نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق خصوصی، استادیار دانشگاه تریت مدرس

2 دکتری حقوق خصوصی، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

3 دکتری حقوق خصوصی، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

4 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

گاهی اشخاص با تشکیل شرکت تجاری، در ورای پوشش شخصیت حقوقی شرکت، در پی اهداف متقلبانه‌ی خود هستند. در حقوق ایران، برای این معضل حقوقی راه‌حلی پیش‌بینی نشده است. در سایر نظام‌های حقوقی از جمله انگلیس، دادگاه‌ها در قالب نظریه‌ی معروف به «نفوذ در پوشش شخصیت حقوقی شرکت تجاری»، مانع نفوذ حقوقی چنین اقداماتی می‌شوند؛ در واقع، به بستانکاران شرکتی که دارایی‌هایش تکافوی پرداخت بدهی‌هایش را نمی‌دهد، اجازه می‌دهند قاعده‌ی مسؤولیت محدود را نادیده گرفته، مطالبات خود را از اموال و دارایی‌های شریک و یا شرکای متقلب، وصول کنند. بدین‌ترتیب، استفاده‌ی متقبانه از شکل شرکت تجاری، کنار گذاشتن پوشش شخصیت حقوقی شرکت و مسؤولیت نامحدود شریک و یا شرکای متقلب را در پی خواهد داشت؛ اما در خصوص ضمانت اجرای حقوقی رفتارهای خلاف انصاف و عدالت، موضوع اختلافی است. در حقوق ایران نیز می‌توان به استناد نظریه‌ی «تقلب»، مانع از نفوذ حقوقی اقدامات متقلبانه‌ی شریک و یا شرکای متقلب شده و به نحو استثنایی به مسؤولیت نامحدود چنین اشخاصی در قبال بستانکاران شرکت حکم نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Piercing Corporate Veil with the Assumption of Fraud of Partner in Iran and England’s Law

نویسندگان [English]

  • Morteza Shahbazi Nia 1
  • Mohammad Isaei Tafreshi 2
  • Kourosh Kaviani 3
  • Esmaeil Faraji 4

چکیده [English]

Sometimes people establish Commercial companies to pursue their fraudulent purposes under the veil of legal personality of the company. The law of Iran has not predicted a solution for this legal dilemma. In other legal systems such as English legal system, the courts confront these kinds of fraudulent acts under the famous doctrine of “Piercing the Corporate Veil” by authorizing the creditor of the company which assets are not sufficient to compensate the credit, to withdraw the limited liability rule and recover its respective claims from the assets and property of the fraudulent partner)s). In this research, we try to investigate and recognize this concept in the Law of Iran. The result of this research shows that within the English legal system, fraudulous use of the commercial company form will undoubtedly entail to the withdrawal of the corporate veil and unlimited liability of the fraudulent partner(s); however, some matters such as the legal sanctions, and also the concept of unfair actions, are still under dispute. As a result of this research it is also indicated that in our domestic legal system relying upon the doctrine of “fraud” it is possible to impede the validity of fraudulent acts of partner(s) and exceptionally rule on the unlimited liability of these people towards the company creditors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal Person
  • Legal Personality of Commercial Company
  • Piercing Corporate Veil
  • fraud
1- اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول، تهران، 1375.
2- پاسبان، محمدرضا، (حقوق شرکت‌های تجاری)، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (‌سمت‌)‌، چاپ اول، تهران، 1385.
3- ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، جلد اول، نشر دادگستر، چاپ اول، تهران‌، 1374.
4- صفایی، حسین، درآمدی برحقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، نشر دادگستر، چاپ دوم، تهران، 1378.
5- صقری، منصور، تحولات حقوق خصوصی «تعریف شرکت تجاری»، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1371.
6- طوسی، عباس، تحلیل اقتصادی حقوق شرکت‌های تجاری، رساله‌ی دکتری، دانشکده‌ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1388.
7- عیسی‌تفرشی، محمد، مباحثی تحلیلی از حقوقی شرکت‌های تجاری، جلد اول، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، چاپ اول، تهران، 1378.
8- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی - قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، انتشارات بهنشر، چاپ دوم، تهران، 1369.
9- کاتوزیان، ناصر، «سهم عدالت در تفسیر قانون»، مجله‌ی دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره‌ی 7، 1385.
10- کاشانی، سید‌محمود‌، نظریه تقلب نسبت به قانون - حیل، انتشارات دانشگاه ملی ایران، چاپ دوم، تهران، 1352.
11- کاویانی، کوروش، حقوق شرکت‌های تجارتی، بنیاد حقوقی میزان، چاپ اول، تهران، 1386.
12- محقق داماد، سیدمصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی ( مالکیت – مسئولیت)، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ دوازدهم، تهران، 1383.
13- Bagrial, Ashok K., Company Law, 8th. Revised  Edn, University of  Dehli‌, 1991.
14- Fourie, J.S.A., “Limited Liability and Insolvent”, 5 Stellenbosch L. Rev. 148 1994,p. 151 Available: http://heinonline.org.
15- Gelb, H.,’Piercing the Corporate Veil: The Undercapitalization Factor’, Chicago Kent Law, Volume 59, 1982-1983.
16- Gower, L.B.C., Principles of Modern Company Law, 5th. Edn. (London , Swett & Maxwell), 1992.
17- Koebele, Michael, Corporate Responsibility under the Alien Tort Statute, Volume 61, Martinus Nijhoff  Publisher, Leiden. Boston, 2009.
18- Payne J., “Lifting the Corporate Veil: A Reassessment of Fraud Exception”, Cambridge Law Journal, 56(2), pp. 284-290. available: http://heinonline.org. 1997
19- Sealy, Len; Worthington, Sarah, Cases and Materials in Company Law, 8th. Ed.,( Oxford University Press), 2008.
20- Vandekerckhove, Karen, Piercing the corporate veil, Volume 1, (ederland Kluwer Law International), 2007.