دوره 87 (1402)
دوره 86 (1401)
دوره 85 (1400)
دوره 84 (1399)
دوره 83 (1398)
دوره 82 (1397)
دوره 81 (1396)
دوره 80 (1395)
دوره 79 (1394)
دوره 78 (1393)
دوره 77 (1392)
دوره 76 (1391)
دوره 75 (1390)
دوره 74 (1389)
دوره 73 (1388)
دوره 72 (1387)
دوره 71 (1386)
دوره 70 (1385)
دوره 69 (1384)
دوره 68 (1383)
دوره 67 (1382)
دوره 66 (1381)
دوره 65 (1380)
دوره 64 (1379)
دوره 63 (1378)
دوره 62 (1377)
دوره 61 (1376)
دوره 60 (1375)
دوره 59 (1374)
دوره 58 (1373)
دوره 57 (1372)
دوره 56 (1371)
دوره 55 (1370)
حقوق خصوصی
بررسی قضایی فرآیند تملک قهری توسط دستگاه‌های اجرایی در رویۀ قضایی ایران و انگلیس

امیرحسین علیزاده؛ محمدباقر پارساپور

دوره 85، شماره 114 ، تیر 1400، ، صفحه 275-317

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.120821.3142

چکیده
  فرایند تملک قهری در حقوق انگلیس و ایران تحت آیینی خاص صورت می‌پذیرد که ممکن است صحت آن مورد اعتراض قرار گیرد. یکی از کیفیات اعتراض در قالب بررسی قضایی مطرح می‌گردد که داخل در نظارت عالی قضایی بوده و به‌نحوی صورت می‌پذیرد که کلیۀ اقدامات منطبق با عناصر لازم برای تحقق تملک باشد. منبع بررسی قضایی در حقوق انگلیس مورد اتفاق در بین نظریه‌پردازان ...  بیشتر

حقوق عمومی
جایگاه و صلاحیت‌های ستاد حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

محمد امین ابریشمی راد؛ سجاد جلالی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، ، صفحه 1-17

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.131332.3548

چکیده
  ستاد حقوق بشر به‌موجب مصوبۀ شمارۀ 435 شورای عالی امنیت ملی از سال 1384 در ذیل ساختار قوۀ قضائیه تشکیل شده و به ایفای صلاحیت در حوزۀ حقوق بشر می‌پردازد. این پژوهش در قالبی توصیفی‌تحلیلی به بررسی و تبیین جایگاه و صلاحیت‌های این ستاد در نظام سیاسی و حقوقی جمهوری اسلامی ایران پرداخته و چالش‌های پیش‌روی این ستاد را شناسایی و تحلیل کرده ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
طراحی مدل مفهومی آسیب‌شناسی مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری

افسانه زمانی جباری؛ محمود صابر؛ سیددرید موسوی مجاب

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، ، صفحه 185-205

https://doi.org/10.22106/jlj.2021.127130.3387

چکیده
  امکان متوقف ساختن فعالیت‌های متضمن ارتکاب اعمال مجرمانه و مضر به منافع عمومی، در تمامی امور تولیدی، خدماتی و تجارتی از طریق کاربست تدابیر پیشگیرانه، برای نخستین بار در قالب مادۀ 114 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ تحقق یافت. تدابیری با این رویکرد تا پیش از این، تنها به صورت موردی و در قوانین و مقررات پراکنده یافت می‌شد تا اینکه با ...  بیشتر

حقوق عمومی
تأملی بر معیارها و مرجع تشخیص باغ در رویۀ دیوان عدالت اداری

علی محمد فلاح زاده؛ محمد نجفی کلیانی

دوره 85، شماره 113 ، فروردین 1400، ، صفحه 333-351

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.118888.3070

چکیده
  عموماً آراء دیوان در ارتباط با عنوان مالکانۀ «باغ»، حول محورِ شناسایی مرجع صالح برای تشخیص آن صادر شده است. در این خصوص، با تصویب «قانون اصلاح لایحۀ قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها» در سال 1388 و تشکیل «کمیسیون مادۀ 7»، رویۀ ناصواب دیوان در شناسایی «کمیسیون مادۀ 12 قانون زمین شهری» به عنوان مرجع صالح برای تشخیص ...  بیشتر

حقوق عمومی
حق دسترسی به اینترنت؛ مبانی و محتوا

باقر انصاری

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 51-79

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.123458.3279

چکیده
  دسترسی افراد به اینترنت یکی از موضوعات روز در سطح بین‌المللی و ملی است که از زوایای مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی مورد بحث قرار می‌گیرد. از منظر حقوقی، پرسش‌های مطرح در‌این‌باره آن است که آیا دسترسی به اینترنت حق افراد است. اگر حق افراد است، چه محتوایی دارد و چگونه قابل‌تحقق است؟ این مقاله، برای پاسخ به پرسش‌های ...  بیشتر

حقوق عمومی
گذار از قاعدۀ تقنینی به قاعده‌گذاری قضایی در رویۀ قضایی دیوان عدالت اداری با تأکید بر حقوق استخدامی

محمد حسنوند؛ مینا اکبری

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 81-106

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.127055.3384

چکیده
  جایگاه برتر قانونِ نوشته در نظام حقوقی ایران به‌مثابۀ امری بدیهی و خدشه‌ناپذیر در آرای اندیشمندان حقوق تجلی یافته است. با این حال در حقوق اداری، به‌ویژه در حقوق استخدامی، سیاست‌زدگی نظام تقنینی و عدم تبعیت از نظرات علمی و کارشناسی و تغییرات مکرر قوانین اداری سبب بی‌ثباتی، پراکندگی، تعارض و تورم قوانین در این حوزه شده که در نهایت ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
اساسی‌سازی اصول دادرسی کیفری؛ تحلیل تعارض‌های قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با قانون اساسی

ولی رستمی؛ سینا رستمی؛ حسن کبگانی

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 135-155

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.112255.2863

چکیده
  نقطۀ عزیمت به‌سوی قانون‌مداری و نشانۀ پذیرش حاکمیت قانونْ وجود قانون اساسی در یک کشور است. در نظام حقوقی ایران، صیانت از قانون اساسی به‌وسیلۀ شورای نگهبان و قضات دادگستری اعمال می‌شود. با‌ وجود این، به نظر می‌رسد شورای نگهبان، در ارتباط با اصول مربوط به دادرسی منصفانۀ مندرج در قانون اساسی، هنگام بررسی شرعی و اساسیِ قانون آیین ...  بیشتر

حقوق خصوصی
پرداخت غرامت غیرمرتبط با تملک ملک در اجرای طرح‌های عمومی در رویۀ قضایی انگلیس و ایران

امیرحسین علیزاده؛ محمدباقر پارساپور

دوره 84، شماره 112 ، دی 1399، ، صفحه 201-237

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.121592.3176

چکیده
  در راستای اجرای طرح‌های عمومی، که توسط دستگاه‌های اجرایی به‌انجام می‌رسد، گذشته از تملک ملک، ممکن است خساراتی به صاحبان املاک واقع در محدودۀ طرح وارد شود. پرسشی که در‌این‌باره مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان دستگاه اجرایی را مسئول پرداخت غرامت در قبال این قبیل خسارت‌ها شناخت یا خیر. این مسئله از مسائل مهم مورد ابتلا در بسیاری ...  بیشتر

حقوق خصوصی
تأملی پیرامون ثبوت و اثبات در قرارداد کار با مطالعۀ تطبیقی در حقوق فرانسه

حسن بادینی؛ بهنام شکوهی مشهدی

دوره 84، شماره 111 ، مهر 1399، ، صفحه 23-45

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.110823.2809

چکیده
  قرارداد کار نقش مهمی در ایجاد رابطۀ کار و همچنین اثبات آن دارد. از طریق این قرارداد می‌توان رابطۀ مزبور را از سایر مفاهیم و نهادهای مشابه در قانون مدنی تمایز داد. نظر به وجود مقررات کنونی از جمله قانون ‌کار، قانون رفع برخی موانع تولید و سرمایه‌گذاری صنعتی مصوب 1387 و قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور سال 1394 در ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
پیشگیری از فساد مالی در پرتو نظارت بر اموال و دارایی کارگزاران عمومی

حجت نجارزاده اهری؛ محمدعلی اردبیلی؛ نسرین مهرا؛ محمد علی مهدوی ثابت

دوره 84، شماره 110 ، تیر 1399، ، صفحه 1-25

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.113414.2901

چکیده
  مبادلۀ منافع و اقتدار عمومی در مقابل منافع شخصی و خصوصی تعریف مختصری از پدیدۀ فساد است و وجود آن در هر جامعه‌ای نشانگر نقص کارکردهای صحیح نهادهای عمومی است. فساد، پدیده‌ای ضد ارزش و مخل جریان صحیح اِعمال حاکمیت قانون است؛ لذا پیشگیری همه‌جانبه از آن، ضرورتی انکارناپذیر برای دولت‌ها می‌باشد و مبارزه با آن ارتباط مستقیمی با کسب مشروعیت ...  بیشتر

حقوق خصوصی
نظم عمومی و داوری‌پذیری دعاوی مالکیت فکری

سعید حبیبا؛ زهرا شوشتری

دوره 84، شماره 110 ، تیر 1399، ، صفحه 143-161

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.116017.2981

چکیده
  به‌رغم تثبیت داوری به‌عنوان یک شیوۀ حل‌وفصل اختلاف در معاملات تجاری بین‌المللی و رشد روزافزون داوری‌های بین‌المللی، داوری‌پذیری دعاوی حقوق مالکیت فکری در نظام‌های حقوقی مختلف مناقشه‌برانگیز بوده است. از یک سو، تفاوت دیدگاه‌ها و مواضع نظام‌های حقوقی در موضوعات ‌داوری‌پذیر و از سویی، تفاسیر مختلف آن‌ها از نظم عمومی و قلمرو ...  بیشتر

حقوق عمومی
تأملی بر ابعاد حقوقی و سیاستی لوایح قضایی

محمدقاسم تنگستانی

دوره 84، شماره 109 ، فروردین 1399، ، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.109429.2767

چکیده
  مهم‌ترین منبع حقوق در کشورهای با نظام حقوق‌نوشته قانون است. فهم چیستی قانون و تمایز آن از مفاهیم مشابه، همچون سیاست، لازمۀ درک نظام حقوقی و قضایی و نقش‌آفرینی مؤثر در ایجاد و اجرای هنجارهای حقوقی است. در فرایند سیاست‌گذاری، از جمله سیاست‌گذاری قضایی، اشخاص با تخصص‌های متعدد و متفاوتی همچون حقوق، قضا، سیاست‌گذاری عمومی، علوم ...  بیشتر

حقوق جزا و جرم شناسی
راهکارهای پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی با رویکرد تطبیقی

حسن وکیلیان؛ داور درخشان

دوره 84، شماره 109 ، فروردین 1399، ، صفحه 271-291

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.105671.2658

چکیده
  پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی یکی از راهکارهای کاهش فساد در قوۀ قضائیه و در کلِ نظام سیاسی و اداری محسوب می‌شود که معمولاً کشورهای مختلف مقرره‌هایی در زمینۀ پیشگیری و مدیریت تعارض منافع در نظام قضایی پیش‌بینی می‌کنند. کشورهای جمهوری اسلامی ایران، ایالات‌متحدۀ آمریکا و انگلستان نیز هریک تا اندازه‌ای در نظام حقوقی ...  بیشتر

حقوق عمومی
قواعد حقوقی حاکم بر وصول مطالبات دولت از اشخاص؛ تحلیل مواد ۴۷ و ۴۸ قانون محاسبات عمومی کشور

سید محسن دهقان منشادی؛ ولی رستمی

دوره 83، شماره 108 ، دی 1398، ، صفحه 51-69

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.94794.2416

چکیده
  مهم‌ترین مؤلفۀ قانون کارآمد و جامع در نظام قضایی تمام کشورها و به‌تبع آن در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران، پیش‌بینی ضمانت‌اجراهای مؤثر درخصوص اجرای قانون موضوعه است؛ قوانینی که در زمینۀ وصول مطالبات دولت در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران وضع شده‌اند، به‌منظور تأمین منافع و مصالح عمومی، واجد ضمانت‌اجراها و قواعد خاصی‌اند که ...  بیشتر

حقوق عمومی
تحلیل مصادیق مستدل و مستند‌نبودن آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری و پیامدهای حقوقی آن

عبدالمجید سودمندی

دوره 83، شماره 108 ، دی 1398، ، صفحه 119-141

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.112721.2878

چکیده
  «مستدل و مستندبودن آرای قضایی» از اصول حقوقی پذیرفته‌شدۀ حاکم بر هر مرجع قضایی و شبه‌قضایی است و می‌توان آن را یکی از نتایج اصل برائت و همچنین یکی از پیش‌شرط‌های اجرای عدالت در حل‌وفصل قضایی اختلاف‌ها دانست. این قاعده نه‌تنها همواره جزئی از قوانین آیین دادرسی ایران بوده است، بلکه اصل 78 متمم قانون اساسی مشروطیت و اصل 166 قانون ...  بیشتر

حقوق عمومی
ارزیابی آیین رسیدگی دیوان محاسبات کشور از منظر دادرسی منصفانه

علی محمد فلاح زاده؛ محیا کامرانی

دوره 83، شماره 108 ، دی 1398، ، صفحه 267-287

https://doi.org/10.22106/jlj.2020.59728.1318

چکیده
  دادرسی منصفانه از مهم‌ترین گفتمان‌های مطرح در ادبیات حقوقی و در پی نیل به نظام حقوقی و قضایی مطلوبی است که حقوق و آزادی‌های اشخاص را در بهترین وجه ممکن حفظ کند. دادرسی‌های اداری نیز از این امر استثنا نیستند و باید تحت موازین و اصول دادرسی منصفانه قرار گیرند. پژوهش حاضر، به موضوع مزبور با تأکید بر آیین رسیدگی دیوان محاسبات کشور مصوب ...  بیشتر

حقوق عمومی
مشکلات نظارت قضایی بر نهادهای انقلابی با تأکید بر سازمان تبلیغات اسلامی

آیت مولائی؛ بهروز سعادتی راد

دوره 83، شماره 107 ، مهر 1398، ، صفحه 207-226

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.74190.1766

چکیده
  از جمله معیارهای اصلی نظام مردم‌سالار، تضمین حقوق و آزادی‌های افراد جامعه است. این مهم از طریق اعمال حاکمیت قانون نسبت به سازمان‌ها و مقاماتی که عهده‌دار امر عمومی‌اند، انجام می‌گیرد. نظارت قضایی به‌عنوان یکی از ابزارهای حاکمیت قانون، به تحدید قدرت حکومت به‌منظور احقاق حقوق شهروندان می‌پردازد. منظور از نظارت قضایی، رسیدگی ...  بیشتر

حقوق عمومی
تدوین شکلی؛ حلقۀ مفقودۀ نظام تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور

مسلم آقایی طوق

دوره 83، شماره 106 ، تیر 1398، ، صفحه 1-19

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.87868.2185

چکیده
  یکی از مشکلات بزرگ جامعۀ ایران از آغاز قانون‌گذاری در سال 1285 تاکنون که بیش از یک قرن می‌گذرد، ایرادهای مربوط به قانون‌گذاری بوده است. در این میان مسئلۀ مدیریت حجم عظیم قوانین و مقررات همچنان باقی بوده و نیازمند توجه و بررسی است. مسئلۀ تورم قوانین در کشور به‌حدی است که حتی حقوق‌دانان نیز در پیدا کردن قوانین و مقررات لازم‌الاجرا با ...  بیشتر

حقوق عمومی
جایگاه قوانین برنامۀ توسعه در قانون اساسی ایران؛ برنامه‌ریزی در راستای وظایف قوۀ قضائیه

علیرضا دبیرنیا

دوره 83، شماره 106 ، تیر 1398، ، صفحه 69-86

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.61274.1381

چکیده
  وجود قوانین برنامۀ توسعه از نقاط قوت و ارزشمند نظام حقوقی ایران است و آثار درخور‌توجهی در حوز‌ه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایجاد کرده است؛ اما عدم تبیین جایگاه قوانین برنامۀ توسعه در نظام حقوقی ایران ممکن است این فرض را به ذهن متبادر کند که برخی از مصوبات مجلس در جایگاه برتری نسبت به سایر قوانین قرار دارد. این فرض وقتی بیشتر قوت‌ ...  بیشتر

حقوق عمومی
زمان اخذ مجوز ارجاع به داوری موضوع اصل 139 قانون اساسی در پرتو آرای قضایی

اسدالله یاوری؛ یوسف باقری

دوره 83، شماره 106 ، تیر 1398، ، صفحه 259-276

https://doi.org/10.22106/jlj.2019.93950.2343

چکیده
  اصل 139 قانون اساسی ومادۀ 457 قانون آیین دادرسی مدنی، ارجاع دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی را منوط به تصویب هیئت وزیران و اطلاع مجلس کرده است. این اصل یکی از مناقشه‌آمیزترین اصول قانون اساسی است که در مسائل مختلفی همواره کانون اختلاف رویه قضایی و دکترین حقوقی بوده است؛ اما موضوعی که در این کشاکش با وجود اهمیت آن کمتر مورد توجه قرار ...  بیشتر