نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
پژوهشگر پژوهشکده قوه قضاییه، تهران، ایران
چکیده
اقدام آمریکا در به شهادت رساندن مقامات عالی‌رتبۀ نظامی کشور ایران و عراق، از جمله سردار شهید سپهبد قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، مصداق بارزی از عمل تروریستی دولتی بوده و ناقض قواعد بسیار مهم حقوق بین‌الملل از جمله حق حیات، منع توسل به زور نظامی، احترام به حاکمیت دولت‌ها و اصل عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها می‌باشد. همچنین دولت ترامپ با اقدام به این عمل، بدون هماهنگی با مجلس سنا، قوانین داخلی کشور آمریکا را نقض کرده است. یکی از طرق انتقام سختِ مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌تواند پیروزی در جنگ حقوقی و احقاق حق در محاکم قضایی باشد. لذا سؤال اصلی این نوشتار آن است که پیگیری حقوقی این قضیه در چه مراجعی امکان‌پذیر است. برآمد مطالعۀ توصیفی‌تحلیلی در این نوشتار که با بررسی وقایع این پرونده و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام شده آن است که مؤثرترین سازوکارهای حقوقی موجودْ طرح دعوا در دیوان بین‌المللی دادگستری به‌موجب «کنوانسیون راجع به جلوگیری و مجازات جرایم علیه اشخاص مورد حمایت بین‌المللی، از جمله مأمورین سیاسی» مورخ 1973 و نیز پیگیری ایجاد یک دادگاه بین‌المللی مختلط، به‌ویژه از طریق انعقاد توافق‌نامه با مجمع عمومی سازمان ملل یا سازمان همکاری اسلامی، است. هر‌چند این موارد نیازمند بررسی تبعات سیاسی و حقوقی هر روش است و قبل از آن ارادۀ سیاسی مقامات عراقی در همکاری با سازمان‌های بین‌المللی شرط اصلی هر گونه اقدام است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Feasibility of Filing Lawsuits in International & Domestic Courts Over the Assassination of General Soleimani & His Companions
نویسنده [English]
- Mahnaz Rashidi
Researcher of Judiciary Research Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]
US action in the assassination of senior Iranian and Iraqi military officials, including the martyred General Soleimani and Abu Mahdi Al-Mohandis, is a clear example of State terrorism and violates the most important rules of international law, including the right to life, prohibition of the use of the force, respect for the sovereignty of the States and the principle of non-intervention in domestic affairs of other countries. Trump administration has also violated US domestic law by failing to comply with the Senate. One of the harsh revenge measures emphasized by the Supreme Leader of the Islamic Revolution can be a victory in the legal war and litigation in the courts. So, the main question in this article is, what is the legal basis for pursuing this case? The result of the descriptive-analytical study of the authors, by using the case study and utilizing library resources, shows that the most effective legal mechanisms are litigation before the international court of Justice (ICJ) under the Convention on the prevention and punishment of crimes against internationally protected persons, including diplomatic agents (1973), as well as trying to establish a hybrid court, in particular by agreeing with UN General Assembly or organization of Islamic Cooperation (OIC). However, these measures require consideration of political and legal consequences of each method and before that, the Iraqi authorities' political will to cooperate with international organizations is the main condition for any action
کلیدواژه‌ها [English]
- Assassination of General Soleimani
- Prosecution
- International Courts
- Internal Courts
- اسماعیلی، مهدی (1395)، «صلاحیت رسیدگی به جرایم تروریستی در قوانین ایران»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 80، شماره 94.
- اسچب، جان و جان اسچب دوم (1383)، گزیده متون حقوقی حقوق جزای آمریکا همراه با واژه‌نامه انگلیسی- فارسی، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی نگاه بینه.
- حبیب زاده، محمدجعفر و سعید حکیمی‌ها (1386)، «ضرورت جرم انگاری تروریسم در حقوق کیفری ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره ۱۱، شماره ۲.
- رحمتی، علی و حسین میرمحمدصادقی (1398)، «امکان‌سنجی تعقیب و محاکمه مرتکبان جنایات اخیر در میانمار در عرصه ملی و بین‌المللی (با تأکید بر نقش دادگاه مختلط)»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 83، شماره 106.
- عبداللهی، محسن و میرشهبیز شافع (1386)، مصونیت قضایی دولت در حقوق بین‌الملل، تهران: معاونت پژوهش، تدوین و تنقیح قوانین و مقررات.
- عبدی، فاطمه (1396)، «بررسی نسل‌کشی در عرصه بین‌الملل»، قانون‌یار، دوره 1.
- موسی‌زاده، رضا و حسین فروغی‌نیا (1391)، «تعریف جنایت تجاوز در پرتوی قطعنامه کنفرانس بازنگری اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی در کامپالا (ژوئن 2011)»، راهبرد، سال 21، شماره 63.
- میرعباسی، سیدباقر و سیدحسین سادات میدانی (1387)، دادرسی‌های بین‌المللی، دیوان بین‌المللی دادگستری، تهران: جنگل جاودانه.
- میرمحمدصادقی، حسین و علی رحمتی (1397)، «دلایل و مبانی حقوقی تأسیس دادگاه‌های کیفری مختلط (بین‌المللی شده) از منظر داخلی و بین‌المللی»، پژوهش حقوق کیفری، دوره 7، شماره 25.
- ورله، گرهارد (1387)، «جنایات علیه بشریت در حقوق بین‌الملل معاصر»، مترجم: امیرساعد وکیل، مجله حقوقی بین‌المللی، سال 25، شماره 39.
نشست‌ها
- امیرعبداللهیان، حسین (1398)، نشست بررسی ابعاد حقوقی و بین‌المللی ترور شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
- ذاکرحسین، محمدهادی (1398)، نشست بررسی ابعاد حقوقی و بین‌المللی ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
- عبداللهی، سیدمحمدعلی (1396)، گزارش نشست علمی: تحلیل طرح دعوی ایران علیه آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری در پرتو رأی صادره در قضیه مصونیت‌های صلاحیتی دولت (آلمان علیه ایتالیا). تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
پایگاه‌های تحلیلی- خبری:
- کوهن، مارجوری (1398)، «ترور ژنرال سلیمانی قوانین بین‌المللی و قوانین داخلی آمریکا را نقض کرد»، پایگاه خبری، تحلیلی مطالعات تروریسم، دسترسی در: https://www.habilian.ir/fa
- وکیل، امیرساعد (1398)، «ترور سردار سلیمانی از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). دسترسی در: https://www.isna.ir/news/98101410436/
انگلیسی
- Alexandrov, Stanimir A. (2006). The Compulsory Jurisdiction of the International Court of Justice: How Compulsory Is It?, Chinease Journal of International Law, Vol. 5, Issue. 1.
- Coracini, C. E. (n.d.). Targeted Killing of Suspected Terrorists During Armed Conflicts: Compatibility with the Rights to Life and to a Due Process? III Anuario Brasilerio de Direto Internacional, Available at:http://www.corteidh.or.cr/tablas/r27148.pdf.
- DeWees, Geoffrey S. (2016). Anticipatory and Preemptive Self Defense in Cyberspace: The Challange of Imminence. 2015 7th International Conference on Cyber Conflict: Architectures in Cyberspace. Tallinn: Nato CCD COE Publications.
- Fransworth, E. Allan. (2010). An Introduction to the Legal System of the United States. New York: Oxford University Press.
- Mettraux, Guénaël., Dugard, John & du Plessis, Max. (2018). “Heads of State Immunities, International Crimes and President Bashir’s Visit to South Africa”. International Criminal Law Review, No. 18.
- Nouwen, Sarah. M. H. (2006). ‘Hybrid courts’ the hybrid category of a new type of international crimes courts. Utrecht Law Review, Vol. 2, Issue. 2.
Documents and Awards
- Anti-Terrorism Law (2005).
- Authorization for the Use of Military Force (2001).
- Convention on the Prevention and Punishment of Crimes against Internationally Protected Persons, including Diplomatic Agents, (1973).
- Crowell Moring, The ABCs of Cross-Border Litigation in the United States. (n.d.). (2008), Available at: https://www.crowell.com/files/ABC-Guide-to-Cross-Border-Litigation_Crowell-Moring.pdf, 2020.
- ICC Chad Decision: Decision pursuant to article 87(7) of the Rome Statute on the refusal of the Republic of Chad to comply with the cooperation requests issued by the Court with respect to the arrest and surrender of Omar Hassan Ahmad Al Bashir, ICC-02/05-01/09-140-tENG (ICC 2011).
- ICC Malawi Decision: Corrigendum to the Decision Pursuant to Article 87(7) of the Rome Statute on the Failure by the Republic of Malawi to Comply with the Cooperation Requests Issued by the Court with Respect to the Arrest and Surrender of Omar Hassan Ahmad Al Bashir, ICC- 02/05-01/09-139-Corr (ICC 2011).
- ICC. (n.d.). Understanding the International Criminal Court. Available at: https://www.icc-cpi.int/iccdocs/PIDS/publications/UICCEng.pdf
- Isabel Morel De Letelier, et al v. The Republic of Chile, et al, Defendants, Civil Action No. 78-1477 (United States District Court for the District of Columbia March 11, 1980).
- Jurisdictional Immunities of the State, (Germany v. Italy; Greece Intervening), ICJ Reports 2012.
- Rome Statute of the International Criminal Court (1998).
- Security Council. (2001). S/RES/1373.
- Statute of International Court of Justice (1945).
- The U.S. War Powers Resolution (1973).
- Treaty of Amity, Economic Relations, and Consular Rights (1955).
- United Nations Convention on Jurisdictional Immunities of States and Their Property (2004).
- Vienna Convention on the Law of Treaties (1969).
)