نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• سام محمدی ¹
• حسین کاویار ²
• اعظم ابراهیمی ³

¹ دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه مازندران

² استادیار گروه حقوق دانشگاه اراک

³ دکتری حقوق خصوصی و استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

یکی از اهداف قوانین دادرسی کیفری، حمایت از حقوق و آزادی‌های فردی است. از در عصر جدید با سست ­شدن بنیاد نظام خانواده گسترده و پدرسالار و رواج روزافزون خانواده هسته­ای، درباره ولایت قهریِ مندرج در قانون مدنی اشکالات و سئوالاتی پدید آمده است که مقتضیات عصر حاضر پاسخ‌گویی دقیق به آنها را ایجاب می­کند. مواد 1180 و 1181 قانون مدنی به تبعیت از نظر مشهور امامیه، تنها پدر و جدّ پدری را ولیّ قهری طفل می­شناسد و هیچ صحبتی از مادر نمی­کند. قانون­گذار در سال 1353 به این اشکال پی برد و در ماده 15 قانون حمایت خانواده نوعی ولایت قانونی برای مادر وضع کرد. لیکن این مقرره دیر زمانی نپایید و پس از نسخ این قانون، پدربزرگ، مجدد همپای فرزندش، ولیّ قهری نوه­اش شد. قانون حمایت خانواده (مصوب 1391) برای اعطای حقّ ولایت قهری به مادر گام تازه­ای برداشته است. از این رو بر آن شدیم با پاسخ به سئوالات زیر به اثبات فرضیه خود بپردازیم: آیا سِمَت ولایت قهری بر مادر قابلِ جعل است؟ آیا این سِمَت در فرض برخورد با حقّ ولایی جدّ پدری می­تواند تقدم داشته باشد؟ فرضیه ما در این پژوهش این است که مادر پس از پدر بر فرزندان صغارِ خود حقّ ولایت دارد و این ولایت بر ولایت جد پدری ارجح است. در تمام مواردی که پدر، ولایت قهری بر صغیر دارد، مادر هم ولایت دارد. این ولایت در طول ولایت پدر و مقدم بر ولایت جد می­باشد. 

کلیدواژه‌ها

• ولایت
• مادر
• پدر
• جد پدری
• تقدم

عنوان مقاله [English]

Priority of Natural Guardianship Right of Mother on the Paternal Grandfather on the Basis of Modern Interests

نویسندگان [English]

• Sam Mohammadi ¹
• Hossien Kaviar ²
• Azam Ebrahimi ³

¹

²

³

چکیده [English]

In new era with the loosening of patriarchal and extended family foundation and the increasing popularity the nuclear families, about natural guardianship mentioned in Iranian Civil Code, has been emerged some questions and problems. Articles 1180 and 1181 Iranian Civil Code provides: "a minor is under the natural guardianship of its father or paternal grandfather". In Iranian Civil Code does not natural guardianship right to her minor child. In year 1353 the Iranian legislator understand this problem and enacted Family Protection Act and in article 15 provide the special natural guardianship for mother. However, this rule did not last and after the rescission of this rule, paternal grandfather alongside of his son was special guardian of his grandson. In year 1391 Family Protection Act for granting the natural guardianship right to mother has taken a fresh step. This rule confirmed by Council of Constitutional Guardians. Hence we in this article decide with answer to following question, prove our hypothesis: whether position of natural guardianship is able concoct for mother? Whether this position in case of encounter to natural guardianship right of paternal grandfather is precedence? Hypothesis of this paper is that after death of father natural guardianship right is belong to mother and she has guardianship right to her minors. This guardianship is precedence than guardianship right of paternal grandfather. In any case that father has guard to minors, as well as mother has this right. Her guardianship is parallel to father guardianship and preeminent than paternal grandfather guardianship.

کلیدواژه‌ها [English]

• Natural Guardianship
• Mother
• Father
• Paternal Grandfather
• Priority