نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)،پردیس خواهران

چکیده

مطابق شرط دوازدهم مندرج در نکاحنامه‌های رسمی، در صورت ازدواج مجدد زوج، زوجه می‌تواند به وکالت از او خود را مطلقه سازد. رویه‌ی قضایی، اذن دادگاه بر ازدواج مجدد زوج را در تحقق این شرط بی‌تأثیر می‌دانست، حتی اگر سبب اذن دادگاه، نشوز زوجه باشد. رأی وحدت رویه‌ی صادره از سوی هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور، به خلاف رویه‌ی موجود، نشوز زوجه را مانع از تحقق شرط مذکور دانسته است. در این رأی بر قاعده‌ی منع سوءاستفاده از حق، تکلیف زوجه به تمکین و قبحِ دادن پاداش به زوجه‌ی ناشزه و نیز تأیید این نظر در فتاوای فقها استدلال شده است. صرف نظر از این‌که، هر یک از این موارد دارای پاسخ است، مهم‌ترین دلیل بر عدم قوت این رأی، آن است که جایگاه صدور رأی وحدت رویه، تفسیر قانون است که موجودیت خود را از اراده‌ی قانون‌گذار می‌گیرد و از این رو حاکمیتی عام دارد، در حالی که شرط ضمن عقد، ناشی از اراده‌ی اشخاص است. هم‌چنین مطابق اصل یکصد و شصت و هفتم قانون اساسی، مراجعه‌ی به منابع و یا فتاوای معتبر فقهی، منوط به اجمال، نقص، ابهام و یا تعارض متون قانونی است؛ این در حالی است که موضوع حاضر صرفاً واجد جنبه‌ی قراردادی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Husband’s Remarriage Due to Wife’s Disobedience and Divorce Agency Term

نویسندگان [English]

  • Leila Sadat Assadi
  • Roghayye Sadat Mo'men

چکیده [English]

Accordingtothetwelfthterminformalmarriagedeeds, incaseofhusbandsremarriage, thewifecandivorceherselfonhusbandsbehalf. Legalprocedureusedtoconsidercourtsvotetohusbandsrightofremarriageineffectiveinrealizationofthisterm; evenifthecauseofthevotewaswifesdisobedience. TheprecedenceverdictissuedbytheFullBranchoftheSupremeCourt, opposedtothecurrentlegalprocedure, hasconsideredwifesdisobedienceahindranceinrealizationofthisterm. Thisvoteisbaseduponrightabuseprohibitionrule, compellingthewifetoobey, enormityofrewardingdisobedientwife, andadmissionofthisnotioninadjudicationsofreligiousjurisprudents. Whileeachoftheabovecanbeanswered, themostimportantweaknessofthisverdictisthatthepositionoftheprecedentverdictisinterpretationoflaw, anentityderivedfromlegislatorswill; thustheverdictisgenerallydominant. Whereastheimpliedtermisderivedfrompartieswill. Also, accordingto 167thprincipleoftheconstitution, areferencetoreligiousresourcesandreliableadjudicationsisdependentuponambiguity, imperfection, conciseness, orcontradictionoflegaltexts; whilethecurrentissuehasjustcontractualaspects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precedent Verdict
  • Supreme Court of Cassation
  • Disobedience
  • Remarriage
  • Divorce Agency
  • Religious Jurisprudence
1- افتخاری، جواد، حقوق مدنی3- کلیات و عقود و حقوق تعهدات، نشر میزان، چاپ نخست، تهران، 1382.
2- امامی، سیدحسن، حقوق مدنی، جلد چهارم، انتشارات اسلامیه، چاپ هفتم، تهران، 1368.
3- انصاری، مرتضی ‌بن ‌محمد امین، فرائد الاصول و هو الرسائل، مکتبه المصطفویه، قم، 1411ه ق.
4- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، تأثیر اراده در حقوق مدنی، کتابخانه‌ی گنج دانش، چاپ دوم، تهران، 1387.
5- حرعاملی، محمد بن الحسن، وسائل‌الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تحقیق: عبدالرحیم ربانی شیرازی، جلدهای دوازدهم و پانزدهم، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.
6- حسینی شیرازی، سید محمد، الفقه، چاپ دوم، دارالعلوم، بیروت، 1409ه ق.
7- دل. وکیو، ژرژ، فلسفه حقوق، مترجم: واحدی، جواد، نشر میزان، چاپ دوم، تهران، 1386.
8- دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیر نظر: محمد معین و سید جعفر شهیدی، جلد نهم، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1377.
9- دهقان، رمضان، «رأی دیوان عالی کشور در مورد درخواست طلاق زوجه به علت ازدواج مجدد شوهر»، مجله‌ی پژوهش‌های حقوقی، شهر دانش، شماره‌ی 10، 1385.
10- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی- شروط ضمن عقد، جلد چهارم، انتشارات مجد، چاپ دوم، تهران، 1387.
11- شهیدی، مهدی، حقوق مدنی-تعهدات3، انتشارات مجد، چاپ سیزدهم، تهران، 1388 .
12- طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف الاخبار، جلد سوم، دارالکتب الاسلامیه، تهران،1390ه ق.
13- فیض، علیرضا، عرف و اجتهاد، انتشارات مجد، چاپ نخست، تهران، 1387.
14- قاسم‌زاده، سید مرتضی، اصول قراردادها و تعهدات، نشر دادگستر، چاپ دوازدهم، تهران، 1388.
15- قاسم‌زاده، سیدمرتضی؛ ره‌پیک، حسن؛ کیانی، عبدالله، تفسیر قانون مدنی، انتشارات سمت، چاپ سوم، تهران، 1388.
16- قمی (شیخ صدوق)، محمد بن علی بن حسین بن بابویه، من لا یحضره الفقیه، جلد سوم، مؤسسه انتشارات اسلامی وابسته به جامعه‌ی مدرسین حوزه‌ی علمیه قم، چاپ سوم، قم،1413ه ق.
17- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی- خانواده، جلد اول، شرکت انتشار و بهمن برنا، چاپ سوم، 1371.
18- کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی- خانواده، جلد دوم، شرکت انتشار و بهمن برنا، چاپ سوم، 1372.
19- کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، انتشارات بهنشر، چاپ نخست، تهران، 1368.
20- معاونت آموزش قوه قضاییه، رویه‌ی قضایی ایران در ارتباط با دادگاه‌های خانواده (2)، جلد سی و هشتم، انتشارات جنگل، چاپ نخست، تهران، 1387.
21- مکارم شیرازی، ناصر، مجموعه استفتاءات جدید، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب، چاپ دوم، قم،1380ه ش.
22- موسوی خمینی، سید روح الله، کتاب البیع، جلد یازدهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، تهران، 1379 ه ش.
23- موسوی بجنوردی، حسن بن آقا بزرگ، القواعد الفقهیه، مصحح: مهدی مهریزی، محمد حسن درایتی، جلد سوم، نشر الهادی، قم، 1419ه ق.
24- میرزایی، علیرضا، محشی مجموعه قوانین و مقررات حقوقی، جلد اول، انتشارات بهنامی، چاپ نخست، تهران، 1389.
25- نجفی ایروانی، علی بن عبد الحسین، حاشیه مکاسب، انتشارات کتبی نجفی، چاپ دوم، قم، 1379 ه ق.
26- نوبخت، حسین، شیوه‌های تفسیر قوانین مدنی، انتشارات فروزش، چاپ نخست، تهران، 1388.
27- ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، نشر نی، چاپ نخست، تهران، 1374.