فلسفه حقوق
رضا پورمحمدی؛ حسین سیمایی صراف
چکیده
به زبان ساده، «تاریخ تقنینی» عبارت است از پیشینه و رویدادهایی که منجر به تصویب یک قانون میشوند، ازجمله مشروح مذاکرات، طرحها و لوایحِ اولیه و الگوهای مد نظر قانونگذار. بسیاری از قضات و حقوقدانان در تفسیر حقوقی به تاریخ تقنینی استناد کرده و حتی در مواردی با تکیه بر تاریخ تقنینی به مخالفت با ظاهر عبارات قانون میپردازند. ...
بیشتر
به زبان ساده، «تاریخ تقنینی» عبارت است از پیشینه و رویدادهایی که منجر به تصویب یک قانون میشوند، ازجمله مشروح مذاکرات، طرحها و لوایحِ اولیه و الگوهای مد نظر قانونگذار. بسیاری از قضات و حقوقدانان در تفسیر حقوقی به تاریخ تقنینی استناد کرده و حتی در مواردی با تکیه بر تاریخ تقنینی به مخالفت با ظاهر عبارات قانون میپردازند. در نظام حقوقی ما نیز اعتبار تاریخ تقنینی در تفسیر حقوقی از پیشفرضهای نسبتاً مسلّم تلقّی میگردد و نهادهای عهدهدار تفسیر ازجمله شورای نگهبان نیز کاملاً بدان پایبندند. علیرغم اهمیّت و حضور همیشگی «تاریخ تقنینی» در تفاسیر حقوقی، چیستی، اقسام و ضوابط آن مبهم و حل نشده است. نگارندگان در این مقاله ابتدا به تبیین تاریخ تقنینی و اقسام آن پرداخته و سپس تلاش میکنند تا مخاطب حقوقی را قانع نمایند که هر نوع استناد به تاریخ تقنینی در تفاسیر غلط و گمراهکننده است. زیرا اولاً چیزی به نام قصد و نیت قانونگذار وجود ندارد تا تاریخ تقنینی ابزاری برای وصول به آن قرار گیرد؛ ثانیاً با فرض وجود قصد و نیت قانونگذار، چنین مقولهای برای مفسر قابلدسترس نیست و ثالثاً با فرض قابلدسترس بودن آن، کشف قصد و نیات قانونگذار به واسطۀ تاریخ تقنینی فاقد هر نوع اعتبارِ قانونی است.
فلسفه حقوق
رضا پورمحمدی؛ محمدمهدی یوسفی
چکیده
قانون، شواهد و اسناد مهمترین پیشبینیکنندهها در تصمیمات قضایی به شمار میروند. اما تصمیمگیری صرفاً متأثر از این عناصر نبوده و عوامل مداخلهگر دیگری نیز وجود دارند که میتوانند اثرگذاری جدی بر تصمیم قضایی داشته باشند. پژوهش حاضر درصدد واکاوی جنسیت قاضی بهمثابۀ یکی از عواملی است که میتواند در رأی قاضی منشأ اثر بوده و به ...
بیشتر
قانون، شواهد و اسناد مهمترین پیشبینیکنندهها در تصمیمات قضایی به شمار میروند. اما تصمیمگیری صرفاً متأثر از این عناصر نبوده و عوامل مداخلهگر دیگری نیز وجود دارند که میتوانند اثرگذاری جدی بر تصمیم قضایی داشته باشند. پژوهش حاضر درصدد واکاوی جنسیت قاضی بهمثابۀ یکی از عواملی است که میتواند در رأی قاضی منشأ اثر بوده و به تمایز در تصمیمات قضایی بینجامد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی کوشیده است با کاوش در مطالعات انجام شده در حوزۀ اثرگذاری جنسیت بر آرای قضایی، در این زمینه روشنگر بوده باشد. بخش دوم پژوهش به ارائۀ راهکارهایی برای کاستن از این اثرگذاری که بالقوه میتواند به انحراف از عدالت قضایی بینجامد، اختصاص یافته است. این راهکارها در دو طبقه راهکارهای ساختاری و راهکارهای شخصی ارائه گردیدهاند. راهکارهای ساختاری بر ارائۀ پیشنهاد در راستای بازنگری و بهبود فرایند دادرسی متمرکز بوده و راهکارهای شخصی حول ظرفیتهای شناختی و مسائل درونروانی به ارائۀ پیشنهاد میپردازند.