نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران
2 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران
3 استاد گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
افتراقی شدن دادرسی کیفری اشخاص حقوقی دارای اهداف مختلفی است. این مدل از دادرسی، افزون بر تکمیل مقررات عمومی آیین دادرسی کیفری و رفع نارسایی‌ها در مورد شخص حقوقی به‌لحاظ تفاوت ساختاری، اهداف دیگری از قبیل امنیت‌مداری و تشدید مجازات‌ها در برخی جرایم خاص، حمایت از شخص حقوقی و اعضای آن به‌عنوان بزه‌دیده و مقابلۀ مؤثر با اشکال و شیوه‌های نوین ارتکاب جرم را دنبال می‌کند. موضوع این مقاله، تحلیل مبانی و جلوه‌های خاص دادرسی افتراقی اشخاص حقوقی با روش تحلیلی ـ توصیفی است. ازجمله مبانی این افتراقی‌سازی، می‌توان به اصل برائت، تضمین حقوق اصحاب دعوا، پیش‌بینی لوازم متناسب برای فرایند کیفری به‌لحاظ تفاوت‌های ساختاری شخص حقوقی در مقایسه با شخص حقیقی اشاره نمود. بینش صحیح کنشگران عدالت کیفری از این مبانی، نقش مؤثری در تفسیر صحیح قانون، تحقق دادرسی عادلانه و صیانت از حقوق اشخاص و جامعه دارد. کارآمدی جلوه‌های آیین دادرسی کیفری افتراقی اشخاص حقوقی مستلزم تفکیک و اعمال هم‌زمان اصول مشترک از یک‌سو و ضوابط خاص دادرسی میان شخص حقوقی و نمایندۀ قانونی از سوی دیگر است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Differentialisation of Legal Persons Criminal Procedure; Necessity, Principles & Conditions
نویسندگان [English]
- Sayyedyaser ziyaei chahgahi 1
- alireza jamshidi 2
- mohammad ashouri 3
1 PhD in Criminal Law and Criminology, School of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Judicial Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Differential proceeding has different aspects and objectives. Despite completing the general rules of criminal procedure and eliminating the insufficiencies, this model of criminal procedure may have some other objectives such as orbital security, increased punishment in some special cases, the consideration of legal persons, the protection of human personality in the criminal process and effective confrontation with new forms and methods of committing a crime. The subject of this study is to analyze the necessities and principles in this field and to present specific criteria for investigating a legal person’s crimes in accordance with the analytical-descriptive method. Some of the necessities of this differentiation include the guarantee of rights of the parties of the case, the consideration of changes in committing crime practices, the prediction of appropriate tools for the criminal process, the structural differences of a legal person compared to a natural person, and the principle of equal weapons. considering the innocence principle and exceptional acceptance of the criminal responsibility of legal persons forms the important legislative basis for regulation in this type of procedure. A correct insight from criminal justice practitioners and other active practitioners of these principles plays an effective role in the interpretation of the law, fair trial achievement and the protection of the rights of individuals and society. The temporal and spatial unity of crime, a commonality in the charge between the legal representatives and the legal person and the similarity between the reference and the judicial authority is the common rules of this kind of proceeding. However, predicting the explanation of charges, particular criminal guarantee votes, derivative and exceptional criminal responsibility for legal persons, a different punishment regimen and the right to protest and an independent defence against judicial decisions and opinions are considered specific rules of a legal person’s proceedings.
کلیدواژه‌ها [English]
- Legal Person
- Legal Representative
- Derivative Criminal Responsibility
- Differential Criminal Procedure
- ضیائی، سیدیاسر (1396)، قرارهای تأمین کیفری و نظارت قضایی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
مقاله‌ها:
- ابوالحمد، عبدالحمید (1388)، حقوق اداری ایران، چاپ هشتم، تهران: انتشارات توس.
- اردبیلی، محمدعلی (1395)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ چهل و پنجم، تهران: نشر میزان.
- آشوری، محمد (1389 و 1384)، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات سمت.
- بسیونی، محمدشریف و ادوارد وتر (1380)، «درآمدی بر درک جرم سازمان یافته»، ترجمه: محمد ابراهیم شمس ناتری، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 34.
- تدین، عباس (1391)، قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
- خالقی، علی (1394)، نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران: انتشارات شهر دانش.
- خالقی، علی (1388)، آیین دادرسی کیفری، چاپ سوم، تهران: انتشارات شهر دانش.
- دارابی، شهرداد (1398)، بزهکاری یقه سرخ‌ها؛ «تحولات جرم شناسی بزهکاری یقه سفیدها»، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- شریفی، محسن (1394)، مسئولیت کیفری اشخاص حقوق در حقوق ایران و انگلستان، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- شریفی، محسن، محمدجعفر حبیب‌زاده، محمد عیسایی تفرشی و محمد فرجیها (1392)، «دگرگونی های مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی در ایران»، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 82.
- حاجیانی، ابراهیم (1384)، «جرایم سازمان یافته؛ مفهوم، مدل ها و تاثیرات آن بر ثبات سیاسی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شمارۀ 29.
- حسنی، محمد حسن (1390)، «فلسفه مجازات اشخاص حقوقی بزهکار: فایده گرایی – سزا گرایی»، مجله تحقیقات حقوقی، شمارۀ 56.
- تدین، عباس و محمدرضا خانجانی (1395)، «اصل هم ترازی حقوق اصحاب دعوا در فرآیند دادرسی های کیفری»، مجله تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین الملل، شماره 32.
- عبداللهی، افشین و جواد فرازمهر (1398)، «امکان اعمال ضمانت اجراهای کیفری در مورد اشخاص حقوقی حقوق عمومی»، مجله پژوهش حقوق کیفری، شماره 26.
- زراعت، عباس و سیدعلی موسوی بایگی (1398)، «مبانی و معیارهای فردی سازی قرار های تامین کیفری در سنجه قواعد معیار سازمان ملل متحد برای قرار های غیر سالب آزادی (قواعد توکیو 1990)»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ 83، شمارۀ 107.
- ساقیان، محمد مهدی(1385)، «اصل برابری سلاح ها در فرآیند کیفری با تکیه بر حقوق فرانسه و ایران»، مجله حقوقی دادگستری، شمارۀ 56 و57.
- شریفی، محسن و همکاران (1392)، «انتساب مسوولیت کیفری به اشخاص حقوقی»، مجله آموزه های حقوق کیفری، شمارۀ 6.
- شریفی، محسن (1393)، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق ایران و انگلستان، رساله دکتری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- شریفی، محسن (1396)، «مسئولیت کیفری شرکت های تجاری در وضعیت های خاص (قبل از ثبت، پس از ادغام و در حال تصفیه)»، مجله پژوهش حقوق کیفری، شماره 20.
- میرمحمد صادقی، حسین (1393)، حقوق جزای بین‌الملل، چاپ پنجم، تهران: نشر میزان.
- نیکومنظری، امین و فرید محسنی (1398)، «چالش‌های نظری و عملی فرآیند تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات اشخاص حقوقی در قانون آیین دادرسی کیفری 1392»، پژوهشنامه حقوق کیفری، شمارۀ 20.
- واعظی، مجتبی(1394)، «معیار عمل حاکمیت در حقوق اداری ایران»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، شمارۀ 2.
غیرفارسی
- Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen, 1789.
- Gaudement, Y. (2000) Traite de Droit Administratif. Tome 1, 16 editions, Paris: L.G.D.J.
- International covenant on civil and political rights. Adopted by the general assembly of the United Nations on 19 December 1966.
- Rose - Ackerman, Susan, corruption and government, Cambridge university press, New York, 1999, pp23-24.
- The United Nations Convention against Transnational Organized Crime, adopted by General Assembly November 2000
- Universal declaration of human rights (UDHR), adopted by the United Nations General assembly on 10 December 1948.
- USSG, SS, 1.2
اسناد الکترونیک:
- UNTOC available: https://www.unodc.org/unodc/en/organized-crime/intro
- Company's act.uk. 2006. available: https://www.Legislation.gov.uk.
)