دوره 87 (1402)
دوره 85 (1400)
دوره 84 (1399)
دوره 83 (1398)
دوره 82 (1397)
دوره 81 (1396)
دوره 80 (1395)
دوره 79 (1394)
دوره 78 (1393)
دوره 77 (1392)
دوره 76 (1391)
دوره 75 (1390)
دوره 74 (1389)
دوره 73 (1388)
دوره 72 (1387)
دوره 71 (1386)
دوره 70 (1385)
دوره 69 (1384)
دوره 68 (1383)
دوره 67 (1382)
دوره 66 (1381)
دوره 65 (1380)
دوره 64 (1379)
دوره 63 (1378)
دوره 62 (1377)
دوره 61 (1376)
دوره 60 (1375)
دوره 59 (1374)
دوره 58 (1373)
دوره 57 (1372)
دوره 56 (1371)
دوره 55 (1370)
فلسفه حقوق
پوزیتویسم حقوقی در نظام قضایی ایران؛ برایند تعاملی فرمالیسم حقوقی و نص‌گرایی قانونی

مسعود الماسی؛ احمد واعظی

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 1-19

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.527673.4077

چکیده
  نظام حقوقی مدرن در ایران همواره متأثر از جریان نص‌گرا و فرمالیسم حقوقی بوده است. برایند تعاملی این دو جریان موجب حاکمیت نوعی پوزیتیویسم حقوقی در نظام قضایی ایران شده که بر آن اساس قضات باید نتیجۀ قضاوت خود را با منطق قضایی صوری و در چهارچوب نص‌گرایی قانونی ارائه کنند. پیش‌فرض‌های مذکور ما را به سؤال اصلی این مقاله سوق می‌دهد که سؤال ...  بیشتر

حقوق خانواده
تفاسیر قضایی از سوءرفتار جنسی زوج در محاکم خانواده

طوبی شاکری گلپایگانی؛ زهرا بابازاده

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 21-42

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.523805.3954

چکیده
  سوءرفتار جنسی زوج نسبت به زوجه در نظام حقوقی ایران، صراحتاً به‌رسمیت شناخته نشده است. اما در پرتو مفادی از قوانین حوزۀ خانواده، می‌توان جایگاهی برای لحاظ این مسئله یافت. به‌جهت سکوت قانون‌گذار در تعریف تمکین، عدم تفکیک تمکین عام و خاص و تعیین حدود و دامنۀ هر یک، شناسایی حقوق جنسی زوجین در دعاوی خانوادگی با چالش‌هایی مواجه است. در ...  بیشتر

حقوق خصوصی
وضعیت صدور حکم به نفع خوانده دعوای مدنی بر اساس اصل برائت و بدون سوگند او

مهدی حسن زاده

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 43-58

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.532463.4242

چکیده
  اضافه شدن قید «با سوگند خوانده» در مادۀ 197 قانون آیین دادرسی مدنی (مصوب 1379) سؤال‌ها، تردیدها و بحث‌هایی را در مورد امکان یا عدم امکان صدور حکم برائت خوانده بدون سوگند او، در موارد عدم ارائۀ دلیل و عدم درخواست سوگند از جانب خواهان و همچنین در خصوص اختیار یا عدم اختیار قاضی در سوگند دادن خوانده بدون درخواست خواهان، ایجاد کرده است. ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اختیارات دادستان دیوان کیفری بین‌المللی در آغاز فرایند ارزیابی مقدماتی

محمدهادی ذاکرحسین

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 59-81

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.527307.4060

چکیده
  دیوان کیفری بین‌المللی قادر نیست به تمام جرایم داخل در صلاحیت خود رسیدگی کند. گزینش کردن قضایا برای انجام تحقیقات از اختیارات دادستان دیوان است که طی فرایند ارزیابی مقدماتی صورت می‌گیرد. در این فرایند معیارهای سه‌گانۀ صلاحیت، قابلیت پذیرش و اقتضای عدالت مورد بررسی قرار می‌گیرند. با این حال دادستان مایل به تعمیم اختیار بررسی این ...  بیشتر

حقوق بشر
نقش قوۀ قضائیۀ جمهوری اسلامی ایران در تضمین حق بر آب

مهناز رشیدی

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 83-107

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.528971.4127

چکیده
  امروزه حق بر آب به‌عنوان یکی از حق‌های بشری که ارتباط وثیقی با سایر مصادیق حقوق بشر، مانند حق حیات، حق بر بهداشت و حق بر استانداردهای مناسب زندگی دارد، به‌طور فزاینده‌ای در اسناد بین‌المللی مورد شناسایی قرار گرفته است. به رسمیت شناختن این حق در گفتمان حقوق بشری، از یک‌سو، دولت‌ها را متعهد به عدم مداخله در دسترسی آزادانۀ انسان‌ها ...  بیشتر

حقوق پزشکی و سلامت
سازگاری مقررات شرکت سهامی خاص و حرفۀ پزشکی با بهره‌گیری از آورده‌های حقوق تطبیقی

سیدعباس سیدی آرانی

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 109-129

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.524264.3973

چکیده
  سازگاری مقررات حاکم بر شرکت سهامی و پزشکی آسان نیست؛ نمی‌توان تمام مقررات شرکت سهامی خاص به‌عنوان بهترین ابزار سرمایه‌داری مدرن را برای اجرای حرفۀ پزشکی پذیرفت. در خصوص تحقق سازگاری مقررات چنین شرکتی در همۀ مراحل وجودی شرکت که عبارت است از تشکیل، حیات و پایان و در رابطه با تمام ویژگی‌های پزشکی، اعم از سوداگرانه نبودن، استقلال و ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اصل تناسب در توقیف داده و سامانه در فرایند کیفری

صادق تبریزی؛ حسن عالی پور؛ محمدرضا الهی منش

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 131-152

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.531735.4218

چکیده
  درک اصل تناسب در توقیف داده و سامانه در گرو فهم درست ماهیت داده و سامانه است. داده به‌عنوان اطلاعات یا هر نماد قابل‌ذخیره، انتقال و پردازش از طریق سامانه‌های رایانه‌ای و سامانه، بستری برای کنش‌ها و قابلیت‌های مرتبط با داده است. پیوستگی این دو به هم، بستر رایانه‌ای و سپهر فناوری اطلاعات و ارتباطات را شکل می‌دهد که اصل تناسب باید ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تأثیرات متقابل آرای حقوقی و کیفری؛ از تئوری تا رویۀ قضایی

مجید عزیزیانی

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 153-174

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.524002.3960

چکیده
  تاثیرات متقابل آرای حقوقی و کیفری بر هم یکی از موضوعات مهم پرونده‌های حقوقی و کیفری است. بنا بر نظر مشهور، محکمۀ حقوقی مکلف به‌تبعیت از رأی قطعی دادگاه کیفری است و در صورت رسیدگی هم‌زمان، دادگاه حقوقی را مکلف به توقف رسیدگی می‏دانند. هرچند دقیقاً همین رویه در تبعیت دادگاه کیفری از رأی حقوقی قطعی وجود دارد و این قاعده مختص دادگاه ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اصول و الزامات حقوقی حاکم بر فناوری‌های حقوقی دادرسی قضایی

علی بهادری جهرمی؛ محمدرضا علی پور

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 175-200

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.140299.3819

چکیده
  رفتارهای اجتماعی به‌عنوان موضوع علم حقوق از مهم‌ترین موضوعاتی است که با ظهور فناوری‌های جدید تحت تأثیر قرار گرفته است. در سال‌های اخیر، فناوری‌های حقوقی سعی نموده‌اند دسترسی عمومی به عدالت را افزایش دهند. این فناوری‌ها بر سه دسته اَعمال دادرسی قضایی دولت، خدمات حقوقی ـ قضایی خصوصی و اقدامات تنظیم‌گر دولت اثر می‌گذارند. توسعۀ ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
تبیین نظری تأثیر جنسیت بر تعیین مجازات مجرمان مواد مخدر در بستر عدالت کیفری تطبیقی

ثنا کاظم‌پور؛ محمد فرجیها

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 201-231

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.524115.3969

چکیده
  پژوهش‌های کیفرشناختی نشان می‌دهد که زنان به‌طور معمول مجازات‌های خفیف‌تری نسبت به مردان دریافت می‌کنند و نظام عدالت کیفری با زنان، در مقایسه با مردان رفتار ملایم‌تری دارد. پژوهش حاضر از رهگذر نظریاتی چون پدرسالاری و قرائت‌های متأخر آن و نظریۀ زن پلید درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش است که جنسیت در طی فرایند کیفردهی در جرایم مواد ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تحلیل حقوقی ـ اقتصادی معاملات قبل از صدور حکم ورشکستگی شرکت‌های تجارتی

محسن صادقی؛ مصطفی کوشکی

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 233-256

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.531723.4217

چکیده
  غالب نظام‌های حقوقی در راستای حمایت از اموال تاجر ورشکسته و بستانکاران قواعدی در خصوص بطلان برخی معاملات قبل از صدور حکم ورشکستگی وضع نموده‌اند. تحلیل منطق حقوقی و اقتصادی حاکم بر بطلان این‌گونه معاملات نشان می‌دهد که در نظام حقوقی ایران کاستی‌هایی نظیر عدم محدودیت زمانی درخصوص تسری تاریخ توقف، دامنۀ معاملات باطل و بلااثر، وضع ...  بیشتر

حقوق خصوصی
هرمنوتیک و ارزش‌گذاری قضایی نقاشی‌های پست‌مدرن در حقوق مالکیت فکری

سیداحسان رفیعی علوی؛ سعید محجوب

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 257-276

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.532182.4230

چکیده
  یکی از جدیدترین چالش‌های فراگیر در حقوق مالکیت ادبی و هنری، ارزش‌گذاری بر روی نقاشی‌های پست‌مدرن می‌باشد. این آثار به علت فقدان قواعد خاص، نداشتن سبکی واحد، تناقض‌آمیز و شالوده‌شکن بودن و در نتیجه فردی شدن ماهیت کاملاً متمایزی نسبت به نقاشی‌های سنتی و مدرن پیدا کرده‌اند؛ به‌گونه‌ای که تا امروز معیار مشخصی برای ارزش‌گذاری ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تعدیل ضمانت‌اجرای تعهد به ارائۀ اطلاعات در قراردادهای بیمه‌؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس

مجتبی محمدی؛ محمدهادی جواهرکلام

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 277-297

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.134850.3605

چکیده
  در زمان انعقاد قرارداد بیمه، بیمه‌گذار نسبت به موضوعی که قصد بیمه کردن آن را دارد از اطلاعات بیشتری نسبت به بیمه‌گر برخوردار است. در مقابل، بیمه‌گر با اعتماد به اطلاعاتی که بیمه‌گذار به او ارائه نموده، قبول می‌کند که خطرات ناشی از موضوع بیمه را برعهده بگیرد. به سبب این عدم ‌توازن در برخورداری از اطلاعات، در قراردادهای بیمه صرف ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
قیود تحدیدکنندۀ اجرای مجازات مجنون؛ نقدی بر نظر مشهور فقها و رویکرد قانون‌گذار ایران

محمدهادی توکل‌پور؛ محمد امین ملکی

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 299-319

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.535930.4340

چکیده
  مشهور فقهای امامیه معتقدند عروض جنون پس از ارتکاب جرم مانع اجرای مجازات نیست. اگرچه این حکم توسط برخی فقها مورد تردید قرار گرفته است و قانون‌گذار ایران نیز در قوانین کیفری خود شرایطی را برای امکان اجرای این مجازات در نظر گرفته است ولی به نظر می‌رسد با دقت در مستند روایی این موضوع بتوان محدودیت‌های بیشتری را برای اجرای مجازات مجنون ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تحلیل قراردادهای واگذاری موقت اراضی ملی

خدیجه مظفری؛ علیرضا ایزدی فرد

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 321-342

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.522985.3922

چکیده
  واگذاری اراضی به دو شکل قطعی و موقت در قوانین ایران پیش‌بینی‌شده است. واگذاری اراضی به شکل موقت در قالب انعقاد قرارداد میان وزارت جهاد کشاورزی و متقاضیان واجد شرایط صورت می‌پذیرد. این قرارداد فرم مشخصی دارد که به تصویب هیئت‌وزیران رسیده است. واگذاری‌ها در قالب عقد اجاره و با رعایت تشریفات خاص نظیر رسمی بودن و تبعیت از فرم مشخص انجام ...  بیشتر

حقوق تجارت
اعتبار انتقال سند تجاری پس از سررسید یا واخواست

حمید میری

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، صفحه 343-366

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.528013.4092

چکیده
  با وجود گستردگی بهره‌گیری از اسناد تجاری در دادوستدهای عادی و بازرگانی، در اندیشه‌های حقوقی، کمتر به مسئلۀ اعتبار و پیامد انتقال سند تجاری پس از سررسید پرداخته شده است. در این نوشتار در کنار بررسی تطبیقی رویکرد مقررات گوناگون، تئوری‌های حقوقی موجود در این زمینه نیز مورد کنکاش و نقد قرار داده شده است، دیدگاه‌هایی که گاه انتقال سند ...  بیشتر