نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

قدر متیقن از شرط حفظ مالکیت در معنای عام آن تأخیر انتقال مالکیت است، اما شکل رایج این شرط ـ که بحث‎های دکترین و رویه‎ قضایی خارجی عمدتاً بر آن متمرکز است ـ مبتنی بر اثر تأخیری نیست، بلکه کارکرد آن تعلیق تملک مبیع است. در مقابل این شرط، مسیر نظام‎های حقوقی مختلف از هم جدا می‎شود. برخی از کشورها مانند فرانسه این شرط را پذیرفته‎اند اما با تفسیر مضیق و سختگیرانه موارد کاربرد آن را محدود کرده‎اند، در مقابل بعضی از نظام‎ها مانند انگلیس، حداقل در برخی از شرایط، این شرط را به رهن تفسیر می‎کنند و بدین عنوان معتبر می‎دانند. در نتیجه هرچند به طرفین اجازة فرار از قانونی را داده‎اند که ثبت حق رهن را الزامی می‎داند، اما دست‌کم مانع از آن می‎شوند که یکی از دو طرف بر خلاف آن‎چه قصد واقعی طرفین بوده است، چیزی بیش از یک حق عینی تبعی به‎دست آورد و خود را «مالک» بداند. هدف از تقریر این مقاله، بررسی تطبیقی آثار شرط حفظ مالکیت در حقوق فرانسه ـ سردمدار حقوق نوشته ـ از یک سو و حقوق انگلیس ـ مظهر حقوق کامن‌لا ـ از سوی دیگر و تطبیق این مطالعات با حقوق ایران است. بدین منظور در ابتدا مقدمه‌ای درباره ماهیت شرط بیان شده و سپس به بررسی آثار آن پرداخته شده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis about Effects of Reservation of Title

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammadtaghi Alavi 1
  • Morteza Asadlou 2

1

2

چکیده [English]

Reservation of title in a wide meaning consists of delay in transferring of proprietorship. But the common meaning of it is based on suspension in proprietorship of object of sale. About this clause different legal systems have various attitudes. Some countries like France despite of admitting this clause have restricted its application and some countries such as England, at least in some situations, interpret this clause as a mortgage and  so don’t let to one of  the parties to consider himself as owner. The aim of this article is a comparative study of effects of reservation of title in France, England and Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reservation of Title
  • Sale
  • Contract
  • Suspension of Ptoprietorship
  • Delay Of Proprietorship
-     اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت، ورشکستگی و تصفیة امور ورشکسته، چاپ هفتم، سمت، 1383.
-     امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد دوم، چاپ هجدهم، کتابفروشی اسلامیه، 1384.
-   حسینی، سیدمحمد؛ علوی، سیدمحمدتقی؛ و مرتضی اسدلو، «بررسی وضعیت حقوقی شرط تأخیر در انتقال مالکیت مبیع در فقه و حقوق ایران»، مجله فقه و حقوق اسلامی، شماره اول، 1389.
-     شهیدی، مهدی، حقوق مدنی 6، شروط ضمن عقد، چاپ چهارم، مجد، 1387 .
-     صفایی، سیدحسین، دورة مقدماتی حقوق مدنی، جلد دوم، قواعد عمومی قراردادها، چاپ دوم، میزان، 1383.
-   علومی یزدی، حمیدرضا، «شرط حفظ مالکیت در قراردادهای بیع و بررسی تطبیقی در حقوق انگلستان و ایران»، مجلة پژوهش حقوق و سیاست، شمارة 11، 1383.
-     کاتوزیان، ناصر، دورة عقود معین، جلد چهارم، عقود اذنی، وثیقه‎های دین، چاپ پنجم،  شرکت سهامی انتشار، 1385.
-     ____________، دورة عقود معین، جلد اول، معاملات معوض، عقود تملیکی، چاپ هشتم، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1381.
-     نایینی، میرزاحسین، منیه الطالب فی حاشیه المکاسب، جلد دوم (تحریر شیخ موسی خوانساری)، قم، 1376 هـ.ق.
-     نجفی، شیخ محمدحسن، جواهرالکلام، جلدهای 23 و 25، تهران، دارالکتب‎الاسلامیه، 1374 هـ.ق.
 
-      Adams, John & Roger Brownsword, Understanding Contract Law, 4th ed, Sweet & Maxwell, 2004.
-      Atiyah, Patrick & John Adams, the Sale of Goods, 11st ed, Pearson Longman, 2005.
-      Chitty, Joseph, Chitty on Contract, 29th ed, Sweet & Maxwell, 2004.
-      Ghestin, Jacque & Bernard Desche, Traite des Contrats (la Vente), Paris, Librairie Generale de Droit et de Jurisprudence, 1990.
-      Malaurie Philippe & Laurent Aynes, Droit Civil, Les Contrats Speciaux, 3e ed, Defrenois, 2007.
-      Margellos, Theophile, La Protection du Vendeur A credit d’Objets Mobiliers Corporels A Travers la clouse de Reserve de Propriete, Libr Generale de Droit et de Jurisprudence, 1989.
-      Marsh, Peter, Comparative Contract Law (England, France, Germany), 2nd ed, Gower, 1994.
-      Parris, John, Retention of Title on the Sale of Goods, 1st ed, Granada, 1982.
-      Perochon, Francoise, La Reserve de Propriete dans la Vente de Meubles Corporels, Litec, 1988.