تحلیل حقوقی ـ اقتصادی معاملات قبل از صدور حکم ورشکستگی شرکت‌های تجارتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

غالب نظام‌های حقوقی در راستای حمایت از اموال تاجر ورشکسته و بستانکاران قواعدی در خصوص بطلان برخی معاملات قبل از صدور حکم ورشکستگی وضع نموده‌اند. تحلیل منطق حقوقی و اقتصادی حاکم بر بطلان این‌گونه معاملات نشان می‌دهد که در نظام حقوقی ایران کاستی‌هایی نظیر عدم محدودیت زمانی درخصوص تسری تاریخ توقف، دامنۀ معاملات باطل و بلااثر، وضع ضمانت‌اجرای مناسب حقوقی و شرایط لازم جهت اعلام بطلان معاملات وجود دارد که بعضاً موجب صدور آرای متعارضی از جانب دادگاه‌ها نیز گردیده است. درخصوص کاستی‌های فوق در مقاله پیشنهاد گردید که یک تاریخ توقف معین (حسب مورد 6 ماه تا 2 سال) در قانون پیش‌بینی گردد و معیار توقف، توقف ماندگار و غیرقابل‌علاج باشد و نه قدیمی‌ترین توقف، اصل بر صحت معاملات از تاریخ توقف گذاشته و بطلان امری استثنائی تلقی گردد، به‌جای ضمانت‌اجرای بطلان از ضمانت‌اجرای غیرقابل‌استناد استفاده شود و تأثیر برخی الزامات نظیر حسن/سوء‌نیت اشخاص در بطلان معاملات به‌دلیل آثار منفی اقتصادی آن صرفاً محدود به موارد خاص گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Legal and economic analysis of the Avoidance of Pre-Bankruptcy Transactions

نویسندگان [English]

  • Mohsen Sadeghi 1
  • mostafa kooshki 2
1 Associate Professor, Department of Private and Islamic Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD Student in Private Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Most legal systems to protect the property of a bankrupt merchant and creditors provide several mechanisms to reverse transactions entered into by a debtor prior to the commencement of the bankruptcy procedure. Analysis of the legal and economic logic governing the invalidity of such transactions shows that in the Iranian legal system there are shortcomings such as no time limit regarding the length of twilight periods, the scope of avoidable transactions, the provision of remedies and the necessary conditions for the avoidance of perfectly valid transactions. Regarding the above shortcomings, it was suggested that a specific length of twilight periods (6 months to 2 years, as the case may be) be provided in the law And the criterion for insolvency should be permanent and incurable cessation, not the oldest cessation. from the date of cessation of the company The principle is the correctness of transactions and the invalidity is considered an exceptional matter, Use the Unenforceability (Inopposabilité) guarantee instead of the nullity guarantee And the effect of some requirements such as good / bad faith of persons in the invalidity of transactions due to its negative economic effects should be limited to specific cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bankruptcy
  • voidable contracts
  • Non-voidable contracts
  • Company
  • Pre-Bankruptcy Transactions

مراجع

  • فارسی

    • اسکینی، ربیعا (۱۳۹۲)، حقوق تجارت: ورشکستگی و تصیفه امور ورشکسته، چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات سمت.
    • ایزانلو، محسن و عباس میرشکاری (1390)، «مطالعه تطبیقی اصل تساوی طلبکاران»، مجله نامه مفید، شماره 100.
    • بنائی اسکویی، مجید (1394)، «نقد رأی بطلان معاملات ورشکسته در فاصله توقف تا صدور حکم
      ورشکستگی»، فصلنامه رأی: مطالعات آرای قضایی، شمارۀ 12.
    • ستوده تهرانی، حسن (1390)، حقوق تجارت، جلد چهارم، چاپ شانزدهم، تهران: انتشارات نشر دادگستر.
    • سماواتی، حشمت‌الله (1395)، اصول ورشکستگی: مطالعه تحلیلی و نظری ورشکستگی بازرگانان حقیقی و شرکت‌های تجارتی در ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
    • شیروی، عبدالحسین (1399)، حقوق اقتصادی، چاپ نخست، تهران: انتشارات سمت.
    • صادقی، محسن و فهیمه یادگاری (1399)، تحلیل حقوقی_اقتصادی وضعیت معاملات سهام ثبت شده در سازمان بورس خارج از بورس اوراق بهادار، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 95.
    • صقری، محمد (1367)، حقوق بازرگانی، شرکت‌ها، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • صقری، محمد (1393)، حقوق بازرگانی، ورشکستگی عملی و نظری، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • طوسی، عباس (1393)، تحلیل اقتصادی حقوق شرکت‌ها، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
    • طوسی، عباس (1395)، «حق رأی طلبکاران شرکت: تحلیل حقوقی-اقتصادی»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شمار36.
    • عالی پناه، علیرضا و نرگس گلپایگانی (1398)، «اصل تساوی بستانکاران در تصفیه شرکت تجارتی، در حقوق ایران و انگلستان»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، دروه 24، شماره 86.
    • عبدی پورفرد، ابراهیم (1398)، حقوق تجارت: ورشکستگی، چاپ دوم، تهران: انتشارات مجد.
    • عرفانی، محمود (1375)، «بطلان معاملات تاجر بعد از توقف؛ بررسی و نقد رأی وحدت‌رویه شماره 561 مورخ 28/03/1370 هیئت عمومی دیوان عالی کشور»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شمارۀ 1.
    • عیسی تفرشی، محمد (1376)، «اثر حکم ورشکستگی نسبت به معاملات تاجر ورشکسته با توجه به اصول و مبانی حقوق مدنی»، مجله مدرس، شماره 5.
    • غلامی، جهانبخش و سلمان باقرپور (1400)، «سوءاستفاده شرکت مادر از شرکتهای تابعه در حقوق ایران؛ مصادیق، تبیین مسئولیت و راهکارها»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ 85، شمارۀ 113.
    • فولادگر، فریبا و محسن ایزانلو (1399)، «مطالعه تطبیقی اجرای حقوق ممتاز دریایی در دادرسی ورشکستگی»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ 84، شمارۀ 111.
    • کاتوزیان، ناصر (1396)، قواعد عمومی قراردادها: جلد دوم، تهران: انتشارات گنج دانش.
    • کاویانی، کورش (1399)، حقوق ورشکستگی، چاپ پنجم، تهران: انتشارات میزان.
    • کاویانی، کورش (1399)، نقد آرای ورشکستگی، چاپ دوم، تهران: انتشارات پژوهشگاه قوه قضائیه.

    انگلیسی

    • Keay, Andrew, (1997), Avoidance Provisions in Insolvency, Publisher: ‎Wm W. Gaunt & Sons.
    • Keay, Andrew, (2018), Harmonisation of avoidance rules in European Union insolvencies: the critical elements in formulating a scheme, Northern Ireland Legal Quarterly 69 (2).
    • Gurrea-Martínez, Aurelio, (2018), The Avoidance of Pre-Bankruptcy Transactions: An Economic and Comparative Approach, Chicago-Kent Law Review, Volume 93, Number 3.
    • Eckbo, B. Espen & Thorburn, Karin S., (2003), Control Benefits and CEO Discipline in Automatic Bankruptcy Auctions, 69, journal of financial economics.
    • Adler, Barry E., Baird, Douglas G. and Thomas H. Jackson, (2001), Bankruptcy: Cases, Problems and Materials (Foundation Press, 4th Edition).
    • Casasola, Oriana, (2019), The transaction avoidance regime in the recast insolvency regulation: Limits and prospects, Int Insolv Rev.;28:1–21.
    • Skeel, David A. (2018), The Empty Idea of Equality of Creditors, university of pennsylvania law school, Faculty Scholarship.
    • deWeijs, Roelf Jakob, (2011), Towards an Objective European Rule on Transaction Avoidance in Insolvencies, Int. Insolv. Rev., Vol. 20: 219–244.
    • EC (DG Justice and Consumer Affairs (2016), ‘Study on a New Approach to Business Failure and Insolvency’ Comparative legal analysis of the Member States’ relevant provisions and practices.
    • Mucciarelli, F. (2013), ‘Not Just Efficiency: Insolvency Law in the EU and its Political Dimension’ 14 European Business Organization Law Review 175.
    • Eidenmüller, H. (2006), Trading in Times of Crisis: Formal Insolvency Proceedings, Workouts and the Incentives for Shareholders / Managers. European Business Organization Law Review, 7, 239-243.
    • Westbrook, Lawrence; Booth, Charles D.; Paulus, Christoph G.; Rajak, Harry. (2010), A Global View of Business Insolvency Systems. Washington, DC: World Bank and Brill.
    • Armour, John, Hertig, Gerard and Kideki Kanda, in Kraakman et al, (2009), the anatomy of corporate law: a comparative and functional approach (Oxford University Press).
    • Armour, John, (2003), Transactions at an Undervalue, in John Armour and Howard Bennet (eds.), vulnerable transactions in corporate insolvency, 46.
    • Franks, Julian (2015), Oren Sussman and Vikrant Vig, The Privatization of Bankruptcy: Evidence from Financial Distress in the Shipping Industry, Working Paper.
    • Davies, Paul, (2006), Directors’ Creditor-Regarding Duties in Respect of Trading Decisions Taken in the Vicinity of Insolvency, 7 european business organization law review 301.
    • Mokal, Rizwaan J. (2005), Corporate Insolvency Law: Theory and Application (Oxford University Press).
مجله حقوقی دادگستری
دوره 86، شماره 117
فروردین 1401
صفحه 233-256

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 08 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 مرداد 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 16 مرداد 1400

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار