نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای

2 کارشناس ارشد حقوق خصوصی، وکیل دادگستری

چکیده

قرارداد حق‌العمل‌کاری به اعتقاد اکثریت قریب به اتفاق حقوقدانان ماهیت نمایندگی و وکالت را دارد. اما نظر به تفاوت آشکاری که میان این قرارداد و عقد وکالت وجود دارد، توصیف این نهاد در پرتو عقد وکالت صحیح نمی‌باشد. از این رو باید با توجه به اوصاف و عناصر وجودی قرارداد مذکور، ماهیت مناسب آن تعیین شود. این ماهیت مناسب، عقد اجاره‌ی اشخاص است که به لحاظ تحلیلی و عملی آثار مفیدی را از خود بر جای گذاشته و این قرارداد را با نظام حقوقی ایران منطبق می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Contemplations on Legal Structure and Nature of Commission Agency

نویسندگان [English]

  • Rabia Eskini 1
  • Delafrouz Behanm Farid 2

چکیده [English]

Vast majority of lawyers believes that commission agreement has the legal nature of an agency. Notwithstanding, in view of the obvious differences between the said agreement and the agency contract, it is incorrect to describe commission in the light of agency contract. Therefore, the legal nature of the said agreement must be determined properly with respect to the essential attributes and elements of the said agreement. Contract of hire of persons, that has been fruitful in analysis and practice, may properly describe the nature of the said agreement, and make it compatible with the Iranian legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Commission Agent
  • Principal
  • Third party
  • Agency Contract
  • Contract of Hire of Persons
1- اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (کلیات، معاملات تجاری و سازماندهی فعالیت تجاری)، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران، زمستان 1378.
2- اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت (ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته)، جلد چهارم، انتشارات سمت، چاپ نهم، تهران، تابستان 1385.
3- اصفهانی کمپانی، شیخ محمدحسین، الاجاره، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
4- اعظمی زنگنه، عبدالحمید، حقوق بازرگانی، به سعی و اهتمام سهراب امینیان، بی‌نا، چاپ چهارم، بی‌جا، 1353.
5- امامی، حسن، حقوق مدنی، جلد اول، انتشارات اسلامیه مهر، چاپ نوزدهم، تهران، 1377.
6- امیرمعزی، احمد، نیابت در روابط تجاری و مدنی، مؤسسه‌ی انتشارات دادگستر، چاپ اول، تهران، تابستان 1388.
7- امیری قائم‌مقامی، عبدالمجید، حقوق تعهدات، جلد دوم، نشر میزان، چاپ اول، تهران، تابستان 1388.
8- انصاری، مسعود؛ طاهری، محمدعلی، دانشنامه‌ی حقوق خصوصی، جلد دوم، انتشارات محراب فکر، چاپ اول، تهران، 1384.
9- اوصیاء، پرویز، تدلیس (مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه، انگلیس، اسلام و ایران)، تحولات حقوق خصوصی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، تهران، 1375.
10- باقری، احمد، فقه مدنی «عقد تملیکی- بیع و اجاره»، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران، پاییز 1384.
11- بهروم، مهدعلی، سوء عرضه در حقوق انگلیس و تدلیس در حقوق اسلام، مترجمان: جلیل قنواتی و ابراهیم عبدی‌پور، نشر بوستان کتاب قم، چاپ اول، قم، 1380.
12- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، اندیشه و ارتقاء (یکصد و یک مقاله در علم ماهیت‌شناسی حقوقی)، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران، 1387.
13- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، تأثیر اراده در حقوق مدنی، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران، 1382.
14- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق تعهدات، انتشارات گنج دانش، چاپ چهارم، تهران، 1389.
15- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دایره المعارف عمومی حقوق (الفارق)، جلد چهارم، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران، 1386.
16- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، فلسفه اعلی در علم حقوق، انتشارات گنج دانش، چاپ دوم، تهران، 1387.
17- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، فلسفه حقوق مدنی، جلد دوم، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران، 1380.
18- حاجیانی، هادی، حقوق نمایندگی، انتشارات دانش نگار، چاپ اول، تهران، پاییز 1386.
19- حسنی، حسن، حقوق تجارت، نشر میزان، چاپ پنجم، تهران، پاییز 1385.
20- دمیرچیلی، محمد؛ حاتمی، علی؛ قرائی، محسن، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، ناشر میثاق عدالت، چاپ ششم، تهران، 1386.
21- راستین، منصور، حقوق بازرگانی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، تهران، مهر 1353.
22- ره‌پیک، حسن، حقوق مدنی، عقود معین، جلد اول، انتشارات خرسندی، چاپ اول، تهران، 1387.
23- ستوده تهرانی، حسن، حقوق تجارت، جلد چهارم، نشر دادگستر، چاپ چهارم، تهران، تابستان 1380.
24- سماواتی، حشمت‌اله، حقوق تجارت، جلد اول، نشر میزان، چاپ اول، تهران، بهار 1378.
25- شهبازی، محمد‌حسین، مبانی لزوم و جواز اعمال حقوقی، ناشر مؤسسه‌ی مطالعات حقوقی فرزانگان دادآفرین، چاپ اول، تهران، بهار 1375.
26- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی، تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد اول، انتشارات مجد، چاپ چهارم، تهران، 1383.
27- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی، آثار قراردادها و تعهدات، جلد سوم، انتشارات مجد، چاپ دوم، تهران، 1383.
28- صالحی‌راد، محمد، حقوق مدنی، گسترده و آثار تعهدات قراردادی، انتشارات مجد، چاپ اول، تهران، 1387.
29- صفایی، حسین، دوره حقوق مدنی، تعهدات و قراردادها، جلد دوم، ناشر نشریه‌ی مؤسسه‌ی عالی حسابداری، تهران، 1351.
30- صفایی، حسین، معامله به نام خود در حقوق ایران با بررسی تطبیقی، بر منهج عدل، به سعی حسن جعفری‌تبار، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، 1388.
31- عاملی، زین الدین بن علی بن احمد (شهید ثانی)، حاشیه‌ی شرایع الاسلام، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
32- عاملی، زین الدین بن علی بن احمد (شهید ثانی)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، جلد چهارم، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
33- عاملی، زین‌الدین بن علی بن احمد (شهید ثانی)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، جلد پنجم، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
34- عراقی، عزت‌اله، حقوق کار (1)، انتشارات سمت، چاپ دهم، تهران، پاییز 1388.
35- غلامی، جهانبخش، «تئوری اصیل مخفی»، مجله‌ی تحقیقات حقوقی (ویژه‌نامه)، دانشکده‌ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1388.
36- فخاری، امیرحسین، جزوه حقوق تجارت 1، دانشکده‌ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی، نیمسال اول، سال تحصیلی 1363-1362.
37- فخاری، امیرحسین، جزوه حقوق تجارت 4، دانشکده‌ی حقوق دانشگاه شهید بهشتی، بی‌تا.
38- قائم‌مقام ‌فراهانی، محمدحسین، حقوق تجارت، ورشکسته و تصفیه، نشر دادگستر، چاپ اول، تهران، بهار 1375.
39- قنواتی، جلیل؛ شبیری، حسن؛ عبدی‌پور، ابراهیم، حقوق قراردادها در فقه امامیه، جلد اول، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران، 1379.
40- قنواتی، جلیل؛ عیسائی تفرشی، محمد، «رابطه‌ی نهاد نمایندگی با نهادهای حق‌العمل‌کاری، عاملی و دلالی»، مجتمع آموزش عالی قم، سال سوم، شماره‌ی یازدهم، زمستان 1380.
41- کاتبی، حسینقلی، حقوق تجارت، انتشارات گنج دانش، چاپ نهم، تهران، 1380.
42- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، عقود معین، جلد اول، ناشر شرکت سهامی انتشار، چاپ دهم، تهران، 1387.
43- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، عقود معین، جلد چهارم، ناشر شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ چهارم، تهران، 1382.
44- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، ناشر شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ هفتم، تهران، 1385.
45- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، ناشر شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا، چاپ هفتم، تهران، 1385.
46- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، ناشر شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم، تهران، 1387.
47- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد چهارم، ناشر شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم، تهران، 1387.
48- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، جلد پنجم، ناشر شرکت سهامی انتشار، چاپ پنجم، تهران، 1387.
49- کاشانی، محمود، حقوق مدنی، قراردادهای ویژه، نشر میزان، چاپ اول، تهران، تابستان 1388.
50- کاشف الغطاء، محمدحسین، تحریر المجله، نرم‌افزار جامع فقه اهل بیت.
51- محقق‌داماد، مصطفی، «تعهد به نفع شخص ثالث»، فصل‌نامه‌ی پژوهشی تحلیلی و آموزشی مجد، سال دوم، شماره‌ی هفتم، 1387.
52- محمد‌زاده وادقانی، علیرضا، حقوق تجارت 1، انتشارات مجد، چاپ اول، تهران، 1389.
53- مهر فرهنگ، حقوق کار و بیمه‌های اجتماعی، مؤسسه‌ی عالی حسابداری، چاپ سوم، تهران، 1348.
54- نصیری، مرتضی،« نظریه‌ اصیل واقعی و alter ego»، مجله‌ی حقوقی، دفتر خدمات حقوقی بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران، شماره‌ی دوم، 1364.
55- Anson’s Law of Contract, 27 th EJ., By J Beatson, Oxford, 1998
56- Auchenthaler, F., «Commettants commissionaires à la vente, détermination du véritabletitulaire de la créanceenvers le tiers», D., 1998, chron.
57- Bénabent, Alain, Droit civil, Les Obligations, 12eéd, Montchrestien, 2010.
58- Macintyre, Ewan, Business Law, A Novel Approach, Pitman Publishing, London, 1988.
59- Malaurie ,Philippe et Laurant, Aynès, et Pierre – Yves, Gautier, Les Contracts Spéciaux, 3eēd., 2007, Defrénois.
60- Ripert, Georges et René Roblot; Traité de droit Commercial; t.2, 18 eédition, par Delebecque et Germain, Paris: L. G. D. J, 2001.