نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه حقوق بین‌الملل دانشگاه قم

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل

چکیده

استقلال و بی‌طرفی در دادرسی عموماً به عنوان یک اصل به کار می‌رود و این دو عبارت تا حد زیادی با یکدیگر هم‌پوشانی دارند. با این حال، این دو اصطلاح مفهوم یکسانی ندارند. استقلال در دادرسی‌های بین‌المللی به معنای عدم تابعیت و عدم تأثیرپذیری دادگاه و دادرسی از فشارها و عوامل خارجی از جمله دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و افراد قدرتمند است. این مفهوم در نظام داخلی از نظریه تفکیک قوای مونتسکیو ناشی می‌شود و حاکی از عدم اعمال نفوذ قوه ‌مجریه بر قوه ‌قضاییه است. اما بی‌طرفی به معنای عدم جانبداری و عدم پیش‌داوری به نفع یکی از طرفین دادرسی است و اصولاً استقلال یکی از عوامل تأمین‌کننده بی‌طرفی می‌باشد. در مراجع کیفری بین‌المللی نیز این اصل همواره به عنوان یکی از اصول مهم دادرسی شناخته می‌شود و تلاش این دادگاه‌ها، چه در اساسنامه و چه در رویه‌های قضایی، این بوده است که به منظور مشروعیت بخشیدن به دادرسی‌ها و تشکیلات مراجع، تا حد ممکن اجرای این اصول را تضمین نمایند. مطالعه رویه‌های دادگاه‌های کیفری بین‌المللی معیار خوبی برای شناسایی موارد نقض استقلال و بی‌طرفی به دست می‌دهد؛ که همان تشخیص نقض از دید «ناظر متعارف کاملاً آگاه» و تأثیر فاحش آن بر حق متهم بر دادرسی عادلانه است. همچنین در دادرسی‌ها عموماً اصل بر بی‌طرفی و استقلال است و افرادی که خلاف آن را ادعا می‌کنند، می‌بایست دلایلی قوی برای اثبات ادعای خود ارائه نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Independence and impartiality of the judicial proceedings in the International Criminal

نویسندگان [English]

  • Ahmadreza Tohidi 1
  • Mahnaz Rashidi 2

1

2

چکیده [English]

Independence and impartiality of the proceedings generally used as a principle and largely overlap together. However, this two terms don’t have the same meaning.Independence in international proceedings means lack of subordination to and freedom of influence of courts and proceedings from external pressures and factors, including States, international organizations, powerful persons and etc. This concept in internal system emerges from seperation of powers Montesquieu´s theory and implies that the executive can´t influence on judiciary. But, impartiality measns lack of bias and lack of prejudice in favour of one party of the proceedings and, independence is one of the factors that supply impartiality. This principle in the international criminal courts has always been known as one of the most important principles of justice and theses courts tried, whether in their statutes and their jurisprudence, in order to legitimacy of proceedings and structures, as much as possible ensure implementation of these principles. Studying Procedures of international criminal courts including international tribunal for Rowanda, international criminal tribunal for the former Yugoslavia, special court for Sierra leone and international criminal court gives a good criterion for identifying violations of the independence and impartiality that is the detection of violations in view of “reasonable observer, properly informed” and the gross effect on the accused´s right to a fair trial. Also in proceedings, in general, independence and impartiality are principle and those who claim contrary to it, should provide strong reasons to prove it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • independence of court
  • impartiality of judge
  • international criminal system
  • reasonable observer
  • properly informed
-      آل حبیب، اسحاق، دیوان کیفری بین­المللی و جمهوری اسلامی ایران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1378.
-      آساکوچی، آندر، «استقلال و بی­طرفی قضات: شرط بنیادین محاکمه عادلانه»، ماهنامه قضاوت، شماره 47، 1386.
-      براتی، شهرام، «صلاحیت شورای امنیت در ارتباط با دیوان کیفری بین­المللی (ICC)»، پژوهش حقوق و سیاست، شماره 9، 1382.
-      دهخدا، علی­اکبر، لغت­نامه­ دهخدا، مؤسسه­ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1372.
-   ذاکریان، مهدی؛ و مهدی آقاعلیخانی، «بررسی دادگاه بین­المللی کیفری یوگسلاوی سابق، فعالیت­ها و دستاوردها»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 26، شماره 1، 1391.
-      رزاقی، کیانوش، «استانداردهای دادرسی در اسناد بین­المللی و نظام قضایی ایران»، ماهنامه کانون، شماره­ 105، 1389.
-   رنجبریان، امیرحسین؛ و مهدیه ملک‌الکتاب خیابانی، «دادگاه ویژه سیرالئون: فرآیند تشکیل، صلاحیت و مقابله با بی‌کیفرمانی»، مجله حقوقی بین­المللی، سال 27، شماره 43، 1389.
-      صابر، محمود، آیین دادرسی دیوان کیفری بین­المللی، انتشارات دادگستر، 1388.
-      طباطبایی، احمد؛ و حمید میری، «دادگاه کیفری بین­المللی روآندا»، حقوق خصوصی، شماره­ 9، 1384.
-      فضائلی، مصطفی، دادرسی عادلانه: محاکمات کیفری بین­المللی، مؤسسه­ مطالعات و پژوهش­­های حقوقی شهر دانش، 1387.
-      قراچورلو، رزا، «انصاف و بی­طرفی در دادگاه­های اتحادیه اروپا طبق ماده 6 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر»، وکالت، شماره 11، 1381.
-      کسسه، آنتونیو، حقوق کیفری بین­المللی، ترجمه حسین پیران، اردشیر امیرارجمند و زهرا موسوی، انتشارات جنگل، 1387.
-   مؤسسه حقوق امریکا و مؤسسه بین‌المللی یکنواخت‌سازی حقوق خصوصی، اصول و قواعد آیین دادرسی فراملی، ترجمه مجید پوراستاد، انتشارات گنج دانش، 1387.
-      ناجی زواره، مرتضی، «بی­­طرفی در دادرسی کیفری»، مجله­ حقوقی دادگستری، شماره­ 57-56، 1385.
-      ناجی زواره، مرتضی، دادرسی بی­طرفانه در امور کیفری، مؤسسه­ مطالعات و پژوهش­های حقوقی شهر دانش، 1389.
 
-      Collin, Peter, Dictionary of Law, Fourth Edition, Bloomsbury Publishing, 2004.
-      Cryer, Robert; Friman, Hakan; Robinson, Darryel; and Elizabeth Wilmshurst, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, New York, 2nd Edition, 2010.
-      “Fairness at the International Criminal Court”, An International Bar Association's Human Rights Institute Report, August 2011.
-      Meron, Theodor, “Judicial Independence and Impartiality in International Criminal Tribunals”, The American Journal of International Law, Vol. 99, No 2, April 2003.
-      Office of the High Commissioner for Human Rights in Cooperation with the International Bar Association, Human Rights in the Administration of Justice: A Manual on Human Rights for Judges, Prosecutors and Lawyers, Chapter 4, United Nations, New York and Geneva, 2003.