نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

یکی از اصول حاکم بر نظام‌های دادرسی مختلط، حاکمیت اصل تفکیک مقام تعقیب از مقام تحقیق در مرحله تحقیقات مقدماتی می‌باشد. بر اساس این اصل، انجام تحقیقات مقدماتی تمامی جرایم بر عهده مقام مستقلی به نام قاضی تحقیق یا بازپرس بوده و تعقیب جرم نیز متعاقب انجام تحقیقات مقدماتی بر عهده مقام تعقیب یا دادستان می‌باشد. قانون‌گذار کشور ایران، هرچند در وضع و تصویب قانون آیین دادرسی کیفری 1290 با الهام از قانون کشور فرانسه، سیستم تفتیشی را در مرحله تحقیقات مقدماتی پذیرفته بود، لیکن هیچ‌گاه به انفکاک و جدایی مطلق مقام تعقیب از مقام تحقیق که شاخصه بارز نظام دادرسی مختلط است، پای‌بند نبوده و در موارد عدیده‌ای از این اصل عدول نموده بود؛ به‌نحوی که به هنگام تصویب قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و نیز در اصلاحات سال 1394، دامنه عدول از اصل مذکور را گسترش داده و به غیر از دادستان، مقامات قضایی دیگری را نیز واجد صلاحیت برای انجام تحقیقات مقدماتی دانسته است. سلب انجام تحقیقات مقدماتی از بازپرس در برخی از جرایم مهم و طرح مستقیم پرونده در دادگاه به‌همراه افزایش رسیدگی اختصاری به جرم، و نیز حفظ قیمومت دادستان نسبت به بازپرس قبل، حین و پس از انجام تحقیقات مقدماتی، از مهم‌ترین موارد عدول از اصل تفکیک مقام تعقیب از مقام تحقیق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Deviation from the Principle of Separation of Prosecutor from Investigator in Criminal Procedure Code 1392

نویسندگان [English]

  • Rajab Goldost 1
  • Faramarz Gholipour Jamnani 2

1

2

چکیده [English]

One of the principles prevailing over the mix trial systems is dominance of principle of separation of prosecution from investigation in pre-trial stage. According to this principle, investigation of all crimes lies on independent official named judge d'instruction and prosecution of the offences, after performing the pre-trial investigation lies on prosecutor. In accusatory systems, all both of the prosecution and the investigation of the crimes is carried out by the prosecutor. In the former systems, because of the presence of the investigator, prosecutor or the other judicial ones as prosecutor, restrain from intervening in investigation and by the end of investigation, the prosecutor takes over the prosecution of crime in the court. Iranian legislator, although in recent developments in this field accepted the inquisitory system in pre-trial stage, but never has been bounded to the absolute separation prosecutor from investigator that is determination of mix hearing system and in many times, deviated from this principle so that in criminal procedure code 1392, expanded the scope of deviation from this principle and as well as prosecutor, qualified the other judicial ones for performing the pre-trial

کلیدواژه‌ها [English]

  • Investigator
  • Prosecutor
  • Separation Principle
  • Pre-trial
-        آخوندی، محمود، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، چاپ ششم، قم، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
-        آشوری، محمد، آیین دادرسی کیفری، جلد دوم، چاپ هشتم، تهران، انتشارات سمت، 1386.
-        بوریکان، ژاک؛ و آن‌ماری سیمون، آیین دادرسی کیفری، ترجمه عباس تدین، چاپ دوم، تهران، انتشارات خرسندی، 1391.
-        خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری، چاپ دوم، تهران، انتشارات شهردانش، 1388.
-        خالقی، علی، نکته­ها در قانون آیین دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران، انتشارات شهر دانش، 1393.
-        کاتوزیان، ناصر، فلسفه حقوق، جلد سوم، چاپ اول، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1377.
-        مهرا، نسرین، دانشنامه حقوق کیفری انگلستان، تهران، انتشارات میزان ، 1393.
-        نوری، محدثه، رسیدگی اختصاری به جرایم در حقوق ایران و انگلستان، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1393.
-        هادی‌زاده، رضا، بررسی اصل تفکیک مقام تعقیب از مقام تحقیق در آیین دادرسی کیفری ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1390.
-        یاوری، اسدالله، «حق برخورداری از دادرسی منصفانه و آیین دادرسی نوین»، نشریه حقوق اساسی، نشر میزان، شماره 2، 1383.
-        یوسفی، ایمان، تحقیقات مقدماتی در آیین دادرسی کیفری، تهران، نشر جاودانه، 1392.
 
-        Hodgson, Jacqeline, "The Police, The Prosecutor and the Judge D'instruction", British Journal of Criminology, 2001.
-        Simpson, A dhemar, A History of Continental Criminal Procedure, Boston, Little Brown and Company, 1913.    
-        Schwartz, Virginie Laure, Comparing U.S And French Models of Criminal Pre-trial Investigation: Party Prosecutor v. Neutral Judge D'instruction, Stanford University, 2007.