تأثیر حالت و وضعیت زیان‌دیده بر مسؤولیت عامل زیان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

چکیده

در ورود خسارت به زیان‌دیده، گاه به مواردی برخورد می‌کنیم که شرایط فیزیکی، روانی، اجتماعی و اقتصادی زیان‌دیده به‌گونه‌ای است که می‌تواند در ورود یا افزایش خسارت وارده به وی مؤثر باشد؛ در این موارد، این پرسش مطرح می‌شود که آیا عامل ‌زیان می‌تواند برای کاهش بار مسؤولیت خود به این حالات استناد کند و در صورت مثبت بودن پاسخ، تحت چه شرایطی این امر امکان‌پذیر است؟ به نظر می‌رسد، با توجه به تمایل عمومی حاکم بر اغلب نظام‌های حقوقی جهان، بهتر است میان صور حالت و وضعیت زیان‌دیده تفاوت گذاشته شود. همچنین باید به این نتیجه قائل شد که عامل زیان در دو صورت می‌تواند برای رهایی خویش از مسؤولیت به این حالات و شرایط استناد کند. نخست آن‌که، حالت جسمی، روانی و وضعیت اجتماعی و اقتصادی زیان‌دیده سبب ورود خسارت شود؛ به نحوی‌که، اگر زیان‌دیده در این شرایط نمی‌بود، هیچ خسارتی نیز به بار نمی‌آمد. دیگر آن‌که، وضعیت اجتماعی و اقتصادی زیان‌دیده سبب افزایش خسارت شود. با این وجود، در این موارد نیز عمد عامل زیان و یا پیش‌بینی حالت و وضعیت زیان‌دیده توسط شخص عامل، مانع تأثیر‌گذاری این حالت و وضعیت  بر مسؤولیت عامل زیان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of the Injured Party’s Condition on The Agent’s Responsibility

نویسنده [English]

  • Mahdi khadem Sarbakhsh
چکیده [English]

In cases of damage, we sometimes face a situation in which the physical, mental, social and economic conditions of the injured party can influence the damage or its amount; in these cases, the question is can the agent rely on these conditions to reduce his responsibility and if yes, under what circumstances. It seems that, considering the general inclination in the most of the legal systems in the world, it is better to distinguish among different conditions of the injured party. Also, we should believe that the agent can rely on these conditions to relieve his responsibility in two occasions. First, when the physical, mental, social and economic conditions of the injured party causes the damage such that if he/she had not been in that conditions there would have been no damage. Second, when the social and economic conditions of the injured party aggravates the damage. However, in these cases the intention of the agent or prediction of the injured party’s condition by the agent, prevents the influence of this condition on the agent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civil Liability
  • injured party
  • agent
  • Physical and Mental Conditions
  • Social and Economic Conditions

مراجع

1- اردبیلی، محمد‌علی، 1381، حقوق جزای عمومی، ج اول، تهران، انتشارات میزان.
2- باختر، احمد، 1386، مجموعه آراء اصراری دیوان عالی کشور، تهران، انتشارات جنگل.
3- بادینی، حسن، 1384، فلسفه حقوق مدنی، تهران، انتشارات شرکت سهامی انتشار.
4- بازگیر، یدالله، 1382، منتخب آراء قطعیت‌یافته در امور جزایی در قتل و ضرب و جرح عمدی و غیرعمدی، تهران، انتشارات بازگیر.
5- بازگیر، یدالله، 1382، استنباط‌های قضایی دیوان عالی کشور در امور جزایی (1)، تهران، انتشارات فردوسی.
6- ژوردن، پاتریس، 1385، اصول مسؤولیت مدنی، ترجمه‌ی مجید ادیب، تهران،  انتشارات میزان.
7- دل وکیو، ژرژ، 1380، فلسفه‌ی حقوق، ترجمه‌ی جواد واحدی، تهران، انتشارات میزان.
8- حسینی‌نژاد، ‌قلی، 1377، مسؤولیت مدنی، تهران، انتشارات مجمع علمی و فرهنگی مجد.
9- کاتوزیان، ناصر، 1385، الزامات خارج از قرارداد، ج اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
10- بیگی حبیب‌آبادی، احمد، آذر و دی 1377، «تقصیر نسبی زیان دیده»، پژوهش‌های حقوقی، شماره‌ی 11.
11- جنیدی، لعیا، زمستان 1378، «تقصیر زیان‌دیده»، مجله‌ی دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره‌ی 46.
12- کاظمی، محمود، زمستان 1384، «آثار تقصیر زیان دیده بر مسئولیت مدنی»، فصلنامه‌ی پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره‌ی 2.
13- الموسوی الخمینی، روح الله،1403ق، تحریر‌الوسیله، ج دوم ، انتشارات دارالصراط المستقیم.
14- خوانساری، احمد، 1364، جامع المدارک، ج ششم، انتشارات مکتبه الصدوق.
15- شهید ثانی، 1426ق، الروضه البهیه، ج دوم، انتشارات ارغوان دانش.
16- فخر المحققین، 1389، ایضاح الفوائد، ج چهارم، انتشارات مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
17- محقق حلی، 1425 ق، شرایع الاسلام، ج چهارم، انتشارات دارالتفسیر.
 
18- Ashworth; Andrew, Principles Criminal Law, Clarendon Press, Oxford, 1991.
19- Birks; Peter, English Private Law, Oxford university press, Oxford, 2000, in II volume, v. II.
20- Clareson; C. M. V., Understanding Criminal Law, Fontana Press, 1987.
21- Harpwood; Vinienn, Modern Tort Law, Cavendish publishing, 2003
22- Eliiot; Catherine & Frances Quin, Criminal Law, Pearson Longman, 2006.
23- Honore; A. M, Causation and Remoteness of Damage in International Encyclopedia of Comparative Law, Vol. XI, Torts, Part.2.
24- Lunney; Mark & Ken Oliphant, Tort Law, oxford press, Oxford, 2000.
25- Markesinis; B.C & S.F Deakin, Tort Law, clarendon press, Oxford, 2000.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 دی 1393
  • تاریخ پذیرش: 16 دی 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار