نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

«مخالفت با موازین شرعی» در قوانین مربوط به دادرسی (مواد 348 و 371 قانون آیین دادرسی مدنی و مادۀ 477 قانون آیین دادرسی کیفری) به‌عنوان «جهت» (عامل) نقض آراء محاکم، اعلام شده است. وضعیت قلمرو این عامل از این جهت که همۀ آراء محاکم را در بر می‌گیرد یا صرفاً مربوط به آرایی است که به استناد منابع و فتاوای فقهی و بر اساس اصل 167 قانون اساسی و مادۀ 3 قانون آیین دادرسی مدنی صادر می‌شوند، محل بحث است و این مطلبی مهم است که لازم است بررسی و تحلیل شود. اجرای این «جهت» به گونه‌ای که موجب نقض آراء صادر شده بر اساس قوانین شود و نقض آراء صادرشده بر اساس قانون، به استناد مخالفت با شرع، در واقع به معنای نقض قوانینی است که آراء محاکم به استناد آن صادر شده است و چنین پیامدی با قانون اساسی و نظام حقوقی مقرر در آن سازگار نیست و سبب تزلزل قوانین و اختلال نظام حقوقی می‌شود. ازاین‌رو، در جهت حل این مشکل اساسی ناچاریم «جهت» نقض مورد بحث را منصرف از حالت‌هایی بدانیم که اجرای آن، نقض آراء صادرشده بر اساس قوانین را موجب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of width of "cause of contrary to Islamic Jurisprudence" in quash of judgments

نویسنده [English]

  • Mahdi Hasanzadeh

Associate professor of Private Law, Law Faculty, University of Qom, Qom, Iran

چکیده [English]

According to codes of procedure (articles 348 and 371 Civil Procedure Code and article 477 Criminal Procedure Code) "Contrary to Islamic Jurisprudence" has been announced as the cause of quash of judgments. It is an important point and should be studied if this cause is applicable to all judgments or just judgments which rendered by virtue of religious sources and injunctions and according to principal 167 Constitutional law and article 3 Civil Procedure Code. Applying this cause in the manner that causes quash of judgments which rendered according to laws, it bring about the violation of the laws and this result is not coordinated with constitution law and legal system and arises the shaking of laws and disorder of legal system. Then, for solving this fundamental problem, we are obliged to know this cause as dissuaded from cases which its applying causes the quash of judgments which rendered according to laws.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Causes of Quash of Judgments
  • Cause of Contrary to Islamic Jurisprudence
  • Cause of Contrary to Law
  • Religious Law
  • فارسی

    • حیاتی، علی عباس (1390)، آیین دادرسی مدنی (2)، تهران: نشر میزان.
    • حسن‌زاده، مهدی (1397)، «موارد نقض احکام قضایی در فقه»، مجلۀ پژوهش‌های فقهی، دورۀ 14، شمارۀ 1.
    • زراعت، عباس (1383)، قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ سوم، تهران: خط سوم.
    • شمس، عبدالله (1385)، آیین دادرسی مدنی (دورۀ پیشرفته)، جلد دوم، چاپ دهم، تهران: انتشارات دراک.
    • قهرمانی، نصرالله (1386)، مباحث دشوار آیین دادرسی مدنی، جلد اول، چاپ اول، تهران: نشر خرسندی.
    • کاتوزیان، ناصر (1389)، شیوۀ تجربی تحقیق در حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • کشاورز، بهمن (1376)، دادگاه‌های عام پیشینه، ساختار و تشکیلات، آیین دادرسی مدنی، تهران: نشر حقوق‌دان.
    • گلدوست جویباری، رجب (1388)، کلیات آیین دادرسی کیفری، چاپ چهارم، تهران: انتشارات جنگل.
    • معاونت آموزش قوه قضاییه (1388)، حقوق شهروندی در آیین دادرسی مدنی، تهران: انتشارات جنگل.
    • مهاجری، علی (1390)، قانون آیین دارسی مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: فکرسازان.

    عربی

    • الآشتیانی، میرزامحمدحسن (1327)، کتاب القضاء، قم: منشورات دار الهجرة.
    • الاسدی، الحسن بن یوسف بن المطهر (العلامة الحلی) (1419)، قواعد الاحکام، جلد سوم، قم: موسسة النشر الاسلامی.
    • الحسینی العاملی، السیدمحمدجواد (بی تا)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، جلد دهم، بی جا: دار احیاء التراث العربی.
    • الحلی، نجم الدین جعفر بن الحسن (المحقق) (1415)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد چهارم، قم: موسسة المعارف الاسلامیة.
    • الرشتی، میرزاحبیب‌الله (1401)، کتاب القضاء، الجزء الاول، قم: دار القرآن الکریم.
    • الطوسی، ابی جعفر محمد بن الحسن (الشیخ) (1432)، کتاب الخلاف، جلد ششم، چاپ سوم، قم: موسسة النشر الاسلامی.
    • الطوسی، ابی جعفر محمد بن الحسن بن علی (الشیخ) (1351)، المبسوط فی فقه الامامیة، جلد هشتم، بی جا: المکتبة المرتضویة لاحیاء آثار الجعفریة.
    • الکنی الطهرانی، المولی علی (بی تا)، کتاب القضاء (چاپ سنگی) ، بی جا، بی نا.
    • الموسوی الاردبیلی، السیدعبدالکریم (1408)، فقه القضاء، قم: منشورات مکتبة امیر المومنین (ع).
    • الموسوی الگلپایگانی، السیدمحمدرضا (1401)، کتاب القضاء (تقریرات بقلم السید علی الحسینی المیلانی)، جلد اول، قم: مطبعة الخیام.
    • نجفی، شیخ محمدحسن (1398)، جواهرالکلام، جلد چهلم، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    • النراقی، المولی احمد (1405)، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، جلد دوم، قم: منشورات مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.