نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکتری حقوق خصوصی، دادرس دادگاه عمومی حقوقی مشهد

چکیده

حوادث ناشی از رانندگی و تصدی وسیله‌ی نقلیه‌ی موتوری، شایع‌ترین حوادث سال‌های اخیر محسوب می‌شوند؛ در ایران نیز، آمار آن از حد استاندارد فراتر است. اخیراً در ایران، قوانینی به تصویب رسیده که سبب تحول در نظام مسؤولیت مدنی و جبران خسارت زیان‌دیده‌ی این‌گونه حوادث شده است؛ امری که نظام بیمه‌ای جبران خسارت را نیز متأثر می‌کند. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که آیا این تحولات، مبنای مسؤولیت را دگرگون نموده و از مباحث ضمان فقهی دور نموده؛ یا آن‌که در این مبانی تغییری حاصل نیامده است؟ نتیجه آن‌که، نظریه‌ی «جبران خسارت بی‌حد و حصر زیان‌دیده» موضوع ماده‌ی 26 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی با نظام حقوقی ایران سازگار نیست؛ و در واقع با نظریه‌ی «انتساب فقهی» می‌توان به تفسیری متعادل دست یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Civil Liability resulting from Accidents and it’s Developments in Iran’s Law

نویسنده [English]

  • Abdollah Khodabakhshi

چکیده [English]

Accidents resulting from driving and motor vehicle’s incumbency are considered as the most prevalent accidents during the last years. In Iran, its statistics is more than standard limit, too. Recently, a law was enacted in Iran and it caused the civil liability system and the remedy of losing party in such accidents are developed. This also affects on compensation insurance system. Herein, we want to answer this question whether these developments were transformed the liability basis and sent it away from the jurisprudence guarantee topics, or no change was made in these fundamentals. Consequently, the theory of “unlimited compensation of the losing party”, subject of article 26 of Accidents Vetting Act, is not consistent with Iranian legal system.  In fact, with due regard to the theory of “Religious Jurisprudence Relation”, we can achieve a reasonable interpretation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • accident
  • Losing Party Fault
  • Customary Relation
  • Holder
  • Driver
1- بابایی، ایرج، حقوق بیمه، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ نخست، 1382.
2- خدابخشی، عبدالله، تأثیر بیمه در حقوق مسؤولیت مدنی، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، تهران، دانشگاه تهران، 1379.
3- خدابخشی، عبدالله، تمایز بنیادین حقوق مدنی و حقوق کیفری، تهران، مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ نخست، 1389.
4- خدابخشی، عبدالله، جبران خسارت کارگران در نظام مسؤولیت مدنی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ نخست، 1389.
5- عابدپور، محمود، «برداشت رویه قضایی از مفهوم دارنده در قانون بیمه شخص ثالث»، فصل‌نامه‌ی آراء، دادگستری استان اصفهان، سال پنجم، شماره‌ی پانزدهم، بهار 1386.
6- کاتوزیان‌، ناصر، حقوق‌ مدنی‌، الزام‌های‌ خارج‌ از قرارداد (ضمان‌ قهری‌)، جلد نخست، مسؤولیت مدنی‌، تهران‌، مؤسسه‌ی‌ انتشارات‌ و چاپ‌ دانشگاه‌ تهران‌، چاپ‌ دوم‌، 1378.
7- کاتوزیان‌، ناصر؛ جنیدی، لعیا؛ غمامی، مجید‌، مسؤولیت‌ مدنی‌ ناشی‌ از حوادث‌ رانندگی‌، تهران‌، دانشگاه‌ تهران‌، چاپ‌ اول‌، 1380.
8- Cane, Peter; Stapleton, Jane, The Law of Obligations, Clarendon Press, Oxford, 1st Published, New York, 1998.
9- Cass. 2e civ, 10 Apr. 1964, D. 1964. 169.
10- Cass. 2e civ, 24 mar. 1965, D. 1965. 405.
11- Jacob, Nicolas, Assuranceet Responsabilitécivil, T.II, Les Assurances, Jurisprudence General Dalloz, 1974.
12- Tunc, André, International Encyclpedia of Comparative Law, Vol. XT, Torts, Introduction, 1971.
13- Tunc, André, Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Second Revised and Expanded, London, 1988.