دوره 87 (1402)
دوره 86 (1401)
دوره 85 (1400)
دوره 84 (1399)
دوره 83 (1398)
دوره 82 (1397)
دوره 81 (1396)
دوره 80 (1395)
دوره 79 (1394)
دوره 78 (1393)
دوره 77 (1392)
دوره 76 (1391)
دوره 75 (1390)
دوره 74 (1389)
دوره 73 (1388)
دوره 72 (1387)
دوره 71 (1386)
دوره 70 (1385)
دوره 69 (1384)
دوره 68 (1383)
دوره 67 (1382)
دوره 66 (1381)
دوره 65 (1380)
دوره 64 (1379)
دوره 63 (1378)
دوره 62 (1377)
دوره 61 (1376)
دوره 60 (1375)
دوره 59 (1374)
دوره 58 (1373)
دوره 57 (1372)
دوره 56 (1371)
دوره 55 (1370)
حقوق جزا و جرم شناسی
دادرسی افتراقی در جرایم قاچاق کالا و ارز

عارف خلیلی پاجی؛ امین احمدی

دوره 87، شماره 123 ، مهر 1402، ، صفحه 119-140

https://doi.org/10.22106/jlj.2023.550617.4743

چکیده
  بررسی سابقۀ تقنینی در حوزۀ قاچاق کالا و ارز نشان‏دهندۀ عزم سیاست‏گذاران جنایی مبنی بر پیش‏بینی قواعد خاص و گام‏نهادن در مسیر افتراقی‏کردن دادرسی است، اما جلوه‏های این رویکرد به‌صورت پراکنده و متشتت در قوانین و مقررات گذشته به چشم می‏خورد تا اینکه با تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، رویکرد افتراقی قانون‌گذار نمایان‌تر ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
بازخوانی اصول دادرسی کیفری در تقابل گفتمان‌های آزادی‌مدار و امنیت‌گرا

محمد اکبری؛ سیدمحمدجواد ساداتی؛ عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی

دوره 87، شماره 123 ، مهر 1402، ، صفحه 203-223

https://doi.org/10.22106/jlj.2023.1987902.5162

چکیده
  بهره‌گیری از اصول دادرسی کیفری نیازمند شناسایی مفهومی و مصداقی آن است تا بر اساس آن بتوان اجرای عدالت را تضمین و مانع خودکامگی صاحبان قدرت شد. به‌رغم اهمیت این اصول و جایگاه والای آن در قوانین کیفری، این حوزه نیز به مانند سایر شئونات دیگر زندگی اجتماعی متأثر از تقابل گفتمان‌های آزادی‌مدار و امنیت‌گرا بوده و همین مسئله موجب گردیده ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
امکان‌سنجی اقدامات بازپرس در فرایند دادرسی الکترونیکی

حسنعلی موذن زادگان؛ امیرحسین عابدی نیستانک

دوره 87، شماره 123 ، مهر 1402، ، صفحه 267-292

https://doi.org/10.22106/jlj.2022.549326.4713

چکیده
  موضوع دادرسی کیفری الکترونیکی، تحقق مراحل دادرسی از کشف جرم تا اجرای مجازات در صورت احراز بزهکاری متهم و یا صدور قرار منع‌تعقیب یا برائت او از طریق سامانه‌های الکترونیکی و مخابراتی است. اهداف برقراری این نوع دادرسی، سرعت در رسیدگی با لحاظ کیفیت آن، کاهش هزینه‌های اقتصادی در رسیدگی و اجرای احکام و تحقق فاصله‌گذاری اجتماعی در بروز ...  بیشتر

حقوق خصوصی
مطالعۀ تطبیقی اعادۀ دادرسی در نظام حقوقی ایران و مصر

محمدصادق مهدوی راد؛ محمود حبیبی؛ اسماعیل شاهسوندی؛ علیرضا مشهدی زاده

دوره 87، شماره 123 ، مهر 1402، ، صفحه 293-316

https://doi.org/10.22106/jlj.2023.1996034.5227

چکیده
  اعادۀ دادرسی در امور کیفری و مدنی متفاوت است به‌نحوی که در امور کیفری تنها محکوم‌علیه، دادستان مجری حکم و دادستان کل کشور آن هم از ناحیۀ محکوم‌علیه حق تقاضای تجویز اعادۀ دادرسی را دارند. در امور حقوقی حسب مواد ۴۲۶ الی ۴۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی؛ اولاً جهات تقاضای رسیدگی مجدد به جهات مندرج در ماده ۴۲۶ است. ثانیاً حسب ماده ۴۴۱ در اعادۀ ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
کاربرد اصل مساوات در تضمین دادرسی بی‌طرفانۀ کیفری

علی امیری؛ جواد طهماسبی؛ بتول پاکزاد

دوره 87، شماره 121 ، فروردین 1402، ، صفحه 21-45

https://doi.org/10.22106/jlj.2022.543934.4551

چکیده
   در این مقاله، «کاربرد اصل مساوات در تضمین دادرسی بی‌طرفانه کیفری» با روش توصیفی ـ تحلیلی، مورد پژوهش قرار گرفته است. بررسی ابعاد و زوایای اصول «مساوات» و «بی‌طرفی» مقرر در مواد 2 و 3 قانون آیین دادرسی کیفری و تشریح وجوه اشتراک و افتراق و نیز تبیین نقش این دو شاخصۀ آیینی در ارزیابی عملکرد قضات و سیاست تضمینی قانون‌گذار، ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
قرارهای تأمین کیفری و نظارت قضاییِ اشخاص حقوقی؛ تهدیدی جدی علیه تضمین حقوق بزه‌دیده

سیدسجاد کاظمی؛ حامد چگینی

دوره 87، شماره 121 ، فروردین 1402، ، صفحه 329-349

https://doi.org/10.22106/jlj.2022.546166.4626

چکیده
  به‌موجب مادۀ 217 قانون آیین دادرسی کیفری یکی از مهم‌ترین اهداف صدور قرارهای تأمین کیفری «تضمین حقوق بزه‌دیده و جبران ضرر و زیان وارده به وی» است؛ اما بنابر صراحت مادۀ 690 قانون آیین دادرسی کیفری، قرارهای تأمین کیفری برای جرایم اشخاص حقوقی محدود به دو قرار شده که به‌کارگیری این دو قرار هم برخلاف قرارهای تأمین کیفری اشخاص حقیقی، ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
جستاری در کشف ماهیت فقهی ـ حقوقی قرارهای التزام با بررسی انتقادی دکترین‌‏های موجود

روح الله اکرمی؛ مجتبی یاسینی نسب

دوره 86، شماره 120 ، دی 1401، ، صفحه 353-369

https://doi.org/10.22106/jlj.2022.542945.4534

چکیده
  ازجمله قرارهای اعدادی، قرار تأمین کیفری می‌باشد که انواع آن در مادۀ ۲۱۷ آیین دادرسی کیفری احصا شده است. مطابق بندهای الف تا چ این ماده، مقام تحقیق توافقی با متهم مبتنی بر التزام وی به حضور یا عدم ترک محل تعیین‌شده یا معرفی نوبه‏ای انجام می‌دهد. محدود کردن متهمی که هنوز مجرمیتش محرز نشده برخلاف اصول برائت و عدم ولایت و قاعدۀ فقهی ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
افتراقی شدن دادرسی کیفری جرایم اشخاص حقوقی؛ مبانی، ضرورت و ضوابط

سیدیاسر ضیایی چاهگاهی؛ علیرضا جمشیدی؛ محمد آشوری

دوره 86، شماره 119 ، مهر 1401، ، صفحه 295-326

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.122804.3251

چکیده
  افتراقی شدن دادرسی کیفری اشخاص حقوقی دارای اهداف مختلفی است. این مدل از دادرسی، افزون بر تکمیل مقررات عمومی آیین دادرسی کیفری و رفع نارسایی‌ها در مورد شخص حقوقی به‌لحاظ تفاوت ساختاری، اهداف دیگری از قبیل امنیت‌مداری و تشدید مجازات‌ها در برخی جرایم خاص، حمایت از شخص حقوقی و اعضای آن به‌عنوان بزه‌دیده و مقابلۀ مؤثر با اشکال و شیوه‌های ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
قاضی فضیلت‌مند؛ سهم فضیلت‌گرایی در نظریۀ قضاوت

مهدی سمائی؛ محمدجعفر حبیب زاده؛ رحیم نوبهار

دوره 86، شماره 118 ، تیر 1401، ، صفحه 49-74

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.538393.4391

چکیده
  قاضیان هم از قدرتی چشمگیر برخوردارند و هم در اِعمال آن در موارد مهمی از آزادی عمل بهره می‌برند. با توجه به این قدرت و آزادی عمل، شخصیت قاضی و منش اخلاقی او اهمیت دارد. به‌ویژه در پرونده‌های دشوار، «کیستیِ قاضی» از «چیستیِ قانون» کم‌اهمیت‌تر نیست. اگر قانون در دست قاضیِ فضیلت‌مند باشد، محتمل‌تر است که قدرت قضایی و آزادی ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
استقلال نهاد تحقیق از نهاد تعقیب کیفری در نظام حقوقی ایران و لبنان

محمدعلی علیپور؛ سیددرید موسوی مجاب؛ سیّد باسم موالی زاده

دوره 86، شماره 118 ، تیر 1401، ، صفحه 229-252

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.138874.3772

چکیده
  دادرسی کیفری، فرایندی است که از مرحلۀ کشف جرم، آغاز و به اجرای رأی کیفری ختم می‌شود. در این بین، مراحل تعقیب و تحقیق در دادرسی کیفری از اهمیت خاصی برخوردار است. ارتباط بسیار نزدیک و در مواردی، تقارن و هم‌زمانی برخی از اقدامات تحقیقی و تعقیبی با یکدیگر و تعلق آن‌ها به قبل از مرحلۀ دادرسی، در عمل تفکیک مطلق این دو و به‌تبع آن استقلال ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اختیارات دادستان دیوان کیفری بین‌المللی در آغاز فرایند ارزیابی مقدماتی

محمدهادی ذاکرحسین

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، ، صفحه 59-81

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.527307.4060

چکیده
  دیوان کیفری بین‌المللی قادر نیست به تمام جرایم داخل در صلاحیت خود رسیدگی کند. گزینش کردن قضایا برای انجام تحقیقات از اختیارات دادستان دیوان است که طی فرایند ارزیابی مقدماتی صورت می‌گیرد. در این فرایند معیارهای سه‌گانۀ صلاحیت، قابلیت پذیرش و اقتضای عدالت مورد بررسی قرار می‌گیرند. با این حال دادستان مایل به تعمیم اختیار بررسی این ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اصول و الزامات حقوقی حاکم بر فناوری‌های حقوقی دادرسی قضایی

علی بهادری جهرمی؛ محمدرضا علی پور

دوره 86، شماره 117 ، فروردین 1401، ، صفحه 175-200

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.140299.3819

چکیده
  رفتارهای اجتماعی به‌عنوان موضوع علم حقوق از مهم‌ترین موضوعاتی است که با ظهور فناوری‌های جدید تحت تأثیر قرار گرفته است. در سال‌های اخیر، فناوری‌های حقوقی سعی نموده‌اند دسترسی عمومی به عدالت را افزایش دهند. این فناوری‌ها بر سه دسته اَعمال دادرسی قضایی دولت، خدمات حقوقی ـ قضایی خصوصی و اقدامات تنظیم‌گر دولت اثر می‌گذارند. توسعۀ ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
مراجع صالح به رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان با تأکید بر جرایم در صلاحیت دادگاه کیفری یک

امین فلاح؛ حسن حاجی تبار فیروزجائی

دوره 85، شماره 116 ، دی 1400، ، صفحه 131-154

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.141589.3835

چکیده
  قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی، در غیر از جرایمی که در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح است، تحقیقات مقدماتی جرایم افراد کمتر از 15 سال را در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان و تحقیقات مقدماتی جرایم افراد 15 تا 18 سال تمام شمسی، به‌جز جرایم منافی عفت و جرایم تعزیری درجۀ 7 و 8 ایشان را در صلاحیت شعبه‌ای از دادسرای ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
کاربست تدابیر پیشگیرانۀ قهرآمیز در پرتو مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری؛ راهکارها و ضرورت‌ها

افسانه زمانی جباری؛ محمود صابر؛ محمد فرجیها

دوره 85، شماره 115 ، مهر 1400، ، صفحه 83-108

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.127143.3391

چکیده
  کاربست تدابیر پیشگیرانه در برابر فعالیت‌های متضمن وقوع نتیجۀ مجرمانه و مضر به منافع عمومی به استناد به مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری با چالش‌های اساسی در سه مقولۀ تقنینی، قضایی و اجرایی مواجه است. هدف تحقیق حاضر، ارائۀ راهکارها و بیان ضرورت‌هایی در راستای برون‌رفت از این چالش‌ها است. رویکرد این تحقیق، کیفی ـ اکتشافی است. مقاله ...  بیشتر

حقوق خصوصی
کاربرد مدیریت ارجاع در تضمین دادرسی بی‌طرفانۀ کیفری

علی امیری؛ جواد طهماسبی؛ بتول پاکزاد

دوره 85، شماره 114 ، تیر 1400، ، صفحه 27-52

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.130157.3502

چکیده
  «مدیریت ارجاع پرونده‌های کیفری در تضمین دادرسی بی‌طرفانه» در عین حالی که از ویژگی نامحسوس و ناملموسی در فرآیند دادرسی برخوردار است، در فرآوری شکلی و ماهوی رسیدگی‌ها و راهبرد مدیریت کلان قضایی کشور، نقش فوق‌العاده ای دارد. هرچند با عدول نسبی قانون‌گذار از رویکرد مدیرمدارانه و تعیین دو ضابطۀ «تخصص» و «ترتب»، در ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
مؤلفه‌های مدل مطلوب روابط دادسرا و پلیس در نظام دادرسی کیفری جمهوری اسلامی ایران

زینب شیدائیان

دوره 85، شماره 114 ، تیر 1400، ، صفحه 245-273

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.122774.3250

چکیده
  روابط میان دادسرا و پلیس متناسب با نوع نظام دادرسی اعم از مختلط و یا ترافعی از مدل‌های متفاوت سلسله‌مراتبی و یا شبکه‌ای پیروی می‌کند. نظام دادرسی مختلطِ جمهوری اسلامی ایران، مدل سلسله‌مراتبی را در روابط دادسرا و ضابطین به کار می‌برد. بررسی‌ها حاکی از آسیب‌های ارتباطی میان دو نهاد مذکور است که موجب ضعف همکاری ضابطین با دادسرا ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تحلیل قلمرو «جهت مخالفت با موازین شرعی» در نقض آراء محاکم

مهدی حسن زاده

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، ، صفحه 93-107

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.106542.2679

چکیده
  «مخالفت با موازین شرعی» در قوانین مربوط به دادرسی (مواد 348 و 371 قانون آیین دادرسی مدنی و مادۀ 477 قانون آیین دادرسی کیفری) به‌عنوان «جهت» (عامل) نقض آراء محاکم، اعلام شده است. وضعیت قلمرو این عامل از این جهت که همۀ آراء محاکم را در بر می‌گیرد یا صرفاً مربوط به آرایی است که به استناد منابع و فتاوای فقهی و بر اساس اصل 167 قانون اساسی ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
طراحی مدل مفهومی آسیب‌شناسی مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری

افسانه زمانی جباری؛ محمود صابر؛ سیددرید موسوی مجاب

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، ، صفحه 185-205

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.127130.3387

چکیده
  امکان متوقف ساختن فعالیت‌های متضمن ارتکاب اعمال مجرمانه و مضر به منافع عمومی، در تمامی امور تولیدی، خدماتی و تجارتی از طریق کاربست تدابیر پیشگیرانه، برای نخستین بار در قالب مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ تحقق یافت. تدابیری با این رویکرد تا پیش از این، تنها به صورت موردی و در قوانین و مقررات پراکنده یافت می‌شد تا اینکه با ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اعتبار طریقی یا موضوعی اقرار کیفری در حقوق کشورهای اسلامی با تأکید بر حقوق ایران

روح الله اکرمی

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 25-49

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.132205.3591

چکیده
  اقرار در نظام‌های کیفری موقعیت ویژه‌ای در اثبات دعوا دارد، هرچند نسبت به اعتبار آن نگاه هم‌سانی نیست. در سیستم دلایل قانونی، اقرار ارزش ذاتی دارد، به‌گونه‌ای که دادرس باید به‌جهت اعتبار مطلقی که حسب قانون دارد به صرف تحقق آن حکم دهد. در حالی که در نظام دلایل معنوی، اقرار به‌خودیِ‌خود معتبر نیست: ارزش آن در حد وسیله‌ای برای حصول ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اساسی‌سازی اصول دادرسی کیفری؛ تحلیل تعارض‌های قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با قانون اساسی

ولی رستمی؛ سینا رستمی؛ حسن کبگانی

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 135-155

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.112255.2863

چکیده
  نقطۀ عزیمت به‌سوی قانون‌مداری و نشانۀ پذیرش حاکمیت قانونْ وجود قانون اساسی در یک کشور است. در نظام حقوقی ایران، صیانت از قانون اساسی به‌وسیلۀ شورای نگهبان و قضات دادگستری اعمال می‌شود. با‌ وجود این، به نظر می‌رسد شورای نگهبان، در ارتباط با اصول مربوط به دادرسی منصفانۀ مندرج در قانون اساسی، هنگام بررسی شرعی و اساسیِ قانون آیین ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
مفهوم قطعیت آرا و اثر آن بر مرور زمان احکام غیابی کیفری

بهنام غفاری فارسانی؛ سیدحمید شاهچراغ

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 239-265

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.120641.3136

چکیده
  یکی از مشکلات بسیار مهم حال حاضر شعب اجرای احکام کیفری در سراسر کشور که حجم چشمگیری از موجودی این واحدها را به خود اختصاص داده پرونده‌های حاوی حکم محکومیت غیابی است که به‌نحو واقعی به محکوم‌علیه ابلاغ نشده است. این‌گونه پرونده‌ها، که به‌لحاظ عدم شناسایی و دسترسی‌نیافتن به محکوم‌علیه دادنامۀ آن‌ها اجرا نگردیده است، هم‌اکنون ...  بیشتر

حقوق خصوصی
اعتبار قضیۀ قضاوت‌شدۀ کیفری در مدنی در حقوق ایران و فرانسه

علی عسگری توانی؛ حسن محسنی؛ محمدعلی مهدوی ثابت؛ منصور امینی

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 267-290

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.112965.2927

چکیده
  تصویب قانون آیین دادرسی کیفری در سال 1392، پیرو قانون 1378 که دادگاه‌های عام را مدنظر داشت، این سؤال را مطرح کرد که تفکیک مراجع حقوقی و کیفری چه آثاری را در پی خواهد داشت. یکی از این آثار تأثیرپذیری مرجع حقوقی از کیفری به‌علت تبعیت مرجع حقوقی از رأی کیفری است. با این حال، شرایط و دامنۀ آن تا چه حدی می‌باشد؟ مقنن در مادۀ 18 قانون آیین دادرسی ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
ضمان در صدور و اجرای احکام منجر به سلب حیات

سیدحسین آل طاها؛ حسین آقایی جنت مکان؛ عارف بشیری

دوره 84، شماره 111 ، مهر 1399، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.119940.3108

چکیده
  بین فقها دربارۀ ضمان یا عدم ضمان در برابر مرگ محکوم‌علیه و کیفر اضافی که در مرحلۀ صدور یا اجرای حکم بر وی تحمیل شده، پرسش‌های اساسی و اختلاف‌‌های آشکاری مطرح شده است: مشهور فقها با استناد به قاعدۀ «لا دیة لمن قتله الحد أو القصاص» قائل به هدر‌بودن خون فرد شده‌اند؛ شماری نیز عدم ضمان را با استناد به برخی عمومات مقید به عدم تجاوز ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
چالش‌های تحقیقات مقدماتی جرایم اشخاص حقوقی

سیدابراهیم قدسی؛ حسین فاضلی هریکندی

دوره 84، شماره 111 ، مهر 1399، ، صفحه 217-236

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.124111.3314

چکیده
  با وجود اینکه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مسئولیت کیفری برای اشخاص حقوقی به‌نحو روشن پیش‌بینی شده است، اما از سوی قانون‌گذار در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 صرفاً نُه ماده برای جریان رسیدگی به جرایم این اشخاص اختصاص داده شده است. با توجه به اینکه سال‌ها در کشور ما، جز در موارد معدود و اندک، مسئولیت کیفری برای اشخاص حقوقی به رسمیت ...  بیشتر

حقوق خصوصی
مطالعۀ تطبیقی کاربست آیین دادرسی سبز در محاکم ایران و مالزی

پرویز باقری

دوره 84، شماره 110 ، تیر 1399، ، صفحه 43-63

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.114610.2930

چکیده
  دادگاه سبز مدلی از شیوۀ دادرسی نوین مبتنی بر استفادۀ کمتر از کاغذ است که می‌تواند در چابک‌سازی رسیدگی به پرونده‌های محاکم و تسهیل روابط حقوقی اصحاب دعوا، نقشی بسزا داشته باشد. به عبارتی، دادرسی الکترونیکی، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌منظور دسترسی و تبادل اطلاعات میان محاکم و اشخاص ذی‌سمت در پرونده‌های محاکم است که ...  بیشتر