نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
2 کارشناس ارشد حقوق مالکیت فکری، دانشکدۀ حقوق، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده
هرگاه اشخاص برای اجرا یا تضمین حق خود، دست به اقدام شخصی بزنند، با مفهومی با نام احقاق شخصی حق روبه‌رو هستیم. چراکه به باور ما، امروز و در عرصه‌های جدید حقوق، حمایت‌های عمومی و رسمی از حق، به‌ویژه در دنیای رقومی و دربارۀ حق فکری، توانایی اجرای کامل حق و تضمین آن را ندارد. پس، اگرچه اقدامات شخصی در گذشته مشروعیت داشته، در دنیای مدرن از این مشروعیت کاسته شده و امروزه که عصر بازخوانی ارزش‌های این دوران است، احقاق شخصی حق، شیوه‌ای است که قادر است کاستی‌های نظام‌های رسمی را رفع کند و بدون اینکه عیوب سنتی را داشته باشد، نقش مکمل حق را، در کنار نهادهای رسمی، برعهده گیرد. در این راه، البته افراط مجاز نیست. مشروعیت به کارگیری اقدامات شخصی، محدود به آن است که زمینه‌ای را برای اجرای حق ایجاد کند. از‌این‌رو، هرگونه اقدام متقابل و تلافی‌جویانه، به علت فقدان زمینۀ اجرای حق، می‌تواند نامشروع تلقی شود. همچنین، نبود محدودیت در اجرای اقدامات شخصی می‌تواند آن را وسیله‌ای برای سوءاستفادۀ دارندگان حق قرار دهد و منافع عمومی و صلح و حتی حقوق بنیادین طرف را در مخاطره اندازد. بنابراین، لازم است نظام‌های حقوقی، در مشروعیت بخشیدن به این اقدامات، همواره توازن میان منافع عمومی و منافع دارندگان حق را مورد توجه قرار داده و با هدفمند کردن اقدامات شخصی، آن را ابزاری در راستای احترام حق‌ها قرار دهند. البته که این خطر در دنیای امروزه و به واسطۀ پیشرفت فناوری بسیار کمتر از گذشته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Need to Recognize Self-help in Modern Law, Focusing on Intellectual Rights
نویسندگان [English]
- Abdollah Rajabi 1
- SeyyedHosseyn Hosseyni 2
1 Assistant Professor, Department of Private Law, School of Law, Farabi School, University of Tehran, Qom, Iran
2 Master of Intellectual Property Law, School of Law, Farabi School of Tehran University, Qom, Iran
چکیده [English]
In some cases of intellectual property law (especially in the digital world), public and formal protections arising from intellectual property rights are not able to fully guarantee the exclusive rights of rights holders. Self-help is a way that is well able to cover the shortcomings of formal systems that protect intellectual property and play a complementary role alongside formal institutions. The legitimacy of personal actions is limited to cases where there are grounds for exercising the right; therefore, any reciprocal and retaliatory action is illegitimate due to the lack of grounds for exercising the right. Of course, protecting the right through personal action is not immune. Lack of restraint in the implementation of personal actions can make it a means for the right holders to abuse their rights and endanger the public interest and peace. Therefore, it is necessary for legal systems to always consider the balance between the public interest and the interests of right holders and to make it a tool in order to respect rights by targeting personal actions.
کلیدواژه‌ها [English]
- Self-help
- Intellectual Property Rights
- Cyberspace
- Legal Justification
- Formal Protection of Rights
فارسی
- حکمت‌نیا، محمود (۱۳۹۳)، تقریرات درس مالکیت ادبی و هنری 2، گرایش حقوق مالکیت فکری، دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران، نیم سال اول سال تحصیلی 94-1393.
- حکمت‌نیا، محمود (1387)، مبانی مالکیت فکری، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- رجبی، عبداله (1393)، احقاق شخصی حق (خوددادگری)، چاپ نخست، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- رجبی، عبداله و نسرین ترازی (۱۳۹۶)، «بررسی انتقادی حاکمیت حقوقی ساختار فنی اینترنت بر فضای مجازی»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دورۀ 20، شمارۀ 80.
- رئیسی دزکی، لیلا و فلور قاسم زاده لیاسی (۱۴۰۰)، «چالش‌های نظام حقوقی ایران در نقض داده‌های شخصی و حریم خصوصی در فضای سایبر»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ 84، شمارۀ 110.
- صالح، علی پاشا (1348)، مباحثی از تاریخ حقوق، چاپ نخست، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- کاویانی، مینا و نجادعلی الماسی (۱۴۰۰)، «تعیین قانون حاکم بر دعاوی حقوقی نقض حق مؤلف در فضای مجازی»، مجله حقوقی دادگستری، دورۀ 84، شمارۀ 109.
انگلیسی
- Burk, Dan L. (2004), "Legal and Technical Standards in Digital Rights Management Technology", 74 Fordham L. Rev. 537, pp. 1-58.
- Chandler, Jennifer A. (2010), "Technological Self-Help and Equality in Cyberspace", Mcgill Law Journal ~ Revue De Droit De Mcgill, pp. 39-75.
- Cohen, Julie E. (1998), "Copyright and the Jurisprudence of Self-Help", 13 Berkeley Tech. L.J., pp. 1089-1143.
- Cooter, Robert & Thomas Ulen (2012), Law & Economics, Pearson, 6th ed.
- Dam, Kenneth W. (1999), "Self-Help in the Digital Jungle", Journal of Legal Studies, Vol. 2, pp. 1-24.
- De Filippi, Primavera (2012), Private Ordering and the Regulation of Digital Works, Lambert Academic publishing.
- Depoorter, Ben (2009), "Technology and Uncertainty the Shaping Effect on Copyright Law", University of Pennsylvania Law Review, Vol. 157, pp. 1831-1868.
- Dolly, Cralig, (2000), ‘the electronic self-help provisions of UCITA: a virtual repo man?’, 23 J. Marshal L. Rev., pp. 663-687.
- Epstein, Richard (2005), "Theory and Practice of Self-Help", Journal of Law, Economics and Policy, Vol. 1, pp. 1-31.
- Friedman, David (1998), "In Defense of Private Orderings: Comments on Julie Cohens Copyright and the Jurisprudence of Self-Help", Berkeley Technology Law Journal, Vol. 13, pp. 1151-1172.
- Gitter, Henry (1993), "Self-Help Remedies for Software Vendors", Computer & High Technology Law Journal, Vol. 9, pp. 413-429.
- Kesan, Jay P., & Ruperto Majuca (2010), "Optimal Hackback", Chicago-Kent Law Review, Vol. 84, pp. 831-839.
- Lichtman, Douglas Gary (2004), "How the Law Responds to Self-Help", John M. Olin Program in Law and Economics Working Paper ,No. 232, pp. 1-71.
- Mazzone, Jason (2006), ‘Copyfraud’, New York University Law Review, Vol. 81, pp. 1026-1100.
- Richardson, Robert (2008), CSI Computer Crime & Security Survey (The Latest Results From the Longest-Running Project of Its Kind).
- Rothchild, John A. (2007), "The Social Costs of Technological Protection Measures", Florida State University Law Review, Vol. 34, pp. 1181-1220.
- Segura- Serranto, Antonia, (2006), 'Internet regulation and the role of international law', Max Planck Yearbook of United nations law, volume 10, p. 191-272.
- Smith, Henry E. (2005), "Self-Help and the Nature of Property", Journal of Law, Economics and Policy, Vol. 1, pp. 69-107.
)