نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران جنوب)، تهران، ایران

2 استاد بازنشستۀ گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

3 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

امنیت انسانی به معنای شرایطی است که تحت آن هستۀ حیاتی زندگی انسان‌ها محافظت می‌شود. در این دیدگاه، اگرچه دولت نقش مهمی در تأمین امنیت دارد، اما باید به‌عنوان ابزاری برای تأمین آن باشد، نه موضوع و مرجع امنیت. این دکترین، در وسیع‌ترین مفهوم به معنی «رهایی از نیاز» و «رهایی از ترس» و زندگی همراه با منزلت است و از آنجا که تعریف پذیرفته‌شده‌ای دربارۀ آن وجود ندارد، به مکتب حداقل‌گرا و حداکثرگرا قابل‌تقسیم است. مقالۀ پیش‌رو به بررسی وظایف و اختیارت ناجا با تأکید بر حداقل‌گرایی امنیت انسانی می‌پردازد که معتقد است، ثبات پایدار حاصل نمی‌شود؛ مگر آنکه مردم در برابر تهدیدات خشونت‌بار، نسبت به حقوق، امنیت یا زندگی‌شان، حمایت شوند. این پژوهش، در پی پاسخ به این سؤال که «پلیس در فرایند تأمین امنیت شخصی، سیاسی و اجتماعی، چه وظایفی برعهده دارد؟» با رویکرد توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به رشتۀ تحریر درآمده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، از آنجاکه بر اساس قانون، استقرار نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی و فردی؛ از عمدۀ مأموریت‌های ناجاست؛ از‌این‌رو، رفع تهدیدات مطرح در مؤلفه‌های امنیتی مبتنی بر رهایی از ترس، مستقیم و غیرمستقیم در ذیل وظایف او قرار می‌گیرد. لیکن باید عملکرد پلیس در جهت تحقق این حوزه‌های امنیتی، منطبق بر فلسفۀ وجودی ناجا و اهداف امنیت انسانی که همانا حفظ امنیت افراد و کرامت آن‌هاست، بهبود یابد. بر این اساس، تحول در وظایف و اختیارات ناجا که دستاورد و نوآوری تحقیق حاضر نیز به‌شمار می‌رود، نه یک اختیار و انتخاب؛ بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که مهم‌ترین آثار آن، تضمین و ارتقای حقوق شهروندی، افزایش اعتمادسازی مردم به پلیس، تشدید جامعه‌محوری پلیس، برقراری بیشتر نظم و امنیت، افزایش مشروعیت و مقبولیت نظام و...خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Duties and power of NAJA in the light of the doctrine of human security

نویسندگان [English]

  • Amin mohammadi jobeni 1
  • hosein sharifi tarazkoohi 2
  • Mohammad Barani 3

1 PhD in Public Law, Islamic Azad University (South Tehran Branch), Tehran, Iran

2 Retired Professor of Law, Faculty of Law, Imam Hossein University, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Amin University of Law Enforcement Sciences, Tehran, Iran

چکیده [English]

Human security means the conditions under which the vital core of human life is protected.Although the government has an important role to provide security,it should be seen as a means to provide it,not a matter or a source of security.This doctrine in the broadest sense means freedom from need and freedom from fear and living with dignity,since there's no accepted definition of it,it can be divided into minimalist and maximalist schools.The article's purpose isto examine the duties and authority of NAJA with an emphasis on the minimalist of human security,which believes that lasting stability isn't achieved ,unless people are protected against violent threats to their rights,security or lives.Regarding the mentioned issues,this study aims to answer the question"What are the responsibilities of the IRI police in achieving personal,political and social security?"It has been written with a descriptive-analytical approach,using the library method. According to the research 'findings,based on law,establishing order and security,providing public and personal comfort is one of the main missions of NAJA. Hence,eliminating the threats posed in the security components based on freedom from fear directly or indirectly,is under its duties. So the performance of the police in achieving these security areas must be improved in accordance with the philosophy of the NAJA existence and the goals of human security,which is to maintain the security and dignity of individuals.The change in the duties and powers of NAJA isn't a matter of choice, it's an inevitable necessity.That the most important of its effects will be the guarantee and promotion of the citizenship rights increasing the public trust in the police ,intensification of the community centered police,establishing more discipline and security and increasing the legitimacy and acceptability of the system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Police
  • Duties and Powers
  • Human Security Doctrine
  • Freedom from Fear
  • فارسی

    • آریا‌منش، بشیر، (1391)، «حقوق اقلیت‌ها از منظر قانون اساسی و موازین بین‌المللی»، فصلنامه تعالی حقوق، سال چهارم، شماره 13 و 14.
    • آقاخانی، جعفر و بهزاد سارخانلو (1394)، مسئولیت کیفری پلیس ناشی از نقض حقوق شهروندی، تهران: معاونت حقوقی و امور مجلس ناجا.
    • بارانی، محمد، (1393)، مستندات تخصصی کلانتری‌ها، تهران: معاونت آموزشی ناجا.
    • پروین، خیرالله و فیروز اصلانی (1390)، اصول و مبانی قانون اساسی، تهران: نشر دانشگاه تهران.
    • تاموشات، کریستیان (1391)، حقوق بشر، ترجمه حسین شریفی‌طرازکوهی، تهران: نشر میزان.
    • جونز، پیتر (1392)، فلسفه حقوق حق‌ها (مبانی، ماهیت، قلمرو، محتوا و نارسایی‌ها)، ترجمه: مشتاق زرگوش و مجتبی همتی، تهران: نشر میزان.
    • دانش ناری،حمیدرضا و علی مرادفر (1395)، حقوق شهروندی در مرحله پیش دادرسی، تهران: معاونت حقوقی و امور مجلس ناجا.
    • راسخ، محمد (1397)، حق و مصلحت (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش)، جلد اول، تهران: نشرنی.
    • رحمدل، منصور (1384)، «حق انسان بر حریم خصوصی»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ 70.
    • رئیسی‌دزکی، لیلا و فلور قاسم‌زاده‌لیاسی (1398)، «چالش های نظام حقوقی ایران در نقض داده های شخصی و حریم خصوصی در فضای سایبر»، مجله حقوقی دادگستری، سال 84، شمارۀ 110.
    • زاهدی، عبدالوحید و سمیرا سرگزی (1398)، «تأثیر عدم رعایت اصول مهم دادرسی بر بی اعتباری رأی دادگاه»، مجله حقوقی دادگستری، سال 83، شمارۀ 107.
    • ساریخانی، عادل و ایمان محترم‌قلانی (1398)، «تعامل ضابطان دادگستری با حریم خصوصی خودروها»، مجله حقوقی دادگستری، سال 83، شمارۀ 105.
    • سعیدی، محمدحسن (1393)، «امام خمینی و اهمیت کرامت انسانی»، نشریه حوزه، شماره 171.
    • سیدتاج‌الدینی، علی (1389)، حقوق شهروندی متهمان با رویکرد پیشگیری از ضرب و جرح، چاپ اول، تهران: انتشارات معاونت تربیت و آموزش ناجا.
    • شریفی طرازکوهی، حسین (1392)، زمینه‌ها، ابعاد و آثار حقوق شهروندی، تهران: نشر میزان.
    • شریفی‌طرازکوهی، حسین و جواد مصطفی‌لو (1395)، «مبانی هنجاری دکترین امنیت‌انسانی»، مجله آفاق امنیت، شماره 33.
    • طباطبایی موتمنی، منوچهر (1388)، حقوق اداری ایران، چاپ دهم، تهران: نشر سمت.
    • عباسی، بیژن (1390)، حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین (سه نسل حقوق بشر در اسلام، ایران و اسناد بین‌المللی و منطقه‌ای)، تهران: انتشارات دادگستر.
    • عبدالهی، سامان (1395)، «بازخوانی مفهوم امنیتانسانی در راستای ارتقاء امنیت‌اجتماعی»، فصلنامه علمی دانش انتظامی زنجان، مقاله 4، شماره 19.
    • عسکری زاده کلسری، معصومه (1396)، امنیت‌انسانی و حقوق بین‌الملل توسعه، تهران: انتشارات خرسندی.
    • فن تیگرشتروم، باربارا (1393)، امنیت‌انسانی و حقوق بین‌الملل، ترجمه: اردشیر امیرارجمند و حمید قنبری، تهران: مجد.
    • قاضی، ابوالفضل (1382)، بایسته‌های حقوق اساسی، چاپ هشتم، تهران: نشر میزان.
    • مقدسی، محمدباقر و کیوان غنی (1394)، «تحول نقش پلیس در نظام‌های تطبیقی و اسناد بین‌المللی در پرتو آموزه‌های حقوق بشر»، فصلنامه مطالعات بین‌لمللی پلیس، سال6، ش24.
    • مقیمی، مهدی (1395)، پلیس و حقوق شهروندی، تهران: دانشگاه علوم انتظامی امین.
    • موالی‌زاده، باسم (1391)، بررسی تطبیقی حق حریم خصوصی در اسناد و رویه‌های بین‌المللی و نظام حقوقی ج.ا.ا، تهران: مجد.
    • وایت، راب و فیونا‌ هینز‌ (1390)، جرم و جرم‌شناسی، ترجمه علی سلیمی، چاپ چهارم، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • وروایی، اکبر و سروش بهربر (1388)، «اثربخشی الگوهای پلیس سنتی و نوین»، فصلنامه انتظام اجتماعی‌، سال‌ اول، شماره ١.
    • ویلیامسون، تام، (1392)، راهنمای پلیس دانش محور (مفاهیم جاری و مسیرهای آتی)، ترجمه: علیرضا جزینی و ثمر احتشامی، تهران: علامت، مرکز تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا.
    • ویزبرد، دیوید‌ و جان ایک‌ (1388)، «پلیس چگونه می‌تواند جرم، بی‌نطمی و ترس را کاهش دهد؟»، ترجمه علی کریمی‌خوزانی، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال ششم، شماره ٢٤.
    • هاشمی، سیدمحمد (1392)، حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی، تهران: میزان.
    • هاشمی، سیدمحمد (1384)، حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، تهران: میزان.

    انگلیسی

    • Alkire, Sabina (2003), A Conceptual Framework for Human Security, Working Paper 2. Oxford: Center for Research on Inequality, Human Security and Ethnicity (CRISE) London: Oxford university.
    • Crawshaw, R. & Holmstron, L. (2001), Essential texts on human rights for the police, Kluwer Law International, Netherlands.
    • Erwin A. Schmidl (2009), Police Function in Peace Operations: An Historical Overview, in Robert B. Oakley, Michael J. Goldberg, Policing the New World Disorder; Peace Operations and Public security, in Policing the new World Disorder htm.
    • Hamaa, Hawre Hsan (2017), State Security, Societal Security and Human Security, jadarpur University.
    • Human Development Report (1994), Published for the United Nations Development Program (UNDP), New York: Oxford University Press.
    • Human Security Handbook (2016), United Nations, New York, NY 10017.
    • Nussbaum, Martha, (2000), Woman and Human Development: The Capabilities Approach, Cambridge University Press.
    • Mitchel, Audra, (2014), “only human? A worldly approach to security”, Security Dialogue, vol.45 (1):5-21.
    • RoznaiYaniv, (2014), “The Insecurity of Human Security”, Wisconsin International Law Journal, Vol. 32, No. 1.
    • United Nations Development Program (1994), Human Development Report, New York: Oxford University Press.
    • UNDP (1994), “Human Development Report”, Human Development for Everyone, New York, UNDP.
    • UNDP (2016), “Human Development Report”, Human Development for Everyone, New York, UNDP.