جایگاه خسارت تأخیر تأدیه در اسناد تجاری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پیش‌بینی خسارت تأخیر تأدیه در تعهدات نقدی، با دو مصلحت به ظاهر معارض مواجه است؛ از سویی شبهه‌ی ربوی بودن خسارت دیرکرد، فقهای شورای نگهبان را به واکنش جدی و مکرر واداشته و از سوی دیگر عدم پذیرش آن موجب زیان ناروا به متعهدله و احتمالاً سوءاستفاده‌ی مدیون خواهد شد. قانون‌گذار با وضع ماده‌ی 522 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی در سال 1379، تلاش نمود تا با رعایت دو مصلحت پیش گفته، تکلیف خسارت تأخیر تأدیه در تعهدات نقدی از نوع وجه رایج مملکت را مشخص کند. صرف‌نظر از انتقاداتی که به اصل این مقرره وارد است، تکلیف مسأله در تعهدات ناشی از اسناد تجاری (برات، سفته و چک) به روشنی تبیین نشده است؛ ضمن آن‌که، جمع ماده‌ی مذکور با مقررات خاص پیش‌بینی شده برای اسناد تجاری در این خصوص، با ابهاماتی مواجه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Position of Late Payment Damage in Commercial Bills

نویسنده [English]

  • Saeed Mohseni
چکیده [English]

The prediction of late payment damage in cash obligations has faced two seemingly contradicting expediencies. On one hand, the doubt of its being usurious has made jurisprudents of the Guardian Council to frequent and serious reaction and on the other hand, its non-acceptance causes unfair damage to the warrantee and probably the abuse of the debtor. By enacting article 522 of Civil Procedure for General and Revolution Courts in 1379, the legislator tried to solve the problem of late payment damage in currency cash obligations. Despite the criticism of this act, it does not solve the problem in obligations rising from commercial bills (bill, promissory note, check) clearly. Moreover, reading the aforementioned article with other regulations prescribed for commercial bills on this subject has caused some obscurities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Late Payment Damage
  • Cash Money
  • Commercial Bills
  • Bill
  • Promissory Note
  • check

مراجع

1. خزاعی، حسین، حقوق تجارت (اسناد تجاری)، جلد سوم، مؤسسه‌ی نشر قانون، چاپ اول، تهران، 1385.
2. دمرچیلی، محمد، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، میثاق عدالت، چاپ سوم، تهران، 1382.
3. زراعت، عباس، آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی ایران، نشرخط سوم، چاپ اول، تهران.
4. شمس، عبدالله، آیین دادرسی مدنی، جلد اول، نشر میزان، چاپ اول، تهران، 1380.
5. شهیدی، مهدی، آثار تعهدات و قراردادها، انتشارات مجد، چاپ دوم، تهران، 1383.
6. صقری، محمد، حقوق بازرگانی اسناد، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم، تهران، 1387.
7. فخاری، امیرحسین، حقوق تجارت، انتشارات مجد، چاپ اول، تهران، 1387.
8. کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی قواعد عمومی قراردادها، جلد چهارم، شرکت انتشار با همکاری شرکت بهمن برنا، چاپ دوم، 1376.
9. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، نشر میزان، تهران، 1385.
10.کاتوزیان، ناصر، نظریه عمومی تعهدات، نشر یلدا، چاپ اول، تهران، 1374.
11.کاویانی، کورش، حقوق اسناد تجاری، نشر میزان، چاپ اول، تهران، 1383.
12. مهاجری، علی، مبسوط در آیین دادرسی مدنی، جلد چهارم، انتشارات فکرسازان، چاپ اول، تهران، 1387.
13. وحدتی شبیری، سیدحسن، «مطالعه تطبیقی خسارت تأخیر تأدیه در حقوق ایران و فقه امامیه»، فصل‌ نامه‌ی تخصصی اقتصاد اسلامی، شماره‌ی 12، 1382.
14. معاونت آموزش قوه‌ی قضاییه، مجموعه نشست‌‌های قضائی مسائل آیین دادرسی مدنی، جلد دوم، انتشارات جاودانه، چاپ اول، تهران، 1387.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 دی 1393
  • تاریخ پذیرش: 17 دی 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار