نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع)، پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضائیه
2 دانش آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضاییه
چکیده
مشارکت دادن بخش خصوصی در برخی حوزههای مربوط به قوه قضاییه با هدف کاهش حجم امور غیرضروری و چابکسازی دستگاه قضایی و قادر ساختن آن به تمرکز کامل در ایفای نقش اصلی خود یعنی حل و فصل اختلافات، به نظر یکی از مهمترین ضرورتهای موجود برای این قوه باشد. علیرغم این ضرورت، پرسش اصلی آن است که آیا واگذاری امور مربوط به قوه قضاییه به بخش خصوصی در نظام حقوقی ایران امکانپذیر است یا خیر. برای پاسخ به این پرسش، باید میان انواع امور مربوط به قوه قضاییه تفاوت گذاشت. بدین توضیح که میتوان دستهای از امور قضایی را، امور با ماهیت محض یا ذاتی قضایی یا امور قضایی در معنای اخص محسوب کرد؛ همانند، دادرسی و حلوفصل اختلافات. بخشی دیگر، امور مرتبط با امور قضایی هستند؛ برای نمونه، امور اداری مرتبط با امر قضا. و قسم سوم، امور مربوط به وظایف و مسئولیتهای سازمانهای وابسته به قوه قضاییه است؛ به نظر میرسد آنچه که مربوط به وظیفه ذاتی قوه قضاییه در فصل خصومت و رسیدگی به دعاوی است، قابلیت واگذاری به هیچ نهاد دیگری ندارد، اما امور اداری مرتبط با امور قضایی و همچنین امور مربوط به سازمانهای وابسته به قوه قضاییه حسب مورد قابل واگذاری به بخش خصوصی است. با وجود این، به منظور تفکیک امور قضایی و غیرقضایی لازم است مفهوم و حدود و ثغور امر قضا و قضاوت روشن گردد. بر این اساس، مقاله پیشرو با بررسی تفکیکهای پیشگفته، ضمن واکاوی امکانسنجی واگذاری امور مربوط به قوه قضاییه از نظرگاه قانون اساسی و قوانین و مقررات موجود، به نمونههای خصوصیسـازی امور مربوط به قوه قضاییه در برخی کشورها نیز اشاره خواهد کرد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Possibility or Impossibility of Privatization of Judicial Affairs
نویسندگان [English]
- Seyed Mohammad Mahdi Ghamami 1
- Mahdi Moradi berelian 2
1 عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق (ع)، پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضائیه
2 دانش آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضاییه
چکیده [English]
The main purpose of this article is feasibility study of privatizing affairs of judiciary with the aim of increasing judicial efficiency. For this purpose, the separation between types of judicial affairs is necessary. These affairs can be divided into inherent judicial affairs (like Settlement of disputes), administrative affairs related to the judiciary and affairs of organizations affiliated with the judiciary. It seems inherent judicial affairs cannot be transferred to other institutions or private section, but privatizing administrative affairs and affairs of organizations affiliated with the judiciary is possible. Accordingly, we analyze triple separation of judicial affairs mentioned above with look at the constitution of Iran and other related provisions and also status of privatizing judicial affairs in some countries in order to answer to main question of this article.
کلیدواژهها [English]
- Privatization
- Inherent Judicial Affairs
- Administrative Affairs Related to the Judiciary
- Notification
- Enforcement of Court Decision