تحلیل اقتصادی ضمانت اجراهای مدنی نقض تعهدات پولی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی تهران

چکیده

یکی از بارزترین نقاط تلاقی اقتصاد و حقوق، مسایل پولی و بانکی است و ازجمله امور مترتب بر این مسایل ،تعهدات پولی و نقض این‌گونه تعهدات است. تحقیق حاضر، تحت عنوان « تحلیل اقتصادی ضمانت اجراهای مدنی نقض تعهدات پولی»، می‌کوشد تا با بهره‌گیری از قواعد اقتصاد حقوق و یافته‌های تجربی و عرف متخصصین، ضمن معرفی اجمالی پول، اوصاف و تعهدات پولی، به بیان واکنش‌های حقوقی به نقض تعهدات پولی ( ازجمله جبران مبلغ اسمی، جبران کاهش ارزش پول، خسارت تنبیهی و جریمه دیرکرد) پرداخته، کارآمدترین و بهینه‌ترین این واکنش‌ها را شناسایی و در راستای کاهش هزینه‌های اجتماعی به‌عنوان مهم‌ترین هدف تحلیل‌های اقتصادی حقوق، به جامعه قضایی و تقنینی کشور معرفی نماید.   با تأکید بر اینکه در خصوص ماهیت پول، بیشتر نظریات به این سمت گرایش دارد که پول، چیزی جز قدرت خرید نیست و در آنِ واحد، مثلی و در طول زمان، قیمی است، قاعده‌ حقوقی کار‌آمد در نقض تعهدات پولی از نقطه‌نظر تحلیل اقتصادی حقوق، قاعده «جریمه‌ دیر‌کرد» است. درنهایت چنانچه قاعده‌ حقوقی در خصوص نقض تعهدات پولی، جریمه‌ دیر‌کرد باشد، کار‌آمدی قانون، موجبات کار‌آمدی اقتصادی را از طریق کاهش هزینه‌های اجتماعی (هزینه‌ مبادله‌ و تخصیص ریسک،‌ هزینه‌ فرصت طرفین در دعاوی، هزینه‌ اتکای غیر‌کارآمد و هزینه‌های اجرایی و اداری و...) فراهم خواهد کرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Economic Analysis of Civil Performances Guarantee for Monetary Obligation Breach

نویسنده [English]

  • Abolfazl Mohebbi
چکیده [English]

One of the most remarkable intersections of law and economics is monetary and financial issues, and one of the respective matters is monetary obligations and breach of such obligations. The present research under the title of "Economic Analysis of Civil Performances Guarantee for Monetary Obligation Breach" aims to present an overview of money and monetary descriptions and obligations as well as expressing legal reactions to monetary obligations breach (such as nominal value compensation, money value decrease compensation, vindictive damages and delay penalty) upon applying law economics rules, experimental findings and experts practice, and identify the most efficient and optimized reactions and introduce them as the most important objective of economic analysis of law to the judicial and legislative society in order to decrease social costs.
It focuses on this important about the nature of money that tends to be nothing but purchasing power that is fungible at current time and will be non-fungible during the time. At point of view of economic analysis of law, the efficient legal rule respecting to monetary obligation breach is the rule of delay penalty. Finally when the rule of delay penalty is considered as legal rule for monetary obligation breach, legal efficiency will lead economic efficiency through decreasing social costs (exchange cost, risk allocation, opportunity cost for parties in claims, inefficient reliance cost and performing and administrative costs, etc).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Analysis
  • Efficiency
  • Monetary Obligation
  • Delayed payment penalty
  • Social Costs

مراجع

- فارسی
- بابایی، ایرج، « مبانی نظری رویکرد تحلیل اقتصادی حقوق » ، پژوهش حقوق و سیاست، سال نهم، ش 23، پاییز و زمستان 1386.
- باطنی، سیدمحمد؛ بررسی فقهی و حقوقی تأثیر تورم در بازپرداخت دیون، ساجد، 1377.
- باقرزاده، علی؛ نظریه کارآیی اقتصادی و کاربردهای آن، مؤسسه کتاب آراد، 1386.
- بلنک، ربکا ام؛« نگاهی به بازار از دریچه اخلاق »، ترجمه: فریبا مؤمنی، دین و اقتصاد، سال دوم، ش 7 و 8، زمستان 1386 و بهار1387.
- خسروی فارسانی، علی و شاهپور بیرانوند؛ « مقایسه تطبیقی وجه التزام و خسارت تنبیهی»، مجله حقوقی دادگستری، سال 74، ش 70، تابستان1389.
- دادگر، یداله؛ « مروری بر تحولات مقوله کارآیی در ادبیات اقتصادی»، پژوهش حقوق و سیاست ، سال نهم، ش 23، پاییز و زمستان 1386.
_______؛ مؤلفه‌ها و ابعاد اساسی حقوق و اقتصاد، انتشارات پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نور علم، 1389.
- دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، پول در اقتصاد اسلامی، قم، سمت، 1374.
- سماواتی، حشمت‌اله؛ حقوق معاملات بین المللی، چاپ سوم، ققنوس، 1382.
- شامی‌اقدم، شاهین؛ تحلیل اقتصادی ضمانت اجراهای نقض تعهدات قراردادی در حقوق ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق اقتصادی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، 1388.
- شجری، هوشنگ و محمد کمال‌زاده؛ اقتصاد پول و بانکداری، چاپ چهارم، اصفهان، هشت بهشت، 1388.
- صدر، سیدکاظم و دیگران؛ بانکداری اسلامی، چاپ دوازدهم، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، 1388.
- عبادی، جعفر؛ مباحثی در اقتصاد خرد، سمت، 1379.
- فرجی، یوسف؛ پول و ارز و بانکداری، چاپ دوازدهم، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، 1388.
- فوگیل، ام؛ مطالب اساسی اقتصاد خرد، ترجمه: احمد ایازی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1380.
- کاتوزیان، محمدعلی؛ آدام اسمیت و ثروت ملل، چاپ سوم، امیرکبیر، 1388.
-  کاتوزیان، ناصر؛ دوره مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی، چاپ هفتم، شرکت سهامی انتشار، 1379.
___________؛ قواعد عمومی قراردادها، ج چهارم، چاپ سوم، شرکت سهامی انتشار، 1380.
___________؛ نظریه عمومی تعهدات، چاپ سوم، میزان، 1385.
- کاویانی، کوروش؛ « درآمدی بر تحلیل اقتصادی حقوق »، پژوهش حقوق و سیاست، سال نهم، ش23، پاییز و زمستان1386.
- کرباسیان، اکبر؛ مسایل پولی و بانکی ایران، چاپ دوم، مؤسسه همراه، 1389.
- کرمی، محمدمهدی و محمد پورمند ( نبی‌زاده)؛ مبانی فقهی اقتصاد اسلامی، سمت، 1389.
- کوتر، رابرت و توماس یولن؛ حقوق و اقتصاد، ترجمه: یدالله دادگر؛ حامده اخوان هزاوه، انتشارات پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نور علم، 1388.
- لفت ویچ، ریچارد اچ؛ سیستم قیمت‌ها و تخصیص منابع تولیدی، چاپ هفتم، ترجمه: میرنظام سجادی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1376.
- معاونت آموزش قوه قضاییه، بررسی فقهی جبران کاهش ارزش پول، جنگل ،1388 .
- موسایی، میثم؛ ربا و کاهش ارزش پول، انتشارات پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، 1389.
- نلسون، روبرت اچ؛« قوانین اقتصاد در کلام نوین خداوند » ، ترجمه: افشین خاکباز، دین و اقتصاد، سال دوم، ش 7 و 8، زمستان 1386 و بهار 1387.
- انگلیسی
-Black , H Campbell, Black L aw Dictionary, 4th  ed, London , West Publication , 1968.
- Coase, Ronald . H , "The Problem of Social Cost" , The Journal of Law and Economics , Vol 3 , October 1960 , Available at:
http://weber.ucsd.edu/~jlbroz/Courses/POLI200C/syllabus/Coase_social%20cost.pdf
-Cooter, Robert & Ulen, Thomas, Law and Economics, 5th ed, Pearson, Boston, 2007.
- Flemington, B & Coleman. W , Money And Finance in the Australian Economy , 1th ed, Richard D Irwin, 1995.
-Shavel, Steven, Economic Analysis of Law, New York, Foundation Press, 2004.
-Stephen, Frank H , The Economics of the Law, , 1 th ed, Hertfordshire, Wheasteaf Books Ltd, 1988

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 بهمن 1393
  • تاریخ پذیرش: 05 بهمن 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار