نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه مازندران

چکیده

سردستگی که با طراحی، تشکیل، سازمان‌دهی یا اداره گروه مجرمانه، موجب تحقق جرم می‎شود، به سبب تسهیل در ارتکاب جرم از حیث رفتار معاونت در جرم است، ولی از طرف دیگر چون باعث می‎شود که سردسته بدون اینکه در انجام جرم مباشرت داشته باشد، بر اساس ماده 130 ق.م.ا به حداکثر مجازات شدیدترین جرمی که اعضای آن گروه در راستای اهداف گروه مرتکب شوند، محکوم می‎گردد، لذا عامل مشدده مجازات است. در مواردی که مجازات شخصی بر اساس قوانین خاص به دلیل رهبری یا تشکیل باند، شبکه یا تشکیلات تشدید می‎شود نمی‎توان مجازات وی را مجدداً بر اساس ماده 130 ق.م.ا در نظر گرفت. اشخاص حقوقی علی‎رغم داشتن مسئولیت کیفری نمی‎توانند عضو یا سردسته گروه مجرمانه شوند. با لحاظ اینکه حداقل اعضای گروه باید سه نفر باشد، زمان سردستگی گروه، زمان طراحی، تشکیل، سازمان‌دهی یا اداره گروه مجرمانه است نه زمان وقوع جرم که از این جهت در صورت جرم کاهش اعضای گروه به زیر سه نفر تأثیری در مجازات سردسته ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Captaincy in Criminal Law of Iran

نویسندگان [English]

  • Abolhassan Shakeri 1
  • Behroz Gholizadeh 2

1 عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه مازندران

چکیده [English]

Captaincy that causes commission of crime by designing, constituting, organizing or managing of criminal group is assistance in crime in respect of behavior. However in other hand it is aggravated factor because captain dose not commit a crime principally but he is convicted to maximum punishment of offence which member of group commit in direction of aim of group by according with s.130. In some cases that sentence of person aggravate on basis of special statutes by reason of leadership or forming a band, network or organizations could not impose punishment again by s.130. Legal persons can not become member or captain of group or captain, In spite of they may have criminal liability. In attention on minimum of group is three persons, time of captaincy of group is time of designing, constituting, organizing or managing of criminal group, no time of committing of crime even members of group deduces to less of three members.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Captaincy
  • Criminal Group
  • Assistant
  • Punishment
  • Member
-    آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، کفایه الاصول، ترجمه جمشید سمیعی، انتشارات خاتم‌الانبیا، اصفهان، 1386.
-    اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی، دوجلد، جلد اول، چاپ ششم، تهران، میزان، 1383.
-    بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، انتشارات کیهان، 1366.
-    پاد، ابراهیم، حقوق کیفری اختصاصی، چاپ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1352.
-    جر، خلیل، فرهنگ لاروس، ترجمه سیدحمید طبیبیان، ج 2، چاپ ششم، انتشارات امیرکبیر، 1375.
-    حسینی، احمد؛ طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، ج 6، چاپ دوم، نشر مرتضوی، 1365.
-  رهدارپور، حامد؛ چنگایی، فرشاد، «بررسی شروع به جرم، جرم عقیم و جرم محال در لایحه مجازات اسلامی با نگاهی به سیر قانون‎گذاری»، پژوهشنامه حقوق کیفری، شماره 3، 1390.
-    صانعی، پرویز، حقوق جزای عمومی، چاپ اول، تهران، طرح نو، 1382.
-    عضدانلو، حمید، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، تهران، نشر نی، 1384.
-    فتحی، محمدجواد، «بررسی انتقادی کیفیات مشدده عمومی در قانون مجازات اسلامی»، مجتمع آموزش عالی، شماره 7 و8، پاییز و زمستان 1379، 1379.
-    فتحی، محمدجواد؛ چنگایی، فرشاد؛ رهدارپور، حامد، «تحدید قلمرو جرم محال»، حقوق اسلامی، سال دهم، شماره 37، 1392.
-    فرهودی‌نیا، حسن، جرایم ناقص (بررسی تطبیقی)، چاپ اول، تبریز، انتشارات فروزش، 1388.
-    فلچر، جورج. پی، مفاهیم بنیادین حقوق کیفری، ترجمه سیدمهدی سیدزاده ثانی، چاپ دوم، تهران، گروه پژوهشی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1389.
-    کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، چاپ ششم، تهران، اقبال، 1364.
-    مالوری، استیون، شناختی بر جرایم سازمان‎یافته، ترجمه تقی بختیاری و رسول نجار، انتشارات دانشگاه علوم انتظامی امین، 1392.
-    محسنی، مرتضی، دوره حقوق جزای عمومی (پدیده جنایی)، جلد دوم، چاپ دوم، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1382.
-    مرعشی، محمدحسن، دیدگاه‎‌های حقوقی قضایی (تقریرات درسی دوره دکتری جزا مدرسه عالی شهید مطهری)، شماره 1، 1375.
-    میرمحمد صادقی، حسین، حقوق جزای بین‌الملل (مجموعه مقالات)، چاپ دوم، نشر میزان، تهران، 1386.
-    نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج 15، چ 1، بیروت، موسسه المرتضی العالمیه، 1412 ق.
-  نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین؛ حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ شمس ناتری، محمدابراهیم، جرم سازمان‎یافته در جرم‌شناسی و حقوق جزا، مجله مدرس، دوره 4، شماره 4، 1379.
-    نوربها، رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، انتشارات گنج دانش، تهران، 1388.
- Bassiouni, Cherif; Vetere, Edvardo, Organized Crime, Transnational Publisher, New York, 1998.
- Chawla, Monika, Criminal Attempt and Punishment, New Delhi, Deep and Deep publication, 2006.
- Porter, L. E.; Alison, L. J., "Leadership and hierarchies in criminal groups: Scaling degrees of leader behaviour in group robbery", Legal and Criminological Psychology, vol. 11, issue 2, 2006.
- Tyler, T. R., "Leadership and cooperation in groups", American Behavioral Scientist, vol. 45, issue 5, 2002.
- Warr, M., "Organization and instigation in delinquent groups", Criminology, vol. 34, issue 1, 1996.