نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه قم

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه قم

چکیده

چگونگی برخورد ضابطان دادگستری با حق حریم خصوصی اشخاص از مهم‌ترین موضوعات حقوقی است که در ارتباط با گستره وظایف و اختیارات پلیس قابل طرح است. تعیین حدود اختیارات و وظایف ضابطان دادگستری باید به گونه­ ای باشد که در عین حفظ امنیت و نظم عمومی، به حقوق اشخاص به ویژه حق حریم خصوصی آنها تا حد امکان خدشه ­ای وارد نشود. این پژوهش به بررسی دامنه و ماهیت وظایف و فعالیت­ های قانونی ضابطان دادگستری در تعامل با حریم خصوصی خودرو شهروندان پرداخته است. در این نوشتار مقررات حاکم بر وضعیت ­هایی که امکان نقض حریم خصوصی خودروی شهروندان در آن توسط ضابطان دادگستری وجود دارد تحلیل شده است. در یک ارزیابی کلی می­توان گفت که قوانین موجود در مورد این حوزه از حریم خصوصی، در جرایم مشهود و غیرمشهود به درستی از سیاستی افتراقی پیروی کرده­ است. هر چند ابعاد مختلف حریم خصوصی خودرو شهروندان از حمایت قانونی کافی برخوردار است، ولی پیش­بینی نکردن اقدامات پلیسی در وضعیت ­های اضطراری، در عمل باعث ایجاد برخی رویه­ های سلیقه­ ای خلاف قانون می­شود که در نهایت منجر به نقض غیرقانونی حق حریم خصوصی خودرو شهروندان می­گردد. یافته­ های این نوشتار حاکی از این است که می­توان با توسل به راهکارهایی منطقی به دو هدف بنیادین ایجاد امنیت و حفظ حق حریم خصوصی خودرو به صورت توأمان دست یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Interaction of Judicial Enforcement Officials with the Citizens' Privacy of Car

نویسندگان [English]

  • Adel Sarikhani 1
  • Iman Mohtaram Qalaati 2

1 عضو هیأت علمی دانشگاه قم

2 -دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه قم

چکیده [English]

Judicial Enforcement Officials dealing with the right to privacy is one of the most important legal issues that will be discussed in relation to the scope and responsibilities of police. While maintaining security and public order, the delimitation of powers and duties of judicial Enforcement Officials, should be such that the rights of individuals, especially the right to privacy, has not been harmed as much as possible. This research, through a descriptive ـ analytical approach on written documents, examines the scope and nature of the tasks and activities of law Enforcement Officials in dealing with the citizens’ privacy of car. In this article the regulations governing the citizens’ Privacy of car which may be violated by law enforcement officials were interviewed. It can be said, in an overall assessment, the existing laws in this area follow the policy of differential limitations in visible and non-visible crimes. Analysis of Laws and regulations related to this area indicates that although diferent aspects of citizens’ Privacy of car have been sufficiently protected by law, the lack of prediction on the actions of the police in emergency situations, cause arbitrary decision making that, in some cases, leading to violation of citizens' right to privacy of car. Using the logical measures, the findings of this research also indicates two fundamental objectives of securing and maintaining the rights of citizens can be achieved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Police
  • Law Enforcement Officials
  • Privacy of Cars
  • Citizenship Rights
-         آقابابایی، حسین، «لیبرالیسم، حریم خصوصی و قانون پاتریوت»، فصلنامه سیاست، دوره چهلم، شماره 2، 1389.
-         آقابابایی، حسین؛ احمدی ناطور، زهرا، «فناوری دروغ‌سنجی؛ تهدیدی بر علیه حریم خصوصی»، پژوهش‌نامه حقوق کیفری، سال سوم، شماره 6، 1391.
-         انصاری، باقر، «حریم خصوصی و حمایت از آن در حقوق اسلام؛ تطبیقی و ایران»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 66، 1383.
-         ــــــــــــ ، حقوق حریم خصوصی، چاپ سوم، تهران، نشر سمت، 1391.
-         افشار، لیلا؛ نعمتی، علی، «حریم خصوصی در پژوهش­های معطوف به انسان بر مبنای آموزه­های اسلامی»، راهبرد فرهنگ، شماره 8 و 9، (زمستان 1388 و بهار 1389.
-         بجنوردی، السید محمد حسن، قواعد الفقهیه، تهران، نشر الهادی، 1419 ق.
-         بجستانی، ابو داود سلیمان ابن اشعث، سنن ابی داود، قم، دارالفکر، 1410 ق.
-         بیاتی، علی، مجموعه قوانین و مقررات پلیس، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی، 1393.
-         خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری، جلد اول، چاپ سی‌وسوم، تهران، انتشارات شهر دانش، 1395.
-         رضوی، محمد؛ خزایی، سیدعلی، «حقوق شهروندی در فرآیند کشف جرم»، دانش انتظامی، شماره 36، 1386.
-         رحمدل، منصور، «حق انسان برحریم خصوصی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 70، 1384.
-        رجبی‌پور، محمود، «حقوق شهروندی و تفتیش و بازرسی خودروها بدون کسب اجازه مخصوص از مقام قضایی»،(بی­تا). قابل دسترسی در:
http://www.hvm.ir/detailnews.aspx?id=42471.
-         ساریخانی، عادل؛ موسوی، محمد، «قلمرو پوشش و حریم خصوصی در سیاست کیفری اسلام»، پژوهش‌نامه نظم و امنیت انتظامی، شماره 16، 1390.
-         شهباز قهفرخی، سجاد، «حریم خصوصی فیزیکی افراد در آیینه فقه امامیه و حقوق ایران»، پژوهش­های فقهی، شماره 13، 1392.
-         صالحی، جواد، «حمایت کیفری از امنیت حریم خصوصی در پرتو حاکمیت قانون»، حقوق جزا و جرم‌شناسی، سال اول، شماره 2، 1391.
-         ــــــــــــــ ، «استفاده غیر مجاز پلیس از دستگاه ردیاب؛ جلوه­ای از نقض حریم خصوصی در رویه­ قضایی دیوان عالی ایالات متحده و دستاوردهای آن»، پژوهش حقوق کیفری، سال سوم، شماره 8، 1393.
-        صوفی زمرد، محسن، «نقض حریم خصوصی و چالش­های پیشگیرانه فراروی پلیس در نظارت ویدئویی»، مطالعات پیشگیری از جرم، سال ششم، شماره 21، 1390.
-        عطازاده، سعید؛ و دیگران، «تجسس در حریم خصوصی مکانی اشخاص با رویکرد امنیت اخلاقی»، پژوهش­های اطلاعاتی و جنایی، سال دهم، شماره چهارم، 1394.
-        قنواتی جلیل؛ جاور، حسین، «حریم خصوصی؛ حق یا حکم»، حقوق اسلامی، شماره 31، زمستان 1390.
-        قیاسی، جلال­الدین، مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی، چاپ دوم، جلد اول، قم، نشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1386.
-        مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، جلد 104، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی، 1403 ق.
-        محقق حلی، مختصر النافع فی الفقه الامامیه، جلد یک، تهران، بی‌نا، 1410 ق.
-        مقدسی، محمدباقر، رویکرد حقوق بشری به وظایف و اختیارات پلیس در فرآیند کیفری ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم­شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1386.
-        ملکوتی هشجین، سیدحسین، «تأملی بر اصل خروج از اختیارات قانونی در دکترین حقوق اداری انگلیس و ایران»، حقوق اسلامی، شماره 40، 1393.
-        کوسن، موریس، «نظارت ویدئویی: دلایل موفقیت و شکست»، ترجمه شهرام ابراهیمی، فصلنامه الهیات و حقوق، شماره 15 و 16، سال 5، 1384.
-        نراقی، احمد، معراج السعاده، قم، هجرت، 1385ق.
-        وفادار، حسین، «فناوری اطلاعات و تأثیرات آن در رفتار سازمانی پلیس»، دانش انتظامی، شماره 35، 1386.
-        هاشمی، سیدمحمد، حقوق بشر و آزادی­های اساسی، تهران، نشر میزان، 1391.
 
-       Alpa, Guido, "Protection of Privacy in Italian Law", In: Protecting Privacy, Edited by: Basils.Markesinis, Oxford, Carlendobn Press, 1998.
-       Mnookin, Jennifer, "The Image of Truth: Photographic Evidence and the Power of Analogy", Yale Journal of Law and Humanities, vol. 10, 1998.
-       Richmond, Sarah; Graint, Rees; Edwards, Sarah, I Know What you are Thinking: Brain Imaging and Mental Privacy, Nova Science Publishers Inc, New York, 2012.
-       Solove, Daniel, Understanding Privacy, Cambridge, Harvard University Press, 2008.
-       Stone, Richard, "Exclusion of evidence Under Section 78 of the Police and Criminal Evidence Act: Practice and Principle", 1995, Web Journal of Current Legal Issues, At: http://webclinical.ac.uk/articles3/stone3.html.
-       Waran, Samuel; Brandies, Louis, "The Right of Privacy", Harvard Law Review, Vol. 4, December 15, No. 5, 1890.