نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق(ع)

3 دانشجوی دکتری فقه و حقوق دانشگاه تهران

چکیده

رفت‌و‌آمد شهروندان کشورهای مختلف از ضرورت‌های اجتناب‌ناپذیر است و عدم توجه به این مسأله پیامدهای نامطلوبی خواهد داشت. دین اسلام گردشگری و آثار مثبت آن را مدنظر داشته است و از این‌رو آیات مختلفی از قرآن کریم و روایات مأثوره از ائمه‌ معصومین علیهم‌السلام با امر و تشویق به «سیر» و «سیاحت» و «سفر» ابعاد مادی و معنوی گردشگری را مورد توجه قرار داده‌اند. فقه اسلامی نیز با بهره‌گیری از قرآن و سنّت و با امعان‌نظر به ضرورت و اهمیت مسأله‌ گردشگری و جهانگردی برای ورود و حضور غیرمسلمانان در کشور اسلامی ضوابطی را متناسب با وضعیت آنان تعیین نموده است. در مورد چالش‌های فقهی حضور گردشگران غیرمسلمان در کشور اسلامی مباحث متعددی قابل طرح است. ابتدا پاسخ به این سئوال ضروری می‌نماید که آیا ورود اولیّه‌ غیرمسلمانان به کشور اسلامی و اقامت آنان در آنجا امکان‌پذیر است یا خیر؛ و وضعیت رفت‌وآمد آنان در گستره‌ کشور اسلامی چگونه می‌باشد؟ پس از پاسخ به این سئوالات باید بازدید گردشگران غیرمسلمان از اماکن مقدّس مورد بررسی قرار بگیرد. در ادبیات فقهی ما این موضوعات تحت سه عنوان «ورود کفّار به مسجدالحرام»، «سکنی‌گزینی کفّار در سرزمین حجاز» و «ورود کفّار به مساجد» مورد بحث قرار گرفته‌اند. بحث تفصیلی در دو مورد نخست به‌دلیل مبتلابه‌ نبودن در کشور ما بی‌فایده خواهد بود اما بررسی ورود غیرمسلمانان به مساجد و سایر اماکن مذهبی دارای اهمیت است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Challenges of Non-Muslim Tourists across Islamic Countries Regarding To the Domestic Laws and International Regulations

نویسندگان [English]

  • Seyed Alireza Mir Kamali 1
  • Mohammad Mehdi Hasani 2
  • Sahar Rajabi Fard 3

1

2

3

چکیده [English]

Tourism is an unavoidable necessity in the international relationship and negligence to this matter would cause undesirable results. Islam has looked after the good effects of tourism thus various verses of the Holy Quran and authentic speeches from the holy imams has focused on the physical and spiritual faces of it through encouraging and commanding about going to travels and trips. Islamic jurisprudence had also determined proper rules for entrance and presence of the people of other religions by using the Quran and "Sunnah" with a look on the importance of this phenomenon. Many arguments about the presence of tourists of other religions can be presented. Whether the citizens of the other religions permitted to enter the Islamic country and inhabit in it or not? How can they transport across the Islamic country? After answering to these questions we should study the problem of their visit from holy places. In this essay, these issues had been argued in the format of three topics: "the entrance of the heathens to the Masjid-al-Haraam", "the inhabitations of heathens in Hijaz" and "the entrance of heathens to the mosques". Studying these principles and total items of their behavior in the Islamic countries is also one of the important parts of this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • Non-Muslim
  • Islamic Country
  • Religious Place
-         قرآن کریم.
-         ابن منظور، محمد بن مکرم،  لسان العرب، چاپ سوم، بیروت، دارالفکر، 1414 ق.
-         بجنوردى، سید حسن، القواعد الفقهیه‌، جلد1، قم، نشر الهادی‌، 1419 ق.
-         تاج‌زاده نمین، ابوالفضل، «نگرشی بر جایگاه فرهنگ و ضوابط اخلاقی در گردشگری»، فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 5، تابستان 1383.
-         جزیرى، عبدالرحمن؛ غروى، سید محمد؛ و یاسر مازح، الفقه على المذاهب الأربعه و مذهب أهل‌البیت علیهم السلام، بیروت‌، دارالثقلین‌، 1419 ق.
-         حلّى، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء (طبعه القدیمه)، بی­جا، بی­تا.
-         حلّى، نجم الدین جعفر بن حسن، المختصر النافع فی فقه الإمامیه، جلد 1، چاپ ششم، قم، مؤسسه المطبوعات الدینیه، 1418 ق.
-         خمینى، سید روح‌اللَّه، تحریرالوسیله، چاپ اول، قم، مؤسسه دار العلم، بی­تا.‏
-         ____________، کتاب الطهاره (طبعه الحدیثه)، جلد 3، چاپ اول تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، بی­تا.
-         خویى، سید ابو القاسم، التنقیح فی شرح العروه الوثقى، جلد 3، بی­جا‏، بی­تا‏.
-         طباطبایى حکیم، سید محسن، مستمسک العروه الوثقى، جلد 3، قم‏، مؤسسه دارالتفسیر، 1416 ق.
-         طبرسى، شیخ حسن، ‏مکارم الأخلاق‏، چاپ چهارم، قم، منشورات الشریف الرضى، 1370.
-         طوسى، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیه، چاپ سوم، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، 1387 ق.
-         ______________، الخلاف‌، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، 1407 ق.
-         عاملى، محمد بن‌ على، مدارک‌الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام‏، جلد 2، بیروت، مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام‏، 1411 ق.
-         عاملی، محمد بن مکى، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ‏1417 ق.
-         عراقى، ضیاء‌الدین، شرح تبصره المتعلمین‏‏، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1414 ق.
-         عمید‌ زنجانى، عباسعلى،  فقه سیاسى‌، چاپ چهارم، انتشارات امیر کبیر‌، تهران، 1381‌.
-         کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی‏، چاپ چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1407 ق.
-         مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار علیهم السلام‏، جلد 80، بی­جا، بی­تا.
-         مقدس اردبیلى، احمد بن محمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، جلد 1، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403 ق.
-         مؤتمنی طباطبائی، منوچهر، آزادی­های عمومی و حقوق بشر، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1370.
-         نجفى، محمد حسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‏، چاپ هفتم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏، بی­تا.
-         همدانى، آقا رضا بن محمد هادى، مصباح الفقیه‏، جلد 7، قم، مؤسسه الجعفریه لإحیاء التراث‏، 1416 ق.
 
-          Anholt, Simon, Brand New Justice: The Upside of Global Branding, Butterworth Heinemann, Oxford, 2003.