نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
پژوهشگر پژوهشکدۀ قوۀ قضائیه، تهران، ایران
چکیده
بحث تعلیق حقوق بشر از جمله راهکارهایی است که به منظور ایجاد تعادل بین لزوم احترام به حقوق و آزادی‌های بشر و تضمین مصالح و منافع عمومی در شرایط اضطراری پیش‌بینی شده است. در این میان به منظور جلوگیری از امکان سوءاستفادۀ احتمالی از اختیارات دولت در تشخیص لزوم یا عدم لزوم تعلیق حقوق بشر شرایطی پیش‌بینی شده، اما نظر به آزادی عمل دولت‌ها در تشخیص ضرورت یا عدم ضرورت تعلیق، نظارت قضایی بر فرایند مزبور می‌تواند نقش مؤثری در جلوگیری از نقض احتمالی حقوق بشر افراد در جریان معلق‌سازی حقوق بشر ایفا نماید. در این چهارچوب با توجه به شناسایی تلویحی امکان تعلیق حقوق بشر در قوانین ایران، نظارت قضایی قوۀ قضائیه بر چگونگی اجرای آن با هدف صیانت از حقوق شهروندان ضرورت دارد. نکتۀ مهم آنکه در تمامی فرایند نظارتی مزبور، همواره سه معیار و اصل اساسی یعنی حاکمیت قانون، استقلال قضایی و بی‌طرفی می‌بایست در سرلوحۀ کار نهادهای مرتبط در قوۀ قضائیه قرار گرفته باشد؛ معیارهایی که رعایت هر یک خود در گرو فراهم شدن تضمین‌های مناسب از جانب دستگاه قضایی می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The role of the judiciary in monitoring on the suspension of the human rights obligations of states
نویسنده [English]
- keivan eghbali
Researcher of Judiciary Research Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]
The suspension of the human rights is one of the solutions which was designed to strike a balance between the need to respect human rights and human freedom and safeguarding of public interests in the emergency status. In the meantime, in order to prevent any possibility of misuse of authority in recognizing the necessity or non-necessity of the suspension of the human rights by government, some preconditions have been provided. In this context, due to the implicit recognition of the possibility of suspension of human rights within laws of Iran, the present study aims to investigate with a descriptive-analytical method whether the judicial oversight in the process of suspending human rights can play an effective role in preventing possible human rights violations in this process? The results indicate that after review of existing jurisprudence one can conclude that judicial oversight of the judiciary on implementation of preconditions of the suspension can play an effective rule in protecting the rights of the citizens. It is important to note that in the entire supervisory process, three basic criteria and principles, namely the rule of law, judicial independence and impartiality, must always be at the forefront of the work of the relevant institutions in the judiciary; Criteria that each of them depends on appropriate guarantees by the judiciary.
کلیدواژه‌ها [English]
- Emergencies
- Human Rights
- Suspension
- Judicial Observation
فارسی
- ابریشمی‌راد، محمدامین و سجاد جلالی (۱۴۰۰)، «جایگاه و صلاحیت‌های ستاد حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران»، مجلۀ حقوقی دادگستری، دورۀ ۸۵، شمارۀ ۱۱۳.
- توازنی‌زاده، عباس (1395)، «تاملی بر رژیم حقوقی حاکم بر اجرای معاهدات بین المللی در نظام حقوقی ایران»، حقوق جانمایه بقای اجتماع، گفتارهایی در نکوداشت استاد سید عزت الله عراقی، به کوشش امیرحسین رنجبریان، تهران: سمت.
- زارعی، محمد حسین (1394)، گفتارهایی در حقوق عمومی مدرن حاکمیت قانون و دموکراسی، تهران: انتشارات خرسندی.
- شاملو، باقر و ابوالفضل یوسفی (1392)، «ضوابط حاکم بر اعلام وضعیت اضطراری و اعمال محدودیت های کیفری فوق العاده»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ویژه نامه شمارۀ 14.
- قربان‌نیا، ناصر (1386)، «تعلیق اجرای حقوق بشر در شرایط اضطراری»، مجلۀ فقه و حقوق، سال سوم، شمارۀ 12.
- قربان‌نیا، ناصر (1387)، حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و‌اندیشه اسلامی.
- نوری نشاط، سعید ( 1388)، حقوق بشر در دستگاه قضایی، تهران: سازمان دفاع از قربانیان خشونت.
- هاشمی، حمید (1388)، «اجرای تعهدات بین المللی در نظام قضایی ایران: محدودیت‌ها و ظرفیت‌ها»، مجلۀ پژوهش‌های حقوقی، شمارۀ ۱۵.
- هریسی نژاد، کمال الدین و مائده سلیمانی (1395)، «تعلیق حقوق و آزادی ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در پرتو اسناد حقوق بشری»، مجلۀ حقوق اسلامی، دورۀ 13، شمارۀ 50.
- هیمن دوا، آرلت (1382)، آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، ترجمه یوسف مولایی و رشید برناک، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
انگلیسی
- Conde, H. Victor (2002), A Handbook of International Human Rights Terminology, Second Edition, Santa Barbara CA: ABC – Clio
- Craig, Paul (1997), “Formal and Substantive Conceptions of the Rule of Law”, Public Law, No. 3
- Loveland, Lan (2009), Constitutional, Administrative Law and Human Rights, Oxford: Oxford University Press.
- Oraa, Jaime (1992), Human Rights in States of Emergency in International Law, Oxford: Clarendon.
- Mc Goldrick, Dominic (1991), The Human Rights Committee, Oxford: Clarendon.
- Tamanaha, Brian Z. (2004), On the Rule of Law: History, Politics, Theory, Cambridge: Cambridge University Press.
- Michaelsen, Christopher; (2009), “Derogating from International Human Rights Obligations in the War against Terrorism?”, A British-Australian Perspective; Terrorism and Political Violence, Vol.17, No.1-2.
- Ryspaeva, Altynai (2015), Justification of Derogations of Human Rights in Emergency Situations, LL.M. Thesis, Budapest: Central European University.
Documents
- A/47/49, 1992
- A/55/40, Vol.1
- A/53/40, Vol.1
- A/48/40, Vol.II
- CCPR General Comment No. 5, Thirteenth Session of the Human Rights Committee, 31 July 1981
- E/1992/ 22, E/CN.4/1992/84, Report of the 48th session of the Commission on Human Rights, 1992
Judical/Arbitral Decisions
- and others v. the United Kingdom, Judgment of 19 February 2009
- Brannigan and Mc bride vs United Kingdom, Judgment of 23 May 1993
- Castillo Petruzzi ET AL vs Peru, Judgment of 30 may 1999
- Daktaras v. Lithuania, Judgment of 10 October 2000
- Lauko v. Slovakia, Judgment of 2 September 1998
- Şahin Alpay v. Turkey, Judgment of 20 March 2018
- Sander v. the United Kingdom, Judgment of 9 May 2000
- Toyosaburo Korematsu v. United States, Judgment of December 18, 1944
)