دوره 87 (1402)
دوره 86 (1401)
دوره 85 (1400)
دوره 84 (1399)
دوره 83 (1398)
دوره 82 (1397)
دوره 81 (1396)
دوره 80 (1395)
دوره 79 (1394)
دوره 78 (1393)
دوره 77 (1392)
دوره 76 (1391)
دوره 75 (1390)
دوره 74 (1389)
دوره 73 (1388)
دوره 72 (1387)
دوره 71 (1386)
دوره 70 (1385)
دوره 69 (1384)
دوره 68 (1383)
دوره 67 (1382)
دوره 66 (1381)
دوره 65 (1380)
دوره 64 (1379)
دوره 63 (1378)
دوره 62 (1377)
دوره 61 (1376)
دوره 60 (1375)
دوره 59 (1374)
دوره 58 (1373)
دوره 57 (1372)
دوره 56 (1371)
دوره 55 (1370)
حقوق خصوصی
مطالعه تطبیقی حق حبس تصرف

محمد مجتبی رودیجانی؛ حکمت اله عسکری؛ بهنام انصافی آذر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 دی 1402

https://doi.org/10.22106/jlj.2023.2009062.5399

چکیده
  حق حبس توسط حقوقدانان در حقوق ایران با در نظر گرفتن ماده 377 قانون مدنی تشریح می گردد. این ماده ذیل مبحث تسلیم در عقد بیع مطرح گردیده و حقوقدانان عمدتاً در مبحث مربوط به حق حبس تنها به این ماده پرداخته اند. لیکن توجه به سایر مقررات و بررسی فقهی و تطبیق با حقوق خارجی نشان می دهد که دو نوع حق حبس در حقوق ایران قابل شناسائی است:1- «حق حبس ...  بیشتر

حقوق خصوصی
انتفای عقد به سبب عدم امکان اجرای موضوع آن در حقوق ایران و فرانسه

سیدعباس موسوی؛ اکبر اصانلو

دوره 86، شماره 120 ، دی 1401، ، صفحه 251-278

https://doi.org/10.22106/jlj.2022.547189.4655

چکیده
  هرچند هدف طرفین قرارداد؛ ظهور نتایج آن است و اصول حقوقی، متضمن ثبات و تحقق قرارداد صحیح و معتبر است، اما پس از انعقاد عقد، ممکن است رخدادهای گوناگونِ خارج از رفتار طرفین یا طبیعت موضوع، موجب عدم امکان اجرای آن گردد. عدم امکان اجرا در فروض گوناگون می‌تواند حادث گردد: تلف مادی موضوع عقد، غیرقانونی شدن آن یا مربوط به از بین رفتن شیء آینده ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تحلیل قراردادهای واگذاری موقت اراضی ملی

خدیجه مظفری؛ علیرضا ایزدی فرد

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، ، صفحه 321-342

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.522985.3922

چکیده
  واگذاری اراضی به دو شکل قطعی و موقت در قوانین ایران پیش‌بینی‌شده است. واگذاری اراضی به شکل موقت در قالب انعقاد قرارداد میان وزارت جهاد کشاورزی و متقاضیان واجد شرایط صورت می‌پذیرد. این قرارداد فرم مشخصی دارد که به تصویب هیئت‌وزیران رسیده است. واگذاری‌ها در قالب عقد اجاره و با رعایت تشریفات خاص نظیر رسمی بودن و تبعیت از فرم مشخص انجام ...  بیشتر

حقوق خصوصی
مفهوم و قلمرو تلف حکمی موضوع عقد با نگاهی به نظام حقوقی انگلستان

ابوالفضل آقاخانی

دوره 85، شماره 116 ، دی 1400، ، صفحه 33-57

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.139002.3775

چکیده
  هر طرف قرارداد انتظار دارد تا در صورت فسخ، انفساخ یا اقالۀ قرارداد به عین عوض یا معوضی که در قرارداد به طرف دیگر منتقل کرده است، برسد تا به زعم خود هدف از انحلال قرارداد فراهم آید. اما در بسیاری از موارد پیش می‌آید که به‌رغم وجود و بقای اصل مال امکان استرداد آن وجود نخواهد داشت. در صورت تحقق انفساخ یا اقالۀ عقد قبل از اینکه مال موضوع ...  بیشتر

حقوق خصوصی
ارادۀ قانون‌گذار و نقش قاضی در اثربخشی به مفاد تراضی

قاسم محمدی؛ غلامعلی سیفی زیناب؛ مهدی کریمیان راوندی

دوره 85، شماره 116 ، دی 1400، ، صفحه 283-307

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.520573.3856

چکیده
   اصولاً اثربخشی به مفاد تراضی، به مجموعه عواملی غیر از ارادۀ طرفین مثل ارادۀ قانون‌گذار و نقش قاضی وابسته است. حسب مادۀ 10 قانون مدنی طرفین از آزادی کامل در توافق برخوردارند اما این آزادی مطلق نبوده و برنامه‌های مفروض قانونی، تغییراتی در ساختار قرارداد ایجاد خواهند کرد. حال این سؤالات مطرح است که قانون‌گذار تا چه حد می‌تواند با ...  بیشتر

حقوق خصوصی
جایگاه اصل حقوق بشریِ حیثیت و منزلت انسانی در حقوق قراردادها

ایرج بابایی؛ مرتضی ترابی

دوره 85، شماره 114 ، تیر 1400، ، صفحه 79-105

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.130964.3541

چکیده
  حقوق بشر به‌طور سنتی در حقوق عمومی و در روابط دولت ـ شهروند مورد بحث بوده است، اما این به معنای نفی تأثیر آن در حقوق خصوصی نیست. در حقوق قراردادها اصولی نظیر حاکمیت اراده یا آزادی قراردادها هم‌سو با اصول حقوق بشر است اما برای حمایت همه‌جانبۀ حقوق بنیادین بشری کافی نیست. بدین منظور ضرورت دارد اصول دیگری که می‌تواند به‌عنوان اصولی ...  بیشتر

حقوق خصوصی
ضابطۀ ارزیابی خسارات ناشی از نقض تعهد قراردادی در نظام‌های حقوقی و اسناد بین‌المللی؛ رهنمودهایی برای حقوق ایران

منصور امینی؛ جواد پیری

دوره 85، شماره 114 ، تیر 1400، ، صفحه 135-158

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.123783.3294

چکیده
  نظام‌های حقوقی و اسناد بین‌المللی به منظور تضمین حقوق اشخاص در روابط قراردادی، ضمانت‌اجراهای متعددی را مورد توجه قرار داده و روش جبرانی خسارت را به عنوان یکی از مهم‌ترین ضمانت‌اجراها پذیرفته‌اند؛ در نتیجه تردیدی در قابل جبران بودن خسارت در قلمرو نظام‌های حقوقی و اسناد بین‌المللی وجود ندارد. با این حال آنگاه که خسارت موضوع حکم ...  بیشتر

حقوق خصوصی
الزام‌آوری شرط داوری موضوع بند «ج» مادۀ 53 شرایط عمومی پیمان

عیسی رجبی؛ شهرزاد اونق

دوره 84، شماره 111 ، مهر 1399، ، صفحه 89-106

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.120558.3131

چکیده
  به‌دلیل استعمال الفاظ «می‌توانند» و «می‌تواند» در بندهای الف و ج مادۀ 53 «شرایط عمومی پیمان»، با پیش‌بینی نهاد‌های شبه‌داوری و داوری در قالب شرط قرارداد، این ماده در معرض تفسیرهای مختلف تعیین مرجع صالح رسیدگی ابتدایی به اختلافات ناشی از قراردادهای پیمانکاری دولتی قرار گرفته است و موجب تشتت دیدگاه اندیشه‌های ...  بیشتر

حقوق خصوصی
الگوهای عقد امانی؛ حصر یا عدم حصر (تحلیل و تفسیری نوین از مادۀ 631 قانون مدنی)

محسن اسماعیلی

دوره 84، شماره 110 ، تیر 1399، ، صفحه 27-42

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.78109.1869

چکیده
  یکی از اقسام امانت‌های مالکی، امانت‌هایی است که محصول عقد و مولود توافق طرفین (مالک و امین) است. از مجموع مواد قانون مدنی می‌توان دوازده نمونه از این نوع امانات را در قالب عقود معین یافت که صریحاً یا تلویحاً مصداق «عقود امانی» شمرده شده‌اند. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش مهم و کاربردی است که آیا این مصداق‌های دوازده‌گانه ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تأملی نوین بر ماهیت تعلیق اراده با رویکرد به چالش‌های عملی

عظیم کوچکی پهنه کلایی؛ سید حکمت الله عسکری؛ محمد حسین انصاری حقیقی

دوره 84، شماره 109 ، فروردین 1399، ، صفحه 141-169

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.91293.2271

چکیده
  انسان برای رفع احتیاجات اجتماعی و حقوقی قاعدتاً به مدد اعمال حقوقی نیل به مقصود می‌نماید. به‌لحاظ گونه‌گونی این احتیاجات، تنوع اعمال حقوقی پدید آمده است. یکی از اوصاف این گوناگونی تعلیق اعمال حقوقی است. شکی نیست که اعمال حقوقی با ارادۀ انسان سروکار دارد و اراده تنها خالق آن است؛ بنابراین برای شناخت تعلیق اراده چاره‌ای جز تحلیل نفس ...  بیشتر

حقوق خصوصی
عدالت قضایی و نقش آن در مطالبۀ خسارت قراردادی

سیدمصطفی محقق داماد؛ خشایار اسفندیاری فر

دوره 83، شماره 108 ، دی 1398، ، صفحه 25-49

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.109586.2773

چکیده
  پیوند حقوق و عدالت بر کسی پوشیده نیست و آرایی که مردم با عدالت و انصاف منطبق ندانند با میل اجرا نمی‌کنند و برای فرار از اجرای آن به انواع حیله‌ها متوسل می‌شوند. پیوند حقوق و عدالت را در بسیاری از آرای قضایی می‌توان دید و یکی از نمودهای عدالت در آرای قضایی، دعاوی مربوط به مطالبۀ خسارت قراردادی (وجه التزام) توسط متعهدله است. امروزه در ...  بیشتر

حقوق خصوصی
ماهیت و اعتبار شرط تعدیل ثمن به‌وسیلۀ پرداخت مابه‌التفاوت در زمان پرداخت آخرین قسط

محمد ساردوئی نسب؛ پیمان آقابابایی دهکردی

دوره 83، شماره 108 ، دی 1398، ، صفحه 95-117

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.98990.2480

چکیده
  موضوع این نوشتار، تحلیل ماهیت و اعتبار شرط تعدیل ثمن به‌وسیلۀ پرداخت مابه‌التفاوت در زمان پرداخت آخرین قسط ثمن است. تحولات غیرقابل‌پیش‌بینی قیمت کالاها در بازار، منتهی به آن شده است که فروشندگان نتوانند در فروش اقساطی، قسطی از ثمن را به افزایش قیمت اختصاص دهند؛ لذا سازوکار فوق را طراحی نموده‌اند. این نهاد باعث می‌شود که در فروش ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تأملی در راهکارهای برقراری موازنۀ حقوق طرفین قرارداد در حالت تورم

حسن بادینی؛ محمد خاکباز

دوره 83، شماره 107 ، مهر 1398، ، صفحه 95-111

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.75733.1808

چکیده
  تورم قیمت‌ها بر اجرای بسیاری از تعهدات مالی در عقود معاوضی یا تعهدات مالی در عقود غیرمالی، مانند مهریه و نفقه در نکاح تأثیرگذار است. تورم قیمت‌ها گاه تعهدات را غیرممکن یا با تأخیر طولانی یا با عسر و حرج فراوان روبه‌رو می‌سازد. ارائۀ راهکارها در این شرایط برای تفسیر و اجرای عادلانۀ قرارداد و جلوگیری از سوءاستفاده از حق متعهدله ضروری ...  بیشتر

حقوق خصوصی
قرارداد انتقال حق فروش جایگزینی برای وکالت بلاعزل

لطیف عبادپور؛ سیدمحمدصادق موسوی

دوره 83، شماره 107 ، مهر 1398، ، صفحه 135-159

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.67183.1590

چکیده
  وکالت استنابه است و وکالت بلاعزل از نظر اغلب فقهای شیعه و قانون مدنی ایران وکالتی است که وکالت وکیل یا عدم عزل او به‌صورت شرط نتیجه در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد. امروزه وکالت بلاعزل رواج فراتر از لیاقت خویش در میان معامله‌کنندگان یافته است و عرف معاملاتی دهه‌های اخیر وکالت بلاعزل را عقدی شناخته است که طی آن شخص (موکل) با اخذ بهای مال ...  بیشتر

حقوق خصوصی
اختیار مدیون در انتخاب یکی از دیون متعدد

سیدمرتضی قاسم زاده؛ فاطمه نوری

دوره 83، شماره 107 ، مهر 1398، ، صفحه 227-247

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.68429.1608

چکیده
  چنانچه شخصی به دیگری با اسباب مختلف و متعدد، بدهکار باشد و مبلغی را جهت ایفای دین بپردازد، نص مادۀ 282 قانون مدنی به وی اختیار انتخاب یکی از دیون و تعلق پرداخت به آن را داده است. وجود شرایطی در دین منتخب و مبلغ تأدیه‌شده لازم است تا بتوان مدیون را مُحق در انتخاب دانست؛ از جمله مهم‌ترین این شرایط، کمیت مبلغ پرداختی و دیون است؛ در این راستا ...  بیشتر