نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

اساس جرایم عمدی بر وجود اراده استوار است. شخصی که در ارتکاب رفتار خود، سوءقصد مجرمانه نداشته باشد عرفاً و قانوناً شایستۀ مجازات نیست. علم به اوضاع و شرایط اصلی وقوع جرم، که معمولاً در تعاریف قانونی جرم گنجانده شده است و جزئی از رکن مادی می‌باشد، از این قاعده مستثنا نیست و هنگامی مرتکب شایستۀ سرزنش است که از وقوع شرایط و شیوه‌های مطلوب قانون‌گذار دربارۀ ارتکاب جرم آگاه باشد یا رفتار خود را از مصادیق آن بداند. این شرایط اصلی گاه با شرایطی که با عنوان کیفیات مشدده شناخته می‌شوند خلط شده است. افزون بر آن، اختلاف‌نظر وسیعی در خصوص تأثیر علم به کیفیات مشدده در قوانین و دکترین کیفری مشاهده می‌شود. این در حالی است که شناسایی کیفیات مشدده و لزوم یا عدم لزوم آگاهی مجرم به تحقق آن، تأثیر بسزایی در مسئولیت کیفری او برجای می‌گذارد. در این نوشتار معیارهایی برای تفکیک این دو نوع شرط، از جمله توجه به میزان تشدید مجازات ارائه می‌گردد. علاوه بر آن، با توجه به مادۀ 155 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و رویۀ قضایی ایالات‌متحده که برآمده از اصول کلی حقوق کیفری است، احراز قصد به علل مشددۀ جرم در فرض افزایش چندین برابری مجازات، ضروری شمرده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Aggravating Circumstances & The necessity of “Intention” Towards its Realization

نویسندگان [English]

  • Alireza Mirkamali 1
  • Mostafa Abdollahi Neysiani 2

1 Assistant Professor of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

2 Master student of Economic Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The basis of intentional crimes is the criminal’s will. A person who does not dominate his/her behavior should not be punished legally. One’s awareness to the element and circumstances of the crime, which is usually mentioned in the legal definition of crimes and is a part of the actus reus, is not an exception to this rule. Punishing the accused is justified only when his/her awareness of the circumstances and the knowledge of the consequences is proved. These circumstances are sometimes confused with the conditions known as the "aggravating circumstances". In addition, there is a widespread disagreement about the impact of science on aggravated qualities in criminal law and doctrine. There are no specific procedures in the criminal law and doctrine regarding to the provision of a criterion for distinguishing between these two types of conditions, and the necessity of intention of the aggravating circumstances. While aggravating circumstances, and the necessity of intention may have a significant impact on criminal liability. In this article, the criteria for distinguishing between these two types of conditions is offered, in addition to noticing the suitable level of the aggravated punishment. Based on the general principles of criminal law, and according to Article 155 of the Islamic Penal Code and the judicial procedure in the United States, the necessity for intention to aggravating circumstances of crime, is strengthened for increasing criminal liability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Circumstances of crime
  • Aggravating circumstances
  • Actus reus
  • Mens rea
  • Intention
  • فارسی

    • اردبیلی، محمدعلی (1397)، حقوق جزای عمومی، جلد2، چاپ 49، تهران: انتشارات میزان.
    • آقایی‌نیا، حسین (1385)، حقوق کیفری اختصاصی: جرایم علیه اشخاص (شخصیت معنوی)، تهران: انتشارات میزان.
    • برنج‌کار، رضا (1380)، «اراده و تأثیر آن در کیفیت جرم از دیدگاه ارسطو»، مجله مجتمع آموزشی عالی قم، سال سوم، شماره دهم.
    • حق پناهیان، عباس، عامری، ابوالفضل (1393)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی (دوره مبسوط)، تهران: انتشارات بهنامی.
    • سبزواری نژاد، حجت (1394)، حقوق جزای عمومی، جلد 2، چاپ 3، تهران: انتشارات جنگل.
    • شامبیاتی، هوشنگ (1374)، حقوق جزای عمومی، جلد 1، تهران: انتشارات ویستار.
    • شامبیاتی، هوشنگ (1393)، حقوق جزای اختصاصی بر اساس قانون جدید (1، 2، 3)، چاپ 2، تهران: انتشارات مجد.
    • صانعی، پرویز (1352)، حقوق جزای عمومی، جلد 2، تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران.
    • فتحی، محمدجواد (1379)، «بررسی انتقادی کیفیات مشدده عمومی در قانون مجازات اسلامی»، مجله مجتمع آموزش عالی قم، شماره 7 و 8.
    • گلدوزیان، ایرج (1374)، حقوق جزای اختصاصی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
    • محمدخانی، عباس (1395)، عنصر روانی جرم، جلد 1، تهران: انتشارات میزان.
    • میر محمد صادقی، حسین (1394)، حقوق کیفری اختصاصی، جلد 1(جرایم علیه تمامیت جسمانی و معنوی)، چاپ 18، تهران: انتشارات میزان، 1394 ش.
    • میرمحمد صادقی، حسین (1394)، حقوق کیفری اختصاصی، جلد 2(جرایم علیه اموال و مالکیت)، چاپ 44، تهران: انتشارات میزان.
    • میرمحمد صادقی، حسین (1395)، حقوق کیفری اختصاصی، جلد 3 (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی)، چاپ 33، تهران: انتشارات میزان.
    • نوربها، رضا (1378)، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران: انتشارات دادآفرین.
    • ولیدی، محمد صالح (1388)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، تهران: انتشارات جنگل (جاودانه).

    عربی

    • حلّى، فخر المحققین (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد‌، جلد 4، قم: موسسه اسماعیلیان.
    • شمس‌الائمه سرخسی (483 ق)، محمد بن احمد، المبسوط، جلد 9، بیروت: دارالمعرفه.
    • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (1403 ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، جلد 13، قم: موسسه نشر اسلامی.
    • موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا (1415 ق)، تقریرات الحدود و التعزیرات، جلد 1، دار العاصمة للنشر و التوزیع الطبعه.

    لاتین

    • Bohlander, Michael (2009), Studies in International and Comparative Criminal Law, vol. 2(Principles of German Criminal Law), Canada: Hart Publishing.
    • Calkinst, Lindsay (2000), Is Drug Quantity an Element of 21 USC § 841(b)? Determining the Apprendi Statutory Maximum, The University of Chicago Law Review; Chicago Vol. 78, Iss. 3.
    • E. Ross, Jacqueline (2000), Unanticipated Consequences of Turning Sentencing Factors into Offense Elements: The Apprendi Debate, Federal Sentencing Reporter, Vol. 12, No. 4.
    • Singer, Richard (2000), The Model Penal Code and Three Two (Possibly Only One) Ways Courts Avoid Mens Rea, Buffalo Criminal Law Review, Vol. 4, No.1.
    • Singer, Richard, D. knoll, Mark (2000), Elements and Sentencing Factors: A Reassessment of the Alleged Distinction, Federal Sentencing Reporter, Vol. 12, No. 4.

    آرای قضایی

    • McMillan v. Pennsylvania: 477 U.S. 79 (1986).
    • Apprendi v. New Jersey: 530 U.S. 466 (2000).
    • United States v. Alberta, 1235-36 (1996).
    • Alleyne v. United States, 570 U.S.‌_ (2013).
    • Harris v. United States, 536 U.S. 545 (2002).
    • Southern Union Co. v. United States, 567 U.S. 343 (2012).
    • Ring v. Arizona, 536 U.S. 584 (2002).
    • Blakely v. Washington, 542 U.S. 296 (2004).