نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• آزاده صادقی

استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

در بسیاری از نظام‌‌های عدالت کیفری، سیاست‌گذاران تحت تأثیر مقررات کنوانسیون‌‌های مواد مخدر، از طریق فهرست‌‌بندی مواد تحت کنترل بر اساس میزان خطرناکی یا آسیب‌‌زایی آن‌ها، کیفرهای مرتبط با فعالیت‌‌های غیرقانونی دربارۀ هر ماده را تعیین می‌‌کنند. با توجه به اهمیت مقولۀ حاضر، در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و مطالعۀ مقررات حوزۀ مواد مخدر و روان‌گردان، تلاش شده است تا به این مسئلۀ اصلی بپردازد که میزان خطرناکی مواد مخدر یا روان‌گردان بر اساس چه معیارهایی و در چه فرایندی سنجیده می‌‌شود و در واقع آن‌ها چگونه فهرست‌‌بندی می‌‌شوند. از مطالعۀ تطبیقی مقررات مواد تحت کنترل در نظام عدالت کیفری ایالات متحده برای بررسی این معیارها نیز استفاده شد و در نهایت مقاله به این نتیجه رسیده است که در نظام حقوقی ایران به‌رغم افزوده شدن عبارت «دیگر مواد مخدر یا روان‌گردان صنعتی غیردارویی» در اصلاحات سال ۱۳۸۹ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، هیچ معیاری برای رتبه‌‌بندی میزان خطرناکی این مواد معرفی نشده، اما در ایالات متحده ضمن قانون مواد تحت کنترل، این موضوع تا اندازه‌‌ای رعایت شده است. احراز ضرورت جدول‌‌بندی یک مادۀ جدید در شرایطی که معیاری برای رتبه‌‌بندی خطرناکی آن‌ها وجود نداشته باشد، می‌‌تواند با ماندگارسازی ترس‌‌های قدیمی، هراس از مواد را برساخته و وضعیت را به نفع کنترل‌‌های سخت‌‌گیرانه ازجمله مجازات‌های شدید تغییر دهد. امری که در ایالات متحده به‌طور خاص در رابطه با برخی انواع مواد مخدر و روان‌گردان ضمن قانون مقابله با سوءمصرف مواد روی داده است. درک مفهوم «خطرناکی» در قالب برساختۀ اجتماعی می‌تواند احتمالات مختلفی را راجع به چگونگی تطبیق این معیار بر یک مادۀ مخدر یا روان‌گردان در راستای تأمین منافع گروه‌‌های ذی‌‌نفوذ ترسیم کند. اشکالات ناظر بر مراجع تصمیم‌‌گیرنده نیز این فرایند را تشدید می‌‌نماید.

کلیدواژه‌ها

• مواد مخدر و روان‌گردان
• مواد تحت کنترل
• فهرست‌‌بندی
• کیفرگذاری

موضوعات

• حقوق جزا و جرم شناسی

عنوان مقاله [English]

Scheduling of Drug and Psychotropic Substances in the Iranian Criminal Justice System and United States of America

نویسنده [English]

• Azadeh Sadeghi

Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Sciences, Mazandaran University, Babolsar, Iran

چکیده [English]

Policymakers, under the influence of the Drug Conventions, penalize drug crimes based on their degree of danger or harmfulness. Given the importance of this issue, by using a descriptive-analytical method and studying the regulations of drugs and psychotropic substances in the criminal justice system, we studied the main issue dangerousness of substances and how they are scheduled. The provisions of controlled substances in the US has also been reviewed. we conclude that in the Iranian legal system, despite the phrase "other drugs or non-pharmaceutical industrial Psychotropic", there is no criteria for evaluating the dangerousness of drugs, but in the United States, the controlled substances act based on some criteria categorized the substances in five schedule. The need for classifying the substance in situations where there is no criterion for scheduling them can intensify the old fears and change the situation in favor of tighter controls, including severe penalties. This has been done in relation to some types of substances, through the Antidrug Abuse Act. Understanding the concept of "dangerousness" as a social construction, can create different possibilities in the process and the result of assessing the dangerous of drugs. The performance of decision-making authorities also intensifies this process.

کلیدواژه‌ها [English]

• Drugs and Psychotropic Substances
• Controlled Substances
• Scheduling
• Punishment