نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 قاضی دادگستری، دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران شمال)، تهران، ایران
2 قاضی دادگستری، استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران شمال)، تهران، ایران
3 استادیار گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران شمال)، تهران، ایران
چکیده
«مدیریت ارجاع پروندههای کیفری در تضمین دادرسی بیطرفانه» در عین حالی که از ویژگی نامحسوس و ناملموسی در فرآیند دادرسی برخوردار است، در فرآوری شکلی و ماهوی رسیدگیها و راهبرد مدیریت کلان قضایی کشور، نقش فوقالعاده ای دارد. هرچند با عدول نسبی قانونگذار از رویکرد مدیرمدارانه و تعیین دو ضابطۀ «تخصص» و «ترتب»، در تدوین مواد 448 و 465 قانون آیین دادرسی کیفری، گام مهمی در جهت حاکمیت قانون و نظارتپذیری مدیران برداشته است اما عدم ورود تمام عیار به این حوزه، موجب شده است تا چالش برونرفت از این مشکل، کماکان لاینحل باقی بماند و با وجود ملازمت دادگاه عالی انتظامی قضات با سیاستهای تضمینی مقنن، فقدان ضابطۀ منسجم و پادمان مطلوب در این باره، به هر مقام ارجاعی این امکان را میدهد، تا با سوءاستفاده از اختیارات و خلأهای قانونی، عنان ابتکار دادرسی را به دست گیرد و با ارجاع هدفمند خود، مسیر دادرسی را از ریل عدالتخواهی منحرف نماید و طرفین دعوا را از حق مساوات و بهرهمندی از دادگاه بیطرف، محروم گرداند. از این رو، اهتمام در امر آموزش و کاهش تمرکز قدرت مقام ارجاع، انتخاب و انتصاب مدیران مجرب، متعهد و متخصص، تبیین جایگاه ارجاع در فرآیند دادرسی و جهات اعتراض به آراء، تعیین ضربالاجل مناسب و ضوابط جامع بر ارجاع، همراه با ضمانتاجرای ویژه و فراهم نمودن نظارتپذیری مطلوب، میتواند به ارجاع حکیمانه و بیطرفانه و در نتیجه ارتقای کارآمدی دستگاه قضایی و رضایتمندی جامعه کمک نماید.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
"Application of Referral Management in Ensuring Impartial Criminal Proceedings"
نویسندگان [English]
- ali amiri 1
- Javad Tahmasebi 2
- Batool Pakzad 3
1 Judge of Justice, PhD Student in Criminal Law and Criminology, Islamic Azad University (North Tehran Branch), Tehran, Iran
2 Judge of Justice, Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University (North Tehran Branch), Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University (North Tehran Branch), Tehran, Iran
چکیده [English]
"Management of referral of criminal cases in guaranteeing an impartial trial", while having an intangible and intangible feature in the trial process, has an extraordinary role in the formal and substantive processing of proceedings and the strategy of the country's supreme judicial management. Although with the return of the legislator from the managerial approach and determining the two criteria of "specialization" and "order", in drafting Articles 448 and 465 of the Code of Criminal Procedure, It has taken an important step towards the rule of law and the oversight of managers, but the lack of full entry into this field, The challenge of overcoming this problem remains unresolved. And despite the Supreme Disciplinary Court's commitment to legislative safeguard policies, the lack of coherent rules and adequate safeguards in this regard allows any referring authority to abuse its powers and legal loopholes to curb the initiative. And by his purposeful referral, divert the course of the proceedings from the path of justice and deprive the parties to the dispute of the right to equality and the enjoyment of an impartial tribunal. Therefore, diligence in training and reducing the concentration of power of the referral authority, selection and appointment of experienced, committed and specialized managers, explaining the position of the referral in the trial process and aspects of appealing against votes, setting appropriate deadlines and comprehensive criteria for referral, along with performance guarantees Special and providing desirable oversight, can help to refer wisely and impartially and thus improve the efficiency of the judiciary and community satisfaction.
کلیدواژهها [English]
- Keywords: case referral management
- legal referral criteria
- customary referral criteria
- guarantee policy
- guarantee policy in criminal proceedings
- impartial trial
- impartial trial guarantee
فارسی
- آذربایجانی، علیرضا و محمدرضا سماواتیپور (1393)، «تبیین جایگاه اصول و تشریفات دادرسی»، حقوق خصوصی، شمارۀ 25.
- آخوندی، محمود (۱۳۸۱)، آیین دادرسی کیفری (اندیشه ها)، جلد چهارم، قم: انتشارات اشراق.
- احمدی، محمدعارف (1396)، دادرسی منصفانه، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
- الهیاری، عبدالعلی (1389)، «نقش مدیران در ارجاع صحیح پروندهها»، ماهنامۀ قضاوت، شمارۀ 64.
- امیری، علی (1395)، معیارهای بازرسی در دادسرای انتظامی قضات، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.
- باقری نژاد، زینب (1394)، اصول دادرسی کیفری، چاپ اول، تهران: نشر خرسندی.
- بروجردی عبده، محمد (1383)، اصول محاکمات قضایی- حقوقی، تهران: انتشارات رهام.
- پژوهشگاه قوه قضاییه (1397)، کیفیت نظام های قضایی کشورهای اروپایی، مترجم: آزاده عبداله زاده، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه.
- توحیدی، احمدرضا و مهناز رشیدی (1395)، »استقلال و بی طرفی رسیدگی های قضایی در نظام کیفری بینالمللی»، مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ 95.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1388)، مبسوط ترمینولوژی حقوق، جلد چهارم، چاپ چهارم، تهران: گنج دانش.
- جوادی آملی، عبدالله (1390)، ادب قضا در اسلام، قم: اسراء.
- حسینی خامنهای، سیدعلی (1377) ، «آزادی از نظر اسلام و غرب»، تنظیم کننده: غلام نبی گلستانی، پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شمارۀ 14.
- دشتی، محمد (1379)، ترجمه نهج البلاغه، قم: انتشارات مشرقین.
- رحمدل، منصور (1397)، «تشریفات قانونی و دادرسی و آثار مترتب بر عدم رعایت آنها در امور کیفری»، آموزههای حقوق کیفری، شمارۀ 15.
- رستمی غازانی، امید (1396)، «ضوابط حاکم بر ارجاع پروندههای قضایی از منظر استقلال قضایی؛ با مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و اسناد بین المللی»، مجلۀ پژوهشهای حقوقی، دورۀ 16، شمارۀ 31.
- ریاضی، فرشته (1398)، «بررسی نسبت بهبود کارایی قوه قضاییه و استفاده از تکنولوژی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی»، مجلۀ بینالمللی پژوهش ملل، شمارۀ 47.
- زاهدی، عبدالوحید و سمیرا سرگزی (1398)، «تأثیر عدم رعایت اصول مهم دادرسی بر بی اعتباری رأی دادگاه»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ 83، شمارۀ 107.
- طه، فریده و لیلا اشرافی (1390)، ترجمه دادرسی عادلانه، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
- طهماسبی، جواد (1396)، آیین دادرسی کیفری، چاپ سوم، تهران: نشر میزان.
- فضائلی، مصطفی (1394)، دادرسی عادلانه محاکمات بین المللی، چاپ سوم، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
- فلچر، جورج پی (1384)، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری، ترجمه: سیدمهدی سیدزاده ثانی، چاپ اول، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
- فولادوند، محمدمهدی (1387)، ترجمه نهج البلاغه، چاپ دوم، تهران.
- کریم زاده، احمد (1376)، نظارت انتظامی در نظام قضایی، تهران: انتشارات محمد امین.
- کریم زاده، احمد (1380)، نظارت انتظامی در نظام قضایی، چاپ اول، تهران: انتشارات روزنامه رسمی.
- محسنی، حسن و همایون رضایی نژاد (1391)، «دادگستری و پیشرفت فن آوری اطلاعات و ارتباطات»، مجلۀ مطالعات حقوق، دورۀ چهارم، شمارۀ2.
- محسنی،حسن (1385)، «مفهوم اصول دادرسی و نقش آنها و چگونگی تمیز این اصول از تشریفات دادرسی»، کانون وکلا، شمارۀ 192 و 193.
- محمدی گیلانی، محمد (1362)، قضا و قضاوت در اسلام، تهران: انتشارات المهدی.
- مطهری، مرتضی (1352)، عدل الهی، تهران: انتشارات صدرا.
- معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه (1382)، مجموعه بخشنامههای قوۀ قضاییه، جلد دوم، قم: مرکز تحقیقات فقهی.
- مهدوی پور، اعظم و نجمه شهرانی کرانی (1396)، «تحدید تضمین های دادرسی عادلانه در پرتو جرمشناسی»، مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ 97.
- مهرپور، حسین (1373)، «ضمانتاجراهای قانونی در حقوق ایران در زمینه رعایت حقوق بشر»، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ 4، تهران.
- مهرپور، حسین (1370)، «دیدگاه اسلام در مورد آزادی عقیده»، مجلۀ دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ 27.
- ناجی زواره، مرتضی (1394)، دادرسی بی طرفانه در امور کیفری، چاپ دوم، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش.
- نیکزاد، عباس (1388)، «آزادی عقیده و مذهب در اسلام»، رواق اندیشه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارۀ 18.
- یعقوبی زرینی، محمد، سعید قماشی و ابوالقاسم خدادی (1398)، «زمینه ساختاری وقوع جرائم قضایی قضات ایران»، مجلۀ حقوقی دادگستری، شمارۀ 107.
عربی
- حرانی، ابومحمد (1389)، تحف العقول، چاپ اول، ترجمه محمد مهدی سازندگی، قم: نوید اسلام.
- خمینی، روحالله (۱۳۷۰)، تحریرالوسیله، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، جلد چهارم، قم: انتشارات دارالعلم.
- مغنیه، محمدجواد (1404ق)، فقه الامام الصادق، چاپ اول، قم: نشر قدس محمدی.