نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه تهران

2 عضو هیأت علمی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

استفاده از فناوری اطلاعات برای امر تجارت منجر به چالش در قواعد تعیین صلاحیت قضایی و قانون حاکم شده است، زیرا این قواعد با پیش­فرض مکان و مرز و بر مبنای اصل تقرب فیزیکی وضع گردیده­اند؛ در حالی­که در فضای مجازی مکان وجود ندارد. این عنصر لامکانی فضای مجازی سبب شده است تا قواعد حقوقی سنتی صلاحیت که ابتنای اصلی آنها بر مکان بوده است، در انطباق با فضای مجازی با چالش مواجه شود و این پرسش مطرح گردد که آیا می­توان اعمال حقوقی فضای مجازی را به وسیله قواعد حقوقی سنتی صلاحیت تنظیم کرد یا خیر. برای پاسخ به این پرسش باید قوانین حاکم بر تعیین صلاحیت و قانون حاکم را از حیث مبنا تفکیک کرد و سپس مبانی قواعد تعیین صلاحیت (عامل ذهنی-عامل عینی) را در انطباق بر فضای مجازی مورد ارزیابی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Challenges of Determining Jurisdiction and Applicable Law in International Electronic Contracts

نویسندگان [English]

  • Mahmood Bagheri 1
  • Ebrahim Noshadi 2

چکیده [English]

The use of information technology in business has led to challenges in the rules governing jurisdiction and applicable law as, these rules are mainly based on the principle of physical approximation, while there is no physical space in the cyberspace, so how we can apply this principle to find out appropriate jurisdiction either law or court. Accordingly, this element of cyberspace has challenged the traditional legal rules of jurisdiction, which is based on place. This advent raised the question of whether legal actions in cyberspace can be regulated by traditional legal rules. In order to answer this question, we categorize rules governing on the determination of jurisdiction and applicable law according to their basis, and then fundamental bases of jurisdiction rules including mental factor and objective factor will be evaluated functionally.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyberspace
  • Electronic Contracts
  • Jurisdiction
  • Applicable Law
  • Connecting Factors
-      آهنی، بتول، «انعقاد قراردادهای الکترونیکی»، ندای صادق، فصلنامه فقه و حقوق اسلامی دانشـگاه امام صـادق (ع)، واحد خـواهـران، سـال نهـم، شمـاره 35-34، تابسـتان و پاییز 1383.
-      السان، مصطفی، «ایجاب و قبول معاملات الکترونیـکی»، مجله تحقـیقات حـقوقی، شماره 43، 1385.
-      ـــــــــــــ ،­ «تشکیل قراردادهـای الکترونـیکی»، فصـلنامه پژوهشـنامه بازرگانی، شماره 36، 1384.
-      ایرانپور، فرهاد، «نگاهی اجمالی به اصل حاکمیت اراده در حیطه انتخاب قانون حاکم بر تعهدات ناشی از قراردادهای تجاری»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 55، 1381.
-      باقری، محمود؛ نوشادی، ابراهیم، «چالش­های صلاحیتی اعمال تجاری در فضای مجازی»، فصلنامه برنامه و بودجه، شماره 112، بهار 1390.
-      بختیاروند، مصطفی، «صلاحیت محاکم در قراردادهای الکترونیک مصرف­کننده»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 15، پاییز 1389.
-      بناء نیاسری، ماشاءاله، «تشکیل قرارداد در فضای سایبر»، مجله پژوهش‌های حقوق شهر دانش، سال پنجم، شماره 9، 1385.­
-      اسمندینگاف، توماس جی، «قواعد ضروری جهت اعتبار تعاملات الکترونیکی در عرصه جهانی»، ترجمه مصطفی بختیاروند، مجله حقوقی بین­اللمللی، شماره 38، 1387.
-      هیل، جنیفر، «آینده قراردادهای الکترونیکی در عرصه بین‌الملل: خلأها و گریزهای ذاتی کنوانسیون سازمان ملل متحد راجع به بیع بین‌المللی کالا»، ترجمه مصطفی السان و زینب کنعانی، مجله حقوقی مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، شماره 35، 1385.
-      حجت­زاده، علیرضا؛ نوشادی، ابراهیم، «قانون حاکم بر قراردادهای الکترونیکی بین‌المللی»، مجله حقوقی بین­المللی، شماره 44، 1390.
-      خلیلیان، خلیل، دعاوی حقوقی ایران و آمریکا مطرح در دیوان داوری لاهه، شرکت سهامی انتشار، 1382.
-      سلجوقی، محمود، بایسته­های حقوق بین­الملل خصوصی، چاپ سوم، میزان، 1385.
-      رکودو، سیلویا، «رویکرد نظام حقوقی ایالات متحده آمریکا و اروپا به تشکیل قراردادهای الکترونیکی»، ترجمه ابراهیم نوشادی، ویژه­نامه مجله حقوقی بین­المللی، 1389.
-      کاویار، حسین؛ مافی، همایون، «بررسی تطبیقی قانون حاکم بر قراردادهای الکترونیکی منعقده در محیط اینترنت از منظر نظام‌های حقوقی آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران»، آموزه­های فقه مدنی، شماره 15، بهار و تابستان 1396.
-      هولتمارک رامبرگ، کریستینا، «دستورالعمل تجارت الکترونیکی و تشکیل قرارداد در چشم‌اندازی تطبیقی»، ترجمه مصطفی السان، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 20، 1385.
-      نوری، سید مسعود، «اصول حقوقی تجارت الکترونیک با تأکید بر قانون تجارت الکترونیک ایران»، مجله حوزه و دانشگاه، شماره 44، 1384.
-      نیکبخت، حمیدرضا، «مسائل مطرح در قانون حاکم بر قرارداد»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 39، 1383.
-      ـــــــــــــ ، «محدودیت­های اعمال قانون خارجی در تعارض قوانین»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 44، 1385.
-      ـــــــــــــ ، «ماده 968 قانون مدنی و ماده 27 قانون داوری تجاری بین­المللی ایران»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 32-31، 1379.
-      ـــــــــــــ ، «چگونگی تعیین قانون حاکم بر تعهدات قراردادی»، مجله تحقیقات حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، شماره 22- 21، 1376.
- Faye, Fangfei Wang, Internet Jurisdiction and Choice of Law: Legal Practices in the EU, US and China, Cambridge University Press, 2009.
- Folsom, Thomas, “Defining Cyberspace (Finding Real Virtue in the Place of Virtual Reality)”, Tulane Journal of Technology & Intellectual Property, Vol. 9, 2007.