نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناش ارشد حقوق ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

دستاوردهای بشر از صنعت و فناوری‌‌های نوین علاوه بر منافع و رفاهی که به ارمغان آورده، همواره آسیب‌‌هایی را به همراه داشته است. یکی از نمونه‌‌های بارز این ابداعات، ایجاد شبکه‌‌های اجتماعی است. این شبکه‌‌ها ضمن ایجاد تعامل و ارتباطات چندطرفه کاربران، امکان اشتراک‌‌گذاری علاقه‌‌مندی‌‌ها، برقراری ارتباط با فرهنگ‌‌ها، عقاید و مذاهب دیگر و کسب اطلاعات در مورد موضوعات مختلف را ممکن می‌‌سازد. اما در کنار این مزایا، عدم استفاده صحیح از این شبکه‌‌ها می‌‌تواند صدمات جبران‌‌ناپذیری را همچون به خطر افتادن حریم شخصی، از بین رفتن روابط خانوادگی، افزایش خیانت زوجین و پدیده بزه‌‌دیدگی جنسی در پی داشته باشد. بزه‌‌دیدگی جنسی در شبکه‌‌های اجتماعی به تعبیری به روند قربانی شدن اشخاص از نوع جنسی به وسیله ظهور، رشد، توسعه و به تبع آن استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات باز می‌‌گردد. این بزه می‌‌تواند در اشکال مختلف از جمله اذیت و آزار جنسی، اخاذی و پورنوگرافی تجلی نماید. لذا شناسایی بسترهای ایجاد این آسیب چه در سطح اجتماعی و خانوادگی و چه در بطن شبکه‌‌های اجتماعی به ارائه یک برنامه کامل و جامع نیازمند است تا در پرتو آن از یک سو امکان مهار طیف وسیعی از آسیب‌‌های جنسی در این فناوری ارتباطی فراهم شود و از سوی دیگر با شناسایی طبقات گوناگون بزه‌‌دیدگان جنسی، کلیه اشخاص آسیب‌‌دیده تحت شمول اقدامات آن قرار گیرند. در پژوهش حاضر پیشگیری اجتماعی جامعه‌‌مدار از بزه‌‌دیدگی جنسی در فضای سایبر مورد توجه قرار می‌‌گیرد. این گونه پیشگیری سعی در تغییر و بهبود اوضاع اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد که به نوعی زمینه‌‌ساز بزهکاری و بزه‌‌دیدگی هستند. لذا بهتر است بگوییم هدف پیشگیری اجتماعی جامعه‌‌مدار مبارزه با عوامل جرم‌زای محیطی است. از نمونه راهکارهای این نوع پیشگیری می‌توان به اقدامات و تدابیر آموزشی و تربیتی، اشتغال‌زایی، کمک به تشکیل خانواده و غیره اشاره کرد. از دیگر سو می‌‌توان به برخی نمونه اقدامات نظارتی که در چارچوب نوعی پیشگیری‌‌های وضعیت‌‌مدار قرار می‌‌گیرند، اشاره نمود. به‌کارگیری ابزارهای نوین مدیریتی از جمله نرم‌افزارهای مدیریت هوشمند برای سامان‌دهی محیط مجازی مورد استفاده کودکان و نوجوانان از دیگر راهکارها است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prevention of Sexual Victimization in Social Networks

نویسندگان [English]

  • Behzad Razavi Fard 1
  • MohammadTaghi RobatJazy 2
  • Golsa Omrani 3

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناش ارشد حقوق ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده [English]

Human ahievment in industry and technology has some pros and cons. One of these ahievements is social networks. They make it possible to come into contact with each other, share interests, be familiar with other cultures, convictions and religions, and make accessible a wide variety of information. But beside aforementioned advantages, there may be some disadvantages including privacy invasion, put at risk the familial relations, disloyalty between couples, and sexual victimization. The sexual victimization refers to process of victimization in the course of information and communication technology development and utilization. This crime could be committed by sexual harassment, blackmail and pornography. The recognition of factors creating these harms in either social or familial level and in social networks is necessary in order to control the sexual harms and identify the victims so as to be protected. In this research, social prevention of sexual victimization is studied. This kind of prevention tends to improve economic, cultural and social circumstances that make the grounds of criminality. So the goal of social prevention is to suppress the external criminal factors. This is the case for example educational methods, employment, and help to start a family. On the other side there are supervisory means done in the situational prevention. Moreover, there are new management means including smart management software organizing cyberspace utilized by children and youth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Prevention
  • Cyberspace
  • Social Networks
  • Sexual Victimization
-    جلالی فراهانی، امیرحسین؛ باقری اصل، رضا، «پیشگیری اجتماعی از جرایم و انحرافات سایبری»، مجله مجلس و پژوهش، سال 14، شماره 55، سال1386.
-  حاجی ده‌‌آبادی، احمد، «بررسی تحلیلی عوامل تربیتی و فرهنگی روسپیگری با چشم انداز به متون دینی»، در: نظام اسلامی و مسأله روسپیگری (مجموعه مقالات)، به کوشش ابراهیم شفیعی سروستانی، نشر دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، چاپ اول، 1385.
-    حجازی، قدیسه، بررسی جرایم زن و مرد در ایران، تهران، شرکت سهامی انتشار،1341.
-    دلشاد تهرانی، مصطفی، سیری، در تربیت اسلامی، مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، چاپ چهارم،1380.
-    زیبر، اولریش، پیدایش بین‌المللی حقوق اطلاعاتی کیفری، جلد سوم، ترجمه محمدحسن دزیانی، دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک، سازمان برنامه و بودجه، 1376.
-    صدیق سروستانی، رحمت‌الله، آسیب‌شناسی اجتماعی: جامعه‌شناسی انحرافات، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت، 1387.
-    عزیزی، اکبر، پیشگیری از جرایم جنسی، انتشارات خرسندی، 1392.
-    فرمهینی فراهانی، محسن، تربیت جنسی، نشر البرز، چاپ اول، 1386.
-    قاسمی، وحید؛ ملک محمدی، حکیمه، «تبیین اعتیاد به اینترنت در بین کاربران کافی‌نت‌های شاهین‌شهر»، فصلنامه پژوهش ارتباطی، شماره 4، سال 1389.
-    ماکارانکو، آنتون سیمونویچ، گفتارهایی درباره تربیت فرزندان، چاپ نهم، ترجمه ابوتراب باقرزاده، نشر چاپخش، 1367.
-  موسوی، محمدعلی، آسیب‌شناسی هویتی و فرهنگی رسانه‌های نوظهور با تأکید بر اینترنت در ایران به منظور ارائه راهکارهای پیشنهادی، سامانه نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب‌های اجتماعی نوپدید، 1391.
-  نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین، «پیشگیری عادلانه ازجرم»، در: علوم جنایی، مجموعه مقالات در تجلیل دکتر محمد آشوری، چاپ نخست، تهران، انتشارات سمت، 1383.
-    ـــــــــــــــــــــــــــ ، «گفتگو درباره جرم‌شناسی و بزهکاری سایبری»، مجله تعالی حقوق، شماره 36، 1388.
-    وایت، راب؛ هینز، فیونا، جرم و جرم‌‌شناسی، ترجمه علی سلیمی، انتشارات حوزه و دانشگاه، چاپ اول، 1383.
-  هالدر، دباراتی؛ جیشانکار، کی، جرایم رایانه‌‌ای و بزه‌دیدگی زنان؛ قانون‌‌ها، حق‌‌ها و مقرره‌‌ها، ترجمه مهرداد رایجیان اصلی، حسین محمد کوره‌‌پز و احسان سلیمی، تهران، انتشارات مجد، 1393.