نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
حرکت از واقعیت به‌سوی آرمان گامی در جهت فهم چرایی عدم تحقق مطلوب نظارت بر اعمال حکومت ورای نقد روان‌شناسانه و اخلاقی صاحبان مناصب عمومی و پرهیز از تفکر انتزاعی و غیرتاریخی و دعوت به یک شیفت پارادایمی در اندیشۀ حقوقی خواهد بود. به عبارت دیگر، پرسش محوری نوشتار کنونی عبارت است از آنکه ورای نقد روان‌شناسانه و اخلاقی صاحبان مناصب عمومی، حلقۀ مفقودۀ عدم تحقق مطلوب نظارت بر اعمال حکومت در چهارچوب حقوق عمومی ایران چیست؟ یافته‌های پژوهش معطوف به آن است که، صرف ترویج اصول و مفاهیم حقوق عمومی و به‌تبع آن وضع طیف گسترده‌ای از قوانین و پیش‌بینی شیوه‌های نظارتی به ایده و آرمان نظارت بر اعمال حکومت واقعیت نمی‌بخشد بلکه نظارت بر اعمال حکومت در چهارچوب نهادهای حقوق عمومی نوعی هستی اجتماعی یا شکلی از زندگی جمعی است که از دل مناسبات میان بازیگران قدرتمند اجتماعی در بستر تاریخ و توازن میان این نیروهای حقیقی اجتماعی جان می‌گیرد و معنا می‌یابد. فهم اخیر این بصیرت بنیادین را به دنبال دارد که تلاش‌های ما برای تحقق ایدۀ نظارت بر اعمال حکومت در حقوق عمومی ایران، با فقدان رویکردی تاریخی، ساختاری، فرایندی، کل‌نگرانه، بدون توجه به توسعه‌نایافتگی تاریخی حقوق عمومی در ایران و بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های اجتماعی و شرایط عینی جامعۀ ایرانی و تلاش برای تغییر آن‌ها به سرانجام نمی‌رسد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Lack of proper realization of the control of government actions as a kind of social existence
نویسندگان [English]
- MOHAMAD JAVAD JAVID 1
- ZEIN AL ABEDIN YAZDANPANAH 2
1 Professor, Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 PhD Student in Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Moving from reality to ideal will be a step towards understanding why government oversight is not being achieved beyond the psychological and moral critique of public officials, avoiding abstract and non-historical thinking and inviting a paradigm shift in legal thought. In other words, the central question is, beyond the psychological and moral criticism of public officials, what is the missing link in the lack of proper oversight of government actions in Iranian public law? findings are Merely promoting principles and concepts and, consequently, enacting a wide range of laws and establishing oversight mechanisms, the idea of overseeing does not make reality, but Supervision of the actions of government within the framework of public law is a kind of social existence or a form of collective life that arises from the relations between powerful social actors in the context of history and the balance between these real social forces. The recent understanding follows the fundamental insight that our efforts to realize the idea of overseeing government actions in public law through promotion of public law concepts and regulatory prac
کلیدواژه‌ها [English]
- Monitoring of government actions
- Rule of law
- Accountability
- Social existence
- Structuralism
فارسی
- اسکینر، کوئینتین (1397)، بنیادهای اندیشه سیاسی مدرن، ترجمه: کاظم فیروزمند، جلد اول، تهران: نشر آگاه.
- برونوفسکی، جیکوب و بروس مزلیش (1393)، سنت روشنفکری در غرب از لئوناردو تا هگل، ترجمه: لیلا سازگار، تهران: آگاه.
- بشیریه، حسین (1395)، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم - اندیشه‌های مارکسیستی، جلد اول، تهران: نی.
- پولادی، کمال (1398)، تاریخ اندیشه سیاسی در غرب قرن بیستم، تهران: مرکز.
- تری، امانوئل (1369)، «از هگل تا مارکس، حماسهٔ دیالکتیک»، پیام یونسکو، شماره 239.
- جوادی، محمد اسلم و امیر نیک‌پی (1389)، «ایده و مفهوم ساختارگرایی با بررسی آرای سوسور و لِوی استروس»، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال اول، شماره 3.
- حاجی یوسفی، امیرمحمد (1376)، «دولت رانتیر یک بررسی مفهومی»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، سال 12، شماره 125 و 126.
- راسخ، محمد (1395)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، تهران: دراک.
- رز، دیوید (1397)، راهنمای خواندن عناصر فلسفه حق هگل، سید احمد موسوی خوئینی، تهران: ترجمان علوم انسانی.
- سریع القلم، محمود (1389)، فرهنگ سیاسی ایران، تهران: فرزان روز.
- شعبانی، رضا (1369)، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، تهران: نشر قومس.
- طالب‌زاده، سیدحمید و محمد صادقیان (1395)، «چگونگی اهمیت سوژه و کنش در فلسفهٔ ایدئالیستی آلمان و به‌تبع آن در اندیشهٔ مارکس»، مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 23، شماره 2.
- عبدالکریمی، بیژن و محمد رضایی (1389)، هگل یا مارکس: نقدی بر جریان روشنفکری ایران، تهران: نشر نقد فرهنگ.
- عمید زنجانی، عباسعلی و ابراهیم موسی‌زاده (1396)، نظارت بر اعمال حکومت و عدالت اداری، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- قنواتی، نسرین، مجید وحید، ساعی و علیرضا ازغندی (1396)، «بازتولید ساختار رانتی در ایران»، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 7، شماره 25.
- فرانسیس، فوکویاما (1397)، نظم و زوال سیاسی، رحمان قهرمان پور، تهران: روزنه.
- فرتر، لوک (1392)، لویی آلتوسر، آریان امیراحمدی، تهران: مرکز.
- کاتوزیان، محمدعلی (1366)، اقتصاد سیاسی ایران، محمدرضا نفیسی، جلد اول، تهران: پاپیروس.
- کرایب، یان (1391)، نظریه اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس، عباس مخبر، تهران: آگه.
- لاگلین، مارتین، (1388)، مبانی حقوق عمومی، ترجمه: محمد راسخ، تهران: نشر نی.
- مارکس، کارل (1377)، هجدهم برومر لویی بناپارت، ترجمه: باقر پرهام، تهران: مرکز.
- مارکس، کارل (1394)، سرمایه، تهران: حسن مرتضوی، جلد اول، تهران: لاهیتا.
- مارکس، کارل و فردریش انگلس (1377)، ایدئولوژی آلمانی، ترجمه: تیرداد نیکی، تهران: شرکت پژوهشی پیام پیروز.
- مارکس، کارل و فردریش انگلس و گئورگی پلخانف (1386)، لودویگ فوئر باخ و ایدئولوژی آلمانی، ترجمه: پرویز بابایی، تهران: چشمه.
- هگل، گئورک ویلهلم فردریش (1378)، عناصر فلسفه حق: خلاصه‌ای از حقوق طبیعی و علم سیاست، ترجمه: مهبد ایرانی طلب، چاپ چهارم، تهران: قطره،
انگلیسی
- Althusser L. and Balibar E. (1975). Reading Capital, London.
- Fukuyama, francis (2012). The Origins of Political Order: From Prehuman Times to the French Revolution, Farrar, Straus and Giroux.
- Inwood Michael (2003), A Hegel Dictionary, Oxford, Blackwell.
- Marx, carl (1971). Contribution to the Critique of Political Economy, London.
- Udehn, Lars (2001). Methodological Individualism, Background, History and Meaning, Routledge, 1st Edition.
)