نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 قاضی دادگستری، دکتری حقوق کیفری و جرمشناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 دانشیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
کاربست تدابیر پیشگیرانه در برابر فعالیتهای متضمن وقوع نتیجۀ مجرمانه و مضر به منافع عمومی به استناد به مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری با چالشهای اساسی در سه مقولۀ تقنینی، قضایی و اجرایی مواجه است. هدف تحقیق حاضر، ارائۀ راهکارها و بیان ضرورتهایی در راستای برونرفت از این چالشها است. رویکرد این تحقیق، کیفی ـ اکتشافی است. مقاله نتیجه میگیرد پذیرش دادرسی فوری و دستور موقت در امور کیفری، پیشبینی نظارت استصوابی دادستان، تصریح به شمول تدابیر بر مرحلۀ قبل از وقوع جرم و الزام به بازبینیهای دورهای میتواند جبرانگر کاستیهای دادرسی عادلانه در مادۀ مذکور باشد. تعیین ملاک بهجای تعریف مفاهیم، احراز خطر بر مبنای پیششرطهای مقرر، شناسایی اصل حسننیت، رعایت معیارهای تناسب و ضرورت، برقراری تعادل بین تدابیر پیشگیرانۀ قهرآمیز و توسعۀ اقتصادی نیز از جمله راهکارها و ضرورتهایی است که برای رفع سایر چالشها ارائه میگردد. همچنین در راستای غنای نتایج، در برخی موارد از تجربۀ دیگر نظامهای کیفری استفاده شده است.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Application of coercive preventive measures in the light of Article 114 of the Code of Criminal Procedure; Solutions and Necessities
نویسندگان [English]
- afsaneh zamani jabbari 1
- mahmood saber 2
- mohammad farajiha 3
1 Judge of Justice, PhD in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]
The application of preventive measures against activities involving the occurrence of criminal and harmful results in the public interest, in accordance with Article 114 of the Criminal procedure code, faces fundamental challenges in three categories: legislative, judicial, and executive. The purpose of this study is to provide solutions and express the necessities for overcoming these challenges. The approach of this research is qualitative-exploratory. The article concludes that the admission of an immediate trial and an interim injunction in criminal matters, the provision of an approving Supervision by the prosecutor, the inclusion of precautionary measures, and the need for periodic review can compensate for the Deficiencies
of a fair trial. Determining criteria instead of defining concepts, risk assessment based on prerequisites, identifying the principle of good faith, adhering to the criteria of fitness and necessity, balancing preventive measures, and economic development are among the solutions and necessities that are provided to address other challenges. Also, in order to enrich the results, in some cases, the experience of other criminal systems has been used.
کلیدواژهها [English]
- Article 114 of the Criminal procedure code
- Coercive Preventive Measures
- General interests
- Criminal prosecution system
فارسی
- اسماعیلی، محمد (1396)، «عدالت پیشگیرنده: مهار جرم در بستر نظام حقوقی»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، دورۀ 4، شمارۀ ۲.
- بیات کمیتکی، مهناز و مهدی بالوی (1395)، «روش حل تعارض حقوق فردی و منافع جمعی در رویه قضایی دادگاه اروپایی حقوق بشر»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 77.
- تنگستانی، محمد قاسم و مهدی مرادی برلیان، پرهام مهرآرام (1397)، گفتارهایی در باب نهاد داستانی و احیای حقوق عامه، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه قوه قضائیه.
- زمانی جباری، افسانه، محمود صابر و سیددرید موسوی مجاب (1400)، «طراحی مدل مفهومی آسیبشناسی مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ 85، شمارۀ 113.
- صابر، محمود و محمدجعفر حبیبزاده، امین آقایی (1397)، «حمایت از منافع عمومی در حقوق کیفری؛ مطالعه تطبیق ایران و برخی کشورها»، پژوهش حقوق کیفری، سال هفتم، شماره بیست و چهارم.
- علیرضا محمدزاده وادقانی و حسنا حاج نجفی، سمیرا سلیمان زاده (1395)، «اصل احتیاط در آییننامه اتحادیه اروپا مصوب 28 ژانویه 2002»، از کتاب حقوق، جانمایه بقای اجتماع (گفتارهایی در نکوداشت استاد سید عزت الله عراقی)، تهران: انتشارات سمت.
- مشهدی، علی. جلیلی مراد، آیت اله. (1398)، «معیارهای نظارت قضایی بر صلاحیتهای اختیاری مقامات اداری در حقوق ایران، فرانسه و آلمان»، فصلنامۀ حقوق اداری، سال ششم، شمارۀ 18.
- مهدیزاده، مهرانگیز و مریم ربیعی، محمود آل بویه، حسین رستگار (1390)، «برچسبگذاری مواد غذایی تراریخته و حقوق مصرفکنندگان»، فصلنامۀ حقوق پزشکی، سال پنجم، شمارۀ شانزدهم.
- نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1394)، «سلبِ آزادی پیشگیری محور با تأکید بر ماده 150 قانون مجازات اسلامی 1392»، فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، دورۀ 4، شمارۀ 12.
- نقرهکار، محمد صالح (1391)، دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی، چاپ اول، انتشارات جاودانه، تهران.
- حبیبا، سعید و زهرا شوشتری (1399)، «نظم عمومی و داوریپذیری دعاوی مالکیت فکری»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 84، شمارۀ 110.
انگلیسی
- Ashworth, Andrew and Lucia Zedner, (2014), Preventive Justice, First Edition, London, Oxford University Press.
- Campbell Black, Henry; Black’s Law Dictionary, 6th ed., U.S.A, West Publishing Co., 1990, p. 693.
- Davis, KC, (1969), Discretionary Justice; a Preliminary Inquiry, Chicago, Illinois: Chicago UP.