نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق (ع) (پردیس خواهران)، تهران، ایران
چکیده
روابط میان دادسرا و پلیس متناسب با نوع نظام دادرسی اعم از مختلط و یا ترافعی از مدل‌های متفاوت سلسله‌مراتبی و یا شبکه‌ای پیروی می‌کند. نظام دادرسی مختلطِ جمهوری اسلامی ایران، مدل سلسله‌مراتبی را در روابط دادسرا و ضابطین به کار می‌برد. بررسی‌ها حاکی از آسیب‌های ارتباطی میان دو نهاد مذکور است که موجب ضعف همکاری ضابطین با دادسرا و سستی سازمان قضایی در نیل به اهداف متعالی خود گردیده است. مقالۀ پیش‌رو، به منظورِ کاربست مدل مطلوب روابط دادسرا و پلیس در فرایند کیفری جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از روش کتابخانه‌ای، به طراحی مدل کاربردی و واقعیت‌نگر با توجه به شرایط و مقتضیات دادرسی کیفری حال حاضر پرداخته است. مدل روابط دادسرا و پلیس از منظر این پژوهش، زمانی مطلوب است که بر کارایی و اثربخشی کشف، تعقیب و تحقیق جرائم اثرگذار باشد. یافته‌ها حاکی از آن است که مؤلفه‌های مدل مطلوب روابط دادسرا و پلیس ایران، عبارتند از: 1. اختصاص عملکرد کشف جرم به پلیس انتظامی، 2. هم‌سطحی نهادهای دادسرا و پلیس انتظامی و ارتباط دوسویه مبتنی بر مدل شبکه‌ای میان آن‌دو، 3. اختصاص عملکرد اجرای تحقیق به پلیس قضایی، 4. تفکیک مقام قضایی تحقیق بر اساس شدت جرائم، 5. غیرهم‌سطحی نهاد پلیس قضایی و دادسرا؛ همراه با حاکمیت منعطف و معتدل دادسرا بر پلیس قضایی.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Comparison of Police and the Prosecution Service Relation Models and Presenting an Optimal Model for Islamic Republic of Iran
نویسنده [English]
- zeinab sheidaeian
PhD in Criminal Law and Criminology, Faculty of Islamic Law and Education, Imam Sadegh (AS) University (Sisters Campus), Tehran, Iran
چکیده [English]
The relationships between the prosecution service and the police follow distinctive models (hierarchical or network) in accordance with the ruling procedure system (accusatorial or inquisitorial). In the system of the Islamic Republic of Iran, the hierarchical model is used in the relationship between the prosecution service and the police. Studies show that there are deficiencies in the relationship between the two organizations. The present article seeks to provide an optimal model of the relationship between the prosecution service and the police in the Islamic Republic of Iran. This research has used the library methodology, and the proposed model is designed according to the existing circumstances and realities of Iran's criminal justice system and addresses its aspects. The model of prosecution service and police relations at its best situation, results in more efficiency and effectiveness in detecting, prosecuting and investigating crimes. The aspects of the optimal model for Iran's police and prosecution service relations are as follows: 1- Assignment the crime detection function to the police, 2. Two-way communication based on the network model between the two police and prosecution service and, as a result, the equality of the two organizations with each other 3. Assignment of execution of investigations to the judicial police, 4. Separation of the investigating authority based on the severity of the crimes 5. The administration of the prosecution service on the judicial police; in this way, the judicial police are established and run under the dominion of the prosecution service, and at the same time, in proportion to the circumstances, enjoy a flexible and moderate sovereignty.
کلیدواژه‌ها [English]
- Prosecution Service
- Police
- Judicial Police
- Hierarchical
- Network
- Relation Model
فارسی
- اسپنسر، جی.آر (۱۳۸۴)، آیین دادرسی کیفری در انگلستان، ترجمه محمدرضا گودرزی بروجردی و لیلا مقدادی، تهران: جنگل.
- استفانی، گاستون، ژرژ لواسور و برنار بولوک (1377)، آیین دادرسی کیفری، ترجمه حسن دادبان، ج1 و 2، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
- افراسیابی، علی (۱۳۹۵) «بازتوزیع اختیارات نهادهای کشف و تحقیق جرم در نظام حقوقی ایران»، پژوهش‌های دانش انتظامی، سال هجدهم، شمارۀ 73.
- انصاری، ولی الله (1352)، «تحقیق کلی در سیستم قضایی فرانسه»، تحقیقات حقوقی، دورۀ قدیم، شمارۀ 46.
- آخوندی، محمود (1377)، آیین دادرسی کیفری: کلیات و دعاوی ناشی از جرم، ج1، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- آشوری، محمد (1395)، آیین دادرسی کیفری، ج 1، تهران: انتشارات سمت.
- آقاجانی، حسنعلی (1388)، هماهنگی: درون سازمانی و بین سازمانی، بابلسر: انتشارات دانشگاه مازندران.
- برنه، آمادو رکاسنس (1377)، «پلیس و دستگاه قضایی»، ترجمه روح الدین کرد علی وند، امنیت، سال دوم، شمارۀ 4.
- بهشتی‌فر، یاسر (1395)، وظایف، اختیارات و مسئولیت حقوقی پلیس قضایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم.
- حسینی، حسین، مجید شایگان فرد و عطا عرفانی (1392)، «فرایند تحقیقات جنایی و کشف جرم توسط پلیس ایران با نگاهی به حقوق انگلستان و امریکا»، دانش انتظامی، دورۀ 5، شمارۀ 21.
- رابینز، استیفن پی و دیوید ای دی سنزو (1393)، مبانی مدیریت، ترجمه: محمد اعرابی و محمد رضوانی فر، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
- رضائیان، علی (1380)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سمت.
- رضائیان، علی (1385)، مبانی مدیریت رفتار سازمانی، تهران: سمت.
- رضائیان، علی (1393)، تجزیه و تحلیل طراحی سیستم، تهران: سمت.
- ساریخانی، عادل و ایمان محترم قلاتی (1398)، «تعامل ضابطان دادگستری با حریم خصوصی خودروها»، حقوقی دادگستری، سال 83، شمارۀ 105.
- شیدائیان، زینب و علی عبدالهی نیسیانی (1398)، «نقد و بررسی مدل ارتباط سلسله مراتبی میان دادسرا و پلیس در فرایند کیفری»، پژوهش حقوق کیفری، سال هشتم، شمارۀ 29.
- صادق‌منش، جعفر (1395)، ضابطان قضایی (وظایف، اختیارات و مسئولیت‌ها) بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، تهران: مرکز آموزش قوه قضاییه.
- کریتنر، رابرت و آنجلو کینگی (1384)، مدیریت رفتار سازمانی(مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها)، ترجمه: علی اکبر فرهنگی و حسین صفرزاده، تهران: پیام پویا.
- گزارش اظهارنظر کارشناسی دربارۀ لایحۀ تشکیل پلیس قضایی (1384)، شمارۀ مسلسل 7498.
- موذن‌زادگان، حسنعلی و نبی‌اله غلامی (1395)، «سازوکار نظارت فعال غیرقضایی بر اقدامات ضابطان دادگستری (مطالعه تطبیقی حقوق ایران، فرانسه و انگلیس)»، فصلنامۀ انتظام اجتماعی، سال هشتم، شمارۀ 1.
- مهدوی ثابت، محمدعلی، محمدخلیل صالحی و زینب شیدائیان (1398)، «نقد و بررسی مدل ارتباط شبکه‌ای میان دادسرا و پلیس در فرایند کیفری»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، سال دهم، شمارۀ 2.
- هرسی، پاول و کنت ایچ بلانچارد (1371)، مدیریت رفتار سازمانی «استفاده از منابع انسانی»، ترجمه قاسم کبیری، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
انگلیسی
- Conference of Prosecutors General of EUROPE 6 Session (2005), “Relationship between Public Prosecutors and the Police”, Replies to the questionnaire, Organized by the Council of Europe in Co-Operation with the Prosecutor General of Hungary, Budapest, 1-197.
- Dilbandyan, Samvel (2014), “Role of Judicial Supervision over the Pre-Trial Proceedings in Ensuring Person’s Rights and Freedoms”, Article Materials of conference devoted to 80 th of the Faculty of Law of the Yerevan State University: Yerevan, YSU Press, 321-338.
- Field, S (1994), “Judicial Supervision and the Pre-Trial Process”, Journal of Law and Society, Vol. 21, No. 1, The Royal Commission on Criminal Justice, pp. 119-135.
- Abraham S & Marcus. Martin (1977), “Myth of Judicial Supervision in Three. Inquisitorial Systems: France, Italy, and Germany”, Yale Law Journal, Volume: 87 Issue2, 240-283.
- Group2, 120th International Senior Seminar, Reports of the Course (2003), “Cooperation between the police and prosecutors”. In S. Eratt (Ed.), Annual Report for 2001 and Resource Material Series No. 60, Fuchu, Tokyo, Japan: Asia and Far East Institute for the Prevention of Crime and the Treatment of Offenders (UNAFEI), 194-201.
- Harris, David A (2011), “The Interaction and Relationship Between Prosecutors and Police Officers in the U.S., and How This Affects Police Reform Efforts”, Legal Studies Research, Paper Series Working Paper No. 19.
- Kuprenas, John A (2003), “Implementation and performance of a matrix organization structure”, International Journal of Project Management 21, 51–62.
- Meuleman, Louis (2008), Public Management and the Metagovernance of Hierarchies, Networks and Markets the Feasibility of Designing and Managing Governance Style Combinations, Physica-Verlag a Springer Company.
- Montana, R. (2009), “Paradigms of judicial supervision and co-ordination between police and prosecutors: the Italian case in a comparative perspective”. European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal Justice, 17 (4), 309-333.
- Tak, Peter J.P (2005), “The Relationship Between Public Prosecutors and The Police in The Member States of The Council Of EUROPE”, Conference of Prosecutors General Of EUROPE 6 Session, Budapest, 29-31.
)