نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق جزا، معاون دادستان عمومی و انقلاب تهران

2 دانشجوی دکتری مدیریت امنیت فضای سایبر دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

کیفرگزینی برای جرایم سایبری پاسخ رسمی و قهری به مجرمان سایبری و مهم‌ترین راهکار رویارویی با این جرایم است. کیفرگزینی به معنای اختیارات قاضی در تعیین کیفر برای محکومان به ارتکاب جرایم رایانه­ای است که در سه قالب تغییر مجازات قانونی، اجرای ناقص مجازات و عدم اجرای مجازات نمود می­یابد. در بادی امر، کیفر­گزینی یا تعیین قضایی کیفر نسبت به مرتکبان جرایم رایانه­ای همانند دیگر مرتکبان است؛ ولی وقتی قانون­گذار در کیفرگذاری برای این جرایم، برخی رویکردهای افتراقی را اتخاذ کرده است، در کیفرگزینی نیز همین رویکردهای افتراقی مطرح می‌شود. رویکرد افتراقی به کیفرگزینی نسبت به جرایم رایانه­ای مبتنی بر رابطه عکس مجرم رایانه­­ای و جرم رایانه­ای است. به همان اندازه که مجرمان رایانه­ای به جهت ویژگی­های سنی، جنسیتی، مکان و شرایط ارتکاب جرم، استعداد و قابلیت­های بالا و مانند اینها ممکن است از جهت اعمال نهادهای مساعد به حال محکوم، مورد توجه قرار بگیرند، به همان اندازه نیز جرم رایانه­ای به جهت خسارت­های گسترده، تحقق آسان تعدد جرم، تحقق در مکان­های مختلف، ایجاد مشکلات متعدد نهادهای تعقیب برای کشف و حفظ آثار و علایم و جمع­آوری ادله وقوع جرم و مانند اینها مستحق نگاه سخت‌گیرانه قضایی است. این وضعیت تعارض­گونه سبب می­شود تا کیفرگزینی مجرم‌محور از کیفرگزینی جرم­محور فاصله بگیرد و اهمیت کیفرگزینی برای رویارویی با جرایم رایانه­ای نیز در درک و اعمال درست همین وضعیت تعارض ­گونه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sentencing Requirements in Relation to the Cybercrimes with Emphasis on Courts’ Decisions

نویسندگان [English]

  • Jalal Tohidi 1
  • hosein Amirli 2

چکیده [English]

Sentencing for cybercrimes as a formal and mandatory response is the most important way to deal with these crimes. Sentencing means judge discretion for selecting proper sentence for convicts of cybercrimes. Sentencing is applied in three states: change of legal punishment, imperfect execution of sentence and non-execution of sentence. At first glance, sentencing for cyber criminals is similar to other criminals but differential legal penalization leads to differential sentencing. Differential approach to sentencing for cybercrimes is based on contradiction relationship between cybercrime and cybercriminal. As much as cybercriminal deserve for easy sentencing for due to factors such as age, gender, location of offense and its circumstances, talents and high qualities, vice versa cybercrime deserves rough sentencing due to widespread damages, easy commit of multiplicity of crime, commit in different places, multiple challenges for cyber forensic and prosecution like anonymity. The importance of sentencing is depends on understanding the conflict between deserves of cybercriminal and concerns of cybercrime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sentencing
  • Cybercrime
  • Cybercriminal
  • Character case
  • Proportionality of Crime and Punishment
-    اسلامی، ابراهیم، «جایگاه حمایت از بزه ­دیدگان جرایم سایبری در مقررات کیفری حقوق داخلی و حقوق بین ­الملل»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 43، بهار و تابستان 1395.
-    پاکزاد، بتول، تروریسم سایبری، رساله دکتری حقوق جزا و جرم ­شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1388.
-    جوان جعفری، عبدالرضا، «جرایم سایبر و رویکرد افتراقی حقوق کیفری با نگاهی به قانون مجازات اسلامی بخش جرایم رایانه ­ای»، مجله دانش و توسعه، شماره 34، اسفند 1389.
-    حاجی­ ده ­آبادی، احمد؛ سلیمی، احسان، «اصول جرم­ انگاری در فضای سایبر با رویکردی انتقادی به قانون جرایم رایانه ­ای»، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 80، زمستان 1393.
-    حبیب ­زاده، محمدجعفر؛ هوشیار، مهدی، «تناسب جرم با مجازات از منظر تئوری ­های مجازات»، تعالی حقوق، شماره 5، خرداد و تیر 1389.
-    رضوی ­فرد، بهزاد؛ موسوی، سید نعمت ­الله، «مسئولیت کیفری در فضای سایبر در حقوق ایران»، پژوهش حقوق کیفری، سال پنجم، شماره شانزدهم، پاییز 1395.
-    صفاری، علی، مقالاتی در جرم ­شناسی و کیفرشناسی، چاپ اول، انتشارات جنگل، 1391.
-    عالی ­پور، حسن، حقوق کیفری فناوری اطلاعات، چاپ چهارم، انتشارات خرسندی، 1395.