نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
2 رئیس شعبه سوم دادگاه انقلاب مشهد، دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم و جرم‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
3 دادیار دادسرای عمومی و انقلاب مشهد، دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
توسل بیش از حد مقنن به مجازات‌های شدید، از جمله حبس‌های طولانی‌مدت و اعدام به وضوح در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به چشم می‌خورد. اما مداقه در رویۀ قضایی موجود در این زمینه حکایت از این دارد که علی‌رغم اینکه به‌موجب نصوص قانونی درخصوص بسیاری از بزهکاران این حوزه باید احکام سنگین اعدام یا حبس ابد صادر و اجرا شود، در بسیاری از موارد شاهد این هستیم که تمایل رویۀ قضایی به صدور چنین احکامی بسیار کم است و بنا به دلایل متعددی قضات از صدور چنین احکامی امتناع می‌‌ورزند. در این پژوهش برای نشان‌دادن عدم هم‌سویی سیاست جنایی تقنینی و قضایی موجود در حوزۀ جرائم مواد مخدر، نگارندگان نمونه‌هایی از آراء محکومیت صادره در این خصوص را مورد تحلیل قرار داده‌اند. با عنایت به آنکه مجرمان بالقوه در محاسبات قبل از ارتکاب جرم موارد اجرای یک حکم و نه شدت مجازات قانونی را مدنظر قرار می‌دهند، در این راستا و با یک کار میدانی نگرش متهمین و محکومین به اعدام در جرائم این حوزه نیز با طراحی پرسش‌نامه‌ای (قبل از تصویب ماده‌واحدۀ الحاقی اخیر) مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آنکه عدم هم‌سویی سیاست جنایی تقنینی و قضایی در این حوزه بر نگرش متهمین و محکومین مواد مخدر اثرگذار بوده است و نهایتاً منتهی به کاهش اثر ارعابی مجازات‌های سنگین این حوزه خصوصاً اعدام شده است. این موضوع اخیراً توسط مقنن در ماده‌واحدۀ الحاقی به قانون مبارزه با مواد مخدر مورد توجه قرار گرفت و به نوعی می‌توان گفت تصویب این ماده حکایت از درک پیام رویۀ قضایی توسط مقنن دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Non-alignment of Iran's criminal and legislative criminal justice policy in the field of drug crimes
نویسندگان [English]
- Seyed Hossein Hosseini 1
- mohammad soltani 2
- sadegh safari 3
1 Associate Professor, Faculty of Law & Political Science, Ferdowsi University of Mashhad
2 judge
3 judge
چکیده [English]
What is clearly apparent in the law on the reform of the Counter Narcotics Law is the excessive resort to severe penalties, including lengthy imprisonment and execution in legal textsBut the case-law in this regard suggests that, despite the fact that according to the legal texts on many offenders in this area, severe sentences of execution or life imprisonment should be issued and enforced, but in many cases we are witnessing this. That such sentences are not issued at the initial stage or, if the Revolutionary Courts decide to issue such sentences, these sentences are not usually approved and enforced, and only limited cases that are enforceableIn this research, the authors have analyzed samples of convictions in this regard in order to illustrate the inconsistency of the criminal and legal criminal law in the area of drug crimes, and in view of what the criminals are for a computation Precisely provokes the investigation of the execution of a sentence, not the severity of the sentence written in the legal texts,
کلیدواژه‌ها [English]
- Execution
- Legislative Criminal Policy
- Criminal Justice
- Drug
- Psychotropic Substances
- اردبیلی، محمدعلی (1386)، حقوق جزای عمومی، جلد نخست، چاپ هجدهم، تهران: نشرمیزان.
- اکبری، حسین (1379)، «مطالعه نظری-عملی کیفر مرگ در حقوق مواد مخدر ایران»، جلد اول، چاپ اول، مجموعه مقالات (سخنرانی‌‌‌های داخلی) همایش بین‌المللی علمی-کاربردی جنبه‌‌‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، تهران: نشر روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
- اکبری، عباسعلی (1393)، «بررسی و نقد سیاست جنایی حاکم بر جرائم مواد مخدر در ایران با تاکید بر اصلاحیه سال 1389 قانون مبارزه با مواد مخدر»، فصلنامه پژوهشنامه حقوق کیفری، سال پنجم، شمارۀ دوم (پاییز و زمستان).
- آشوری، محمد و صبوری‌‌‌پور، مهدی (1394)، «مقایسه اثر شدت و قطعیت حبس بر بازدارندگی آن»، فصلنامه مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دورۀ 2، شمارۀ 2و3 (بهار و تابستان).
- بکاریا، سزار (1380)، رساله جرائم و مجازات‌‌‌ها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، چاپ چهارم، تهران: نشر میزان.
- بولک، برنار (1377)، کیفرشناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چاپ دوم، تهران: انتشارات مجد.
- پرادل، ژان (1381)، تاریخ اندیشه‌‌‌های کیفری، ترجه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات سمت.
- پیکا، ژرژ (1370)، جرم‌شناسی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: نشر دانشگاه شهید بهشتی.
- جوان جعفری، عبدالرضا و ساداتی، سید محمدجواد (1394)، ماهیت فلسفی و جامعه شناختی کیفر (تأملی در چیستی و کارکردهای کیفر)، تهران: نشر میزان.
- جوان‌‌‌جعفری، عبدالرضا؛ فرهادی آلاشتی، زهرا؛ ساداتی، سید محمدجواد (1395)، «بازدارندگی و سنجش آن در فلسفه کیفر»، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال هفتم، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان.
- رحمدل، منصور (1385)، «تحولات سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در زمینه مجازات اعدام در جرائم مواد مخدر»، مجله جامعه شناسی ایران، دورۀ هفتم، شمارۀ ۱.
- صفاری، علی (1384)، کیفرشناسی و توجیه کیفر، از کتاب علوم جنایی، (گزیده مقالات آموزشی برای ارتقاء دانش دست اندرکاران مبارزه با مواد مخدر) کمیته معاضدت قضایی ستاد مبارزه با مواد مخدر، جلد دوم، تهران: نشر سلسبیل.
- صلاحی، جاوید (1386)، کیفرشناسی، تهران: نشرمیزان.
- عبداللهی، احمد (1390)، «نگرش دانشجویان و اساتید دانشگاه شهید بهشتی نسبت به مجازات اعدام»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شمارۀ 42.
- غلامی، حسین (1390)، «درآمدی بر آسی بشناسی سیاست گذاری جنایی در قبال پیشگیری از تکرار بزهکاری و بزهدیدگی در ایران»، آموز‌ه‌هایحقوقکیفری، شمارۀ 1.
- قناد، فاطمه (1379)، «مطالعه نظری-عملی کیفر مرگ در حقوق مواد مخدر ایران»، جلد اول، چاپ اول، مجموعه مقالات (سخنرانی‌‌‌های داخلی) همایش بین‌المللی علمی-کاربردی جنبه‌‌‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، تهران: نشر روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران.
- کاتوزیان، ناصر (1377)، فلسفه حقوق، جلد اول، تهران: شرکت سهام انتشارات.
- کونانی، سلمان؛ سلطانی بیگدلی، رضا (1389)، «اصلاح و درمان مجرمان در حقوق کیفری ایران»، فصلنامه تعالی حقوق، شمارههای 8 و 9.
- منتسکیو، بارن (1370)، روح‌القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی، جلد اول، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- والک لیت، ساندرا (1386)، شناخت جرم‌شناسی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران: انتشارات میزان.
- وایت، راب؛ هنیز، فیونا (1383)، جرم و جرم‌شناسی، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران: انتشارات میزان.
- یزدیان جعفری، جعفر (1388)، «فرآیند بازدارندگی مجازات(موانع و محدودیت‌‌‌ها)»، فصلنامه دانش انتظامی، سال یازدهم، شمارۀ چهارم.
)