نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
با توجه به پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی و تعیین کیفرهایی برای این اشخاص در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، این پرسش مطرح می‌شود که آیا مقررات تعدد جرم در خصوص اشخاص حقوقی بزهکار هم‌سان با اشخاص حقیقی اعمال خواهند شد. پاسخ به این پرسش از یک سو آسان و از دیگر سو دشوار است. آسان است چون هم مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قوانین کیفری ایران پذیرفته شده است و هم اشخاص حقیقی ویژگی بارزی ندارند که اعمال این قواعد را مختص به آن‌ها بدانیم. دشوار است زیرا با توجه به نوپا‌بودن پذیرش مسئولیت کیفری این اشخاص در حقوق کیفری ایران و گذار از نگاه انسان‌محورانۀ قوانین کیفری ایران به سوی اشخاص حقوقی، چالش‌های بسیاری را در راه اعمال قواعد تعدد جرم نسبت به این اشخاص پیش می‌کشد. از جمله مهم‌ترین این دشواری‌ها می‌توان به تجمیع و ماهیت متفاوت کیفرهای اشخاص حقوقی که در مادۀ 20 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مقرر شده‌اند اشاره کرد که سد محکمی در راه اعمال مقررات تعدد اعتباری به وجود آورده است. علاوه بر آن، اعمال مقررات تعدد واقعی موضوع مادۀ 134 درخصوص اشخاص حقوقی با مسائلی چون عدم امکان تعیین اشد کیفر و سپس کیفر اشد و محدودیت اختیار دادگاه در تعیین دو کیفر برای شخص حقوقی روبه‌روست که سبب می‌شود نتوان مقررات تعدد واقعی را در مورد اشخاص حقوقی چون اشخاص حقیقی به کار بست.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Challengs of Applying Plurality of Crime Rules on Legal Persons
نویسندگان [English]
- Hassan Poorbafrani 1
- asghar ahmadi 2
- Javad Pouladi 2
1 Associate Professor, Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Master of Criminal Law and Criminology, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]
Regarding to acceptance of criminal responsibility of legal Persons and punishment determination for these Persons in Islamic Penal Code (IPC) approved in 2013. This question arises how to execute plurality of crime rules towards guilty legal persons similar to real persons. Answering to this question, on hand is simple and on the other hand is difficult. It is simple since criminal responsibility of legal persons in Iranian Criminal Law has been accepted and also the real persons do not have distinctive character to allocate the concurrence rule for them. It is difficult since acceptance of criminal responsibility in Iranian Criminal Law is still young and transition from humanist look of Islamic Criminal Law to the persons, brings many challenges in the way of applying plurality of crime rules to the legal persons. On of the most important Challenges provided at article 20 of the criminal code is integration and extraneous nature of the legal persons punishment. These challenges put an stable obstacle in the way of execution of constructive plurality of crime rules. In addition to mentioned above, in accordance with article 134 of the criminal code related to the legal persons, execution of real plurality of crime rules has been met challenges such as not determination of aggravated punishment and then severity punishment and prosecutor’s authority in determination of tow punishment for legal persons. Above challenges would be made impossible execution of real plurality of crime rules on legal persons similar to real persons.
کلیدواژه‌ها [English]
- Legal Persons
- Criminal Responsibility
- Aggravated Punishment
- concurrence of crime
- پوربافرانی، حسن (1397)، حقوق جزای عمومی (مجرم و مسئولیت کیفری)، چاپ اول، تهران: نشر جنگل.
- پیمانی، ضیاءالدین (1374)، بررسی تاریخی و تطبیقی قاعده تعدد جرم، قم: مجتمع آموزش عالی قم.
- جعفری، مجتبی (1392)، «تعدد جرم و آثار آن در قانون جدید مجازات اسلامی (مصوب 1392)»، پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره پنجم.
- خدابخشی، عبدالله (1387)، «نقش قواعد مدنی در شناسایی مسئولیت کیفری شخص حقوقی»، فقه و حقوق، سال پنجم، شمارۀ 17.
- سیفی، مهدیه (1392)، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی، پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، گروه حقوق‌دانشگاه اصفهان.
- شریفی، محسن، محمد‌جعفر حبیب‌زاده، محمد عیسائی تفرشی و محمد فرجیها (1392)، «انتساب مسئولیت کیفری به اشخاص حقوقی در نظام کیفری ایران و انگلستان»، آموزه‌های حقوق کیفری، شمارۀ 6.
- شیخ‌الاسلامی، عاطفه (1394)، «مشکلات ناشی از اعمال ماده 134 قانون مجازات اسلامی در بستر صلاحیت‌های ذاتی محاکم»، فصلنامه تعالی حقوق، سال هفتم، شمارۀ 10.
- صانعی، پرویز (1372)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ پنجم، تهران: گنج دانش.
- فروغی، فضل‌الله و رضا رحیمیان (1394)، «ارزیابی تعدد مادی جرایم تعزیری در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره هفتم، شماره چهارم.
- قیاسی، جلال‌الدین (1388)، «بررسی وحدت یا تعدد جرم در حالت تعدد نتیجه»، فقه و حقوق، سال پنجم، شماره 20.
- کلانتری، کیومرث و سیدحسن جعفریان سوته (1390)، «افق‌های اعمال کیفر در تعدد مادی جرم افعال مختلف عناوین متفاوت با تأکید بر حقوق ایران و مصر»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 56.
- محسنی، فرید (1389)، «تحولات مسئولیت کیفری شرکت‌ها (از نظر تا عمل)»، دیدگاه‌های حقوقی و قضایی، شماره 52ـ51.
- موسوی‌مجاب، سیددرید و علی رفیع‌زاده (1394)، «ضمانت اجراهای جرایم اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392»، دیدگاه‌های حقوقی و قضایی، دوره 20، شماره 69.
- یوسفیان شوره‌دلی، بهنام (1390)، «مسئولیت اشخاص حقوقی در جرایم اقتصادی یا سازمان یافته: رویکردهای نوین ملی و بین‌المللی»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 56.
)