نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه علم و فرهنگ

2 کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علم و فرهنگ

چکیده

  پذیرش مسئویت کیفری اشخاص حقوقی در نظام‌های حقوق کیفری همواره محل تأمل بوده و هیچگاه به صراحت کامل مورد تقنین قرار نگرفته است. اهداف سنتی جرم شناسانه و اصول بنیادین حقوق کیفری مانع از آن بوده تا بتوان بر این اشخاص، مسئولیت کیفری را منتسب نمود. اشخاص حقوقی در حال تصفیه بدان جهت که می‌توان گفت دارای شخصیت حقوقی متزلزل و استثنایی بوده و استقرار و دوام شخصیت حقوقی آن صرفاً به جهت حفظ و حمایت از حقوق طلبکاران است، وضعیت مبهمی را در شکل‌گیری مسئولیت کیفری آن‌ها ایجاد کرده است که چطور می‌توان آن‌ها را قابل مجازات دانست. با این اوصاف در کنار سکوت قانونگذار و پاره‌ای از اصول کلی و نیز محدودیت دایره اصل تفسیر مضیق قوانین کیفری، پذیرش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حال تصفیه را با ابهاماتی روبرو شده است. در این نوشتار به مبانی و اصول حاکم بر پذیرش این مسوولیت  پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Criminal responsibility for legal persons in settlement period

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ghanad 1
  • Masoud Akbari 2

1

2

چکیده [English]

Accepting criminal responsibility for legal persons is a matter of consideration in most legal systems and is not incorporated in  enactments. There is some barriers concerning to this matter  which relate to  traditional goals of criminology and fundamental principles of criminal law. Legal persons have exclusionary and limited  legal capacity and they continue their activities in order to support the rights of the creditors. There is a fundamental question here in relation to the possibility of imposing punishment to them in settlement period. There is no answer in behalf of legislator, so considering restrict  interpretation giving answer to this question is a serious challenge. All these matters will be examined in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • legal persons
  • Settlement
  • Exclusionary and limited Legal Capacity
  • Criminal Responsibility
  • Punishment
-       اردبیلی، محمدعلی، حقوق جزای عمومی. جلد دوم، چاپ بیست و هشتم، میزان، 1392.
-       استفانی، گاستون، لواسور، ژرژ؛ و برنار بولوک، حقوق جزای عمومی، ترجمه حسن دادبان، جلد اول، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 1383.
-       اسکینی، ربیعا، حقوق تجارت، تصفیه امور ورشکستگی، چاپ سیزدهم، انتشارات سمت،  1389.
-       باریکلو، علیرضا، اشخاص و حمایت‌های حقوقی از آنان، چاپ ششم، انتشارات مجد، 1389.
-    توازنی‌زاده، عباس، «تأملی بر نظریه اعمال حاکمیت و تصدی بر رژیم حقوقی حاکم بر سازمان‌های دولتی و برنامه‌های اصلاح ساختار نظام اداری ایران»، فصلنامه پژوهش و راهبرد، شماره 51، 1385.
-       دمرچیلی، محمد، حاتمی، علی؛ و محسن قرائی، قانون تجارت در نظم حقوق کیفری، چاپ دوم، انتشارات دادستان، 1392.
-       روح‌الامینی، محمد، «دگرگونی‌های مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در نظام حقوقی فرانسه»، فصلنامه فقه و حقوق اسلامی، شماره 16، 1387.
-       روشن، محمد؛ و مصطفی نظری، «بررسی آثار حکم ورشکستگی و رفع آن»، فصلنامه حقوق، شماره 101، 1389.
-    شریفی، محسن؛ و دیگران، «انتساب مسئولیت کیفری به اشخاص حقوقی در نظام کیفری ایران و انگلستان»، فصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 6 ، 1392.
-       صفایی، سیدحسین؛ و مرتضی قاسم‌زاده، حقوق مدنی: اشخاص و محجورین، چاپ نهم، انتشارات سمت، 1382.
-       طجرلو، رضا، «بررسی مبانی نظری حقوق ورشکستگی در سیستم حقوقی آمریکا و انگلستان»، فصلنامه حقوق، دوره 40، شماره 2 ، 1389.
-       عباسی، بیژن، «بررسی ویژگی‌های حقوقی دولت»، پژوهش‌نامه حقوق و علوم سیاسی، سال دوم، شماره 5 ، 1386.
-       عرفانی، توفیق، اسناد و دعاوی تجاری در آرای دیوان عالی کشور 1379 - 1292، جلد اول، چاپ اول، انتشارات ققنوس، 1380.
-       فخاری، جواد، ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته، انتشارات ققنوس، 1379.
-       فرج‌الهی، رضا، «بررسی تحولات حقوق جزایی فرانسه در قانون اخیر»، مجله حقوق دادگستری، شماره 18 – 17، 1375.
-       ________، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق فرانسه، انتشارات میزان، 1388.
-       کیوتو، ان، «مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در ژاپن»، ترجمه اسماعیل عبدالهی، مجله حقوقی دادگستری، شماره 45، 1382.
-       محسنی، مرتضی، حقوق جزای عمومی، جلد اول، چاپ سوم، انتشارات گنج دانش، 1382.
-       ملک‌زاده، فهیمه، فرهنگ حقوق تجارت، چاپ دوم، انتشارات دادگستر، 1391.
-       نبی‌پور، محمد، «شرایط مسئولیت کیفری در لایحه قانون مجازات اسلامی»، مجله تعالی حقوق، سال دوم، شماره 7 ، 1389.
-       هرت، الیوت، «رویکردهای مختلف به ورشکستگی»، ترجمه کوروش کاویانی و شاهین شامی اقدم، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، شماره 41-40، 6-1385.
 
-       Buel, Samuel, The Blaming Function of Entity Criminal Liability, Indiana Law Journal , Vol. 81, 2006.
-       Carty, Anthoy, "International Legal Personality and the End of the Subject: Natural Law and Phenomenological Responses to New Approaches to International Law," Melbourn Journal of International Law, Vol. 6, 2005.
-       Doyl, Charles, "Corporate Criminal Liability: An Overview of Freedom Law", Congressional Research Service, Vol. 30, October 2013.
-       Sun Beal, Sara, "A Response to the Critics of Corporate Criminal Liability", American Criminal Law Review, Vol. 46, 2009.
-       Weissman, Andrew; & David Newman, "Rethinking Criminal Corporate Liability", Indiana Law Journal, Vol. 84, 2007.