دوره 87 (1402)
دوره 86 (1401)
دوره 84 (1399)
دوره 83 (1398)
دوره 82 (1397)
دوره 81 (1396)
دوره 80 (1395)
دوره 79 (1394)
دوره 78 (1393)
دوره 77 (1392)
دوره 76 (1391)
دوره 75 (1390)
دوره 74 (1389)
دوره 73 (1388)
دوره 72 (1387)
دوره 71 (1386)
دوره 70 (1385)
دوره 69 (1384)
دوره 68 (1383)
دوره 67 (1382)
دوره 66 (1381)
دوره 65 (1380)
دوره 64 (1379)
دوره 63 (1378)
دوره 62 (1377)
دوره 61 (1376)
دوره 60 (1375)
دوره 59 (1374)
دوره 58 (1373)
دوره 57 (1372)
دوره 56 (1371)
دوره 55 (1370)
حقوق عمومی
جایگاه و صلاحیت‌های ستاد حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

محمد امین ابریشمی راد؛ سجاد جلالی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 1-17

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.131332.3548

چکیده
  ستاد حقوق بشر به‌موجب مصوبۀ شمارۀ 435 شورای عالی امنیت ملی از سال 1384 در ذیل ساختار قوۀ قضائیه تشکیل شده و به ایفای صلاحیت در حوزۀ حقوق بشر می‌پردازد. این پژوهش در قالبی توصیفی‌تحلیلی به بررسی و تبیین جایگاه و صلاحیت‌های این ستاد در نظام سیاسی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران پرداخته و چالش‌های پیش‌روی این ستاد را شناسایی و تحلیل کرده ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
سیاست کیفری ایران در قبال تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها

رسول احمدزاده؛ احمد رضایی‌پناه

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 19-43

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.135010.3618

چکیده
  تغییر بی‌رویۀ کاربری اراضی کشاورزی یکی از چالش‌های مهم بخش کشاورزی ایران است. تغییر کاربری اراضی، سالیانه بخش عمده‌ای از اراضی باغی و زراعی را از چرخۀ تولید خارج می‌کند. قانون‌گذار تاکنون رویۀ ثابتی را برای مقابله با این بزه به کار نبسته است و مقررات این حوزه دستخوش تغییر و تحول بوده است، به‌نحوی که می‌توان دهۀ 70 را دورۀ تدبیر ...  بیشتر

حقوق خصوصی
مبانی حق انسان بر بدن خویش؛ بیان نظریۀ کار و طرح نظریۀ بدن برای بدن

حسن بادینی؛ مجتبی بانشی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 45-67

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.111679.2846

چکیده
  در حال حاضر پیوند عضو یکی از روش‌های مهم درمان بیماری‌ها است؛ مطابق اعتقادات اولیۀ بشر، بدن تنها یک مجموعۀ محترم و دارای ماهیتی رمزآلود است؛ اما همراه با پیشرفت‌های علمی، انسان اهمیت بدن و اعضای آن را به‌منظور استفاده‌ در طرح‌های تحقیقی و عملیات‌های پزشکی دریافت؛ ازاین‌رو شناسایی رابطۀ انسان با بدن خویش تبدیل به یک مسألۀ مهم ...  بیشتر

حقوق خصوصی
جایگاه نظر کارشناس در احراز رابطۀ سببیت

محسن برهانی؛ آرش بادکوبه هزاوه

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 69-91

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.124986.3349

چکیده
  مباحث پیرامون رابطۀ سببیت اگر نگوییم مهم‌ترین مبحث از میان مباحث دانش حقوق است، بی‌شک یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. بررسی اعتبار نظریۀ کارشناسی در فرایند تشخیص رابطۀ سببیت و مسائل پیرامونی آن موضوع این نوشتار علمی است. بسیار دیده شده که در محاکم حقوقی و کیفری، احراز رابطۀ سببیت به کارشناس محول می‌شود بدون آنکه بررسی و تأمل شده باشد ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تحلیل قلمرو «جهت مخالفت با موازین شرعی» در نقض آراء محاکم

مهدی حسن زاده

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 93-107

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.106542.2679

چکیده
  «مخالفت با موازین شرعی» در قوانین مربوط به دادرسی (مواد 348 و 371 قانون آیین دادرسی مدنی و مادۀ 477 قانون آیین دادرسی کیفری) به‌عنوان «جهت» (عامل) نقض آراء محاکم، اعلام شده است. وضعیت قلمرو این عامل از این جهت که همۀ آراء محاکم را در بر می‌گیرد یا صرفاً مربوط به آرایی است که به استناد منابع و فتاوای فقهی و بر اساس اصل 167 قانون اساسی ...  بیشتر

حقوق خصوصی
جستاری بر مادۀ 492 قانون آیین دادرسی مدنی؛ گریز از اطلاق‌گرایی و رسیدن به انصاف

عبدالله خدابخشی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 109-130

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.135337.3628

چکیده
  اعتراض به رأی داور، مهلت مشخصی دارد (20 روز یا دو ماه، حسب مورد). در صورتی که این مهلت رعایت نشد، دادگاه قرار رد درخواست خواهان را صادر می‌کند که به تصریح مادۀ 492 قانون آیین دادرسی مدنی، قطعی است. به این جهت راهی برای خواهان در اعتراض به قرار دادگاه باقی نمی‌ماند. این نتیجه، در مواردی، به وضوح غیرعادلانه است و سبب تضییع حق می‌شود. بدین ...  بیشتر

حقوق تجارت
«شرط اقدامات منع‌نشده» در معاهدات سرمایه‌گذاری خارجی؛ مفهوم، مبانی و چالش‌ها

علی رضائی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 131-159

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.121690.3184

چکیده
  در معاهدات یا موافقت‌نامه‌های سرمایه‌گذاری دولت میزبان متعهد می‌گردد تا حمایت‌های لازم از سرمایه‌گذار و سرمایه‌گذاری به عمل آورده و از هرگونه اقدامی که مغایر با مفاد معاهدۀ سرمایه‌گذاری است، خودداری نماید. با این وجود، بعضاً، حفاظت از منافع و نظم عمومی جامعه ایجاب می‌نماید دولت میزبان دست به اقداماتی زند که مغایر با مفاد معاهده ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
مدنی‌سازی حقوق کیفری در پرتو قانون کاهش مجازات حبس تعزیری

مهرانگیز روستایی؛ حامد رحمانیان

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 161-184

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.137745.3724

چکیده
  قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399، اصلاحات مهمی بر پیکرۀ قوانین کیفری ایران وارد کرده است. ارزیابی این قانون می‌تواند از دو جنبۀ عملی و نظری موضوع بحث باشد. ارزیابی نخست یعنی هدفی که قانون‌گذار از ایجاد این تغییرات داشته است (کاستن از جمعیت کیفری) باید در یک فرایند نتیجه‌محور پس از گذشت مدت زمان معقولی از اجرایی شدن آن صورت گیرد؛ ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
طراحی مدل مفهومی آسیب‌شناسی مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری

افسانه زمانی جباری؛ محمود صابر؛ سیددرید موسوی مجاب

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 185-205

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.127130.3387

چکیده
  امکان متوقف ساختن فعالیت‌های متضمن ارتکاب اعمال مجرمانه و مضر به منافع عمومی، در تمامی امور تولیدی، خدماتی و تجارتی از طریق کاربست تدابیر پیشگیرانه، برای نخستین بار در قالب مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ تحقق یافت. تدابیری با این رویکرد تا پیش از این، تنها به صورت موردی و در قوانین و مقررات پراکنده یافت می‌شد تا اینکه با ...  بیشتر

حقوق خصوصی
اصل اختیار خواهان در تعیین عنوان دعوای مدنی

سعید صفیان؛ محمدمهدی مقدادی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 207-233

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.117823.3022

چکیده
  دعوا را خواهان آغاز می‌کند؛ بنابراین، تعیین عنوان دعوا نیز به تصمیم خواهان وابسته است. قانون‌گذار جز در موارد استثنایی عناوین الزام‌آوری را برای دعاوی مدنی انتخاب نکرده و با توجه به مبنا و ماهیّت دعوا و نیز به سبب نامحدودبودن مصادیق دعوای مدنی، انتخاب عنوان دعوا را به خواهان واگذار کرده است. ازاین‌رو، دادرسان ملزم‌اند تصمیم خواهان ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
کاربست اصول حل ‌مسئله در دادگاه‌های کیفری ایران؛ چالش‌ها و راهکارها

علی عزیزی؛ محمد فرجیها

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 235-261

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.104975.2639

چکیده
  دادگاه‌های حل مسئله با ساختاری مستقل و تخصصی و با هدف برطرف کردن مشکلات زیربنایی مجرم، اصلاح و درمان وی، حل‌ مشکلات بزه‌دیده، مشکلات ساختاری نظام عدالت کیفری و مشکلات اجتماعی جامعه و نتیجتاً کاهش نرخ تکرار جرایم در برخی کشورهای کامن‌لا تأسیس شدند. اما به علت درصد کم پرونده‌های مورد رسیدگی در دادگاه‌های مزبور به نسبت دادگاه‌های ...  بیشتر

حقوق خصوصی
نسبت‌شناسی ارز و رمزارز در نظام تقنینی ایران

سجاد عسکری

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 263-283

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.120416.3127

چکیده
  مقالۀ حاضر به‌دنبال بررسی مفهوم ارز در نظام حقوقی ایران و تبیین نسبت مفهومیِ آن با آنچه امروزه به‌عنوان رمزارز یا ارز مجازی شناخته می‌شود، است. شناخت این نسبت از این‌ جهت واجد اهمیت است که در صورت انطباق مفهوم ارز بر رمزارز، معاملات رمزارزها نیز مشمول احکام قانونی مربوط به معاملات ارز، ازجمله لزوم انجام معاملات آن با اخذ مجوز از ...  بیشتر

حقوق تجارت
سوءاستفادۀ شرکت مادر از شرکت‌های تابعه در حقوق ایران؛ مصادیق، تبیین مسئولیت و راهکارها

جهانبخش غلامی؛ سلمان باقرپور

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 285-307

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.110129.2788

چکیده
  شرکت‌ مادر، اغلب به دلیل تنوع در سرمایه‌گذاری، استفاده از مدیران متخصص و کارآمد و صرفه‌جویی در هزینه‌ها، اقدام به تأسیس شرکت‌های تابعه می‌نمایند. در گروه شرکت‌های تجاری، گاه ممکن است شرکت‌ مادر، با توسل به اصل «استقلال شخصیت حقوقی شرکت‌ها»، در پی سوءاستفاده از پوشش شخصیت حقوقی شرکت تابعه در جهت اهداف متقلبانۀ خود برآید ...  بیشتر

حقوق خصوصی
نقش اصول حقوقی در تفسیر و رفع تعارض قوانین؛ مطالعۀ موردی قوانین کیفری و مدنی ایران

اقبال علی میرزایی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 309-331

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.123840.3303

چکیده
  اصول حقوقی، مهم‌ترین منبع حقوق است و بر فراز همۀ منابع قرار دارد. اگرچه در اندیشه‏های حقوقی معمولاً از نقش اصول حقوقی در موضع سکوت قوانین موضوعه و فقدان حکم قضیه در سایر منابع یاد می‏شود و به همین جهت، از اصول حقوقی به‌عنوان منبع مکمل یاد می‌شود اما، کارکرد اصول، منحصر به رفع خلأ قوانین نیست و در مقام قانون‌گذاری، دادرسی، تفسیر ...  بیشتر

حقوق عمومی
تأملی بر معیارها و مرجع تشخیص باغ در رویۀ دیوان عدالت اداری

علی محمد فلاح زاده؛ محمد نجفی کلیانی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 333-351

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.118888.3070

چکیده
  عموماً آراء دیوان در ارتباط با عنوان مالکانۀ «باغ»، حول محورِ شناسایی مرجع صالح برای تشخیص آن صادر شده است. در این خصوص، با تصویب «قانون اصلاح لایحۀ قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها» در سال 1388 و تشکیل «کمیسیون مادۀ 7»، رویۀ ناصواب دیوان در شناسایی «کمیسیون مادۀ 12 قانون زمین شهری» به عنوان مرجع صالح برای تشخیص ...  بیشتر

حقوق خصوصی
بررسی فقهی ـ حقوقی جنون با تأکید بر راهنماهای تشخیصی و آماری

سیامک ره پیک؛ مهدی هادی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، صفحه 353-379

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.138287.3742

چکیده
  مطابق مادۀ 149 قانون مجازات اسلامی «هرگاه مرتکب در زمان ارتکاب جرم دچار اختلال روانی بوده به نحوی که فاقد اراده یا قوۀ تمییز باشد مجنون محسوب می‌شود و مسؤولیت کیفری ندارد.» این ماده آخرین ارادۀ قانون گذار در خصوص جنون است. از مطالعۀ مبانی و منابع فقهی و حقوقی می‌توان سه معیار برای جنون در نظر گرفت؛ معیار شناختی و ارادی، معیار عرفی ...  بیشتر