حقوق خصوصی
عبداله رجبی؛ سید حسین حسینی
چکیده
هرگاه اشخاص برای اجرا یا تضمین حق خود، دست به اقدام شخصی بزنند، با مفهومی با نام احقاق شخصی حق روبهرو هستیم. چراکه به باور ما، امروز و در عرصههای جدید حقوق، حمایتهای عمومی و رسمی از حق، بهویژه در دنیای رقومی و دربارۀ حق فکری، توانایی اجرای کامل حق و تضمین آن را ندارد. پس، اگرچه اقدامات شخصی در گذشته مشروعیت داشته، در دنیای مدرن ...
بیشتر
هرگاه اشخاص برای اجرا یا تضمین حق خود، دست به اقدام شخصی بزنند، با مفهومی با نام احقاق شخصی حق روبهرو هستیم. چراکه به باور ما، امروز و در عرصههای جدید حقوق، حمایتهای عمومی و رسمی از حق، بهویژه در دنیای رقومی و دربارۀ حق فکری، توانایی اجرای کامل حق و تضمین آن را ندارد. پس، اگرچه اقدامات شخصی در گذشته مشروعیت داشته، در دنیای مدرن از این مشروعیت کاسته شده و امروزه که عصر بازخوانی ارزشهای این دوران است، احقاق شخصی حق، شیوهای است که قادر است کاستیهای نظامهای رسمی را رفع کند و بدون اینکه عیوب سنتی را داشته باشد، نقش مکمل حق را، در کنار نهادهای رسمی، برعهده گیرد. در این راه، البته افراط مجاز نیست. مشروعیت به کارگیری اقدامات شخصی، محدود به آن است که زمینهای را برای اجرای حق ایجاد کند. ازاینرو، هرگونه اقدام متقابل و تلافیجویانه، به علت فقدان زمینۀ اجرای حق، میتواند نامشروع تلقی شود. همچنین، نبود محدودیت در اجرای اقدامات شخصی میتواند آن را وسیلهای برای سوءاستفادۀ دارندگان حق قرار دهد و منافع عمومی و صلح و حتی حقوق بنیادین طرف را در مخاطره اندازد. بنابراین، لازم است نظامهای حقوقی، در مشروعیت بخشیدن به این اقدامات، همواره توازن میان منافع عمومی و منافع دارندگان حق را مورد توجه قرار داده و با هدفمند کردن اقدامات شخصی، آن را ابزاری در راستای احترام حقها قرار دهند. البته که این خطر در دنیای امروزه و به واسطۀ پیشرفت فناوری بسیار کمتر از گذشته است.
حقوق خصوصی
سیداحسان رفیعی علوی؛ سعید محجوب
چکیده
یکی از جدیدترین چالشهای فراگیر در حقوق مالکیت ادبی و هنری، ارزشگذاری بر روی نقاشیهای پستمدرن میباشد. این آثار به علت فقدان قواعد خاص، نداشتن سبکی واحد، تناقضآمیز و شالودهشکن بودن و در نتیجه فردی شدن ماهیت کاملاً متمایزی نسبت به نقاشیهای سنتی و مدرن پیدا کردهاند؛ بهگونهای که تا امروز معیار مشخصی برای ارزشگذاری ...
بیشتر
یکی از جدیدترین چالشهای فراگیر در حقوق مالکیت ادبی و هنری، ارزشگذاری بر روی نقاشیهای پستمدرن میباشد. این آثار به علت فقدان قواعد خاص، نداشتن سبکی واحد، تناقضآمیز و شالودهشکن بودن و در نتیجه فردی شدن ماهیت کاملاً متمایزی نسبت به نقاشیهای سنتی و مدرن پیدا کردهاند؛ بهگونهای که تا امروز معیار مشخصی برای ارزشگذاری بر روی این آثار ذکر نشده است. از آنجا که این آثار ممکن است آوردۀ شرکت تجاری واقع بشوند و یا مورد رهنگذاری قرار گیرند و یا در مواردی موجب ایجاد مسئولیت مدنی واقع گردند بالقوه میتواند موضوع ارزشگذاری آنها اهمیت قضایی مضاعف پیدا کند. در این مقاله با توجه به روش علم هرمنوتیک و زیباییشناسی، به ارائۀ معیارهایی جامع و مانع برای چگونگی ارزشگذاری بر روی نقاشیهای پستمدرن پرداخته شده است تا با روش علم هرمونتیک بهعنوان خادم تحقیقات قضایی هدف عدالت رویهای را در این دعاوی تضمین نماید. نتیجۀ تمرکز بر اصول یافته تفسیر هرمونتیکی درخصوص گرامر هنر پستمدرن و تأکید بر شخصیت ذهنی نگارنده میتواند تبدیل این مفهوم کیفی به روشهای کمی ارزشگذاری اقتصادی را تأمین نماید.
حقوق خصوصی
ابراهیم رهبری؛ حسن لجم اورک
چکیده
حق بر شهرت یا تصویر تجاری ورزشی حقی است که بهموجب آن ورزشکار، اختیار بهرهبرداری انحصاری از شهرت، تصویر تجاری و هویت خود را دارد و میتواند به دیگران نیز مجوز بهرهبرداری از آن را اعطا کند و از سویی مانع استفادۀ غیرمجاز دیگران از این حق گردد. این مقاله میکوشد تا با روشی توصیفی و تحلیلی، با مطالعه در موازین بنیادین و رهیافتهای ...
بیشتر
حق بر شهرت یا تصویر تجاری ورزشی حقی است که بهموجب آن ورزشکار، اختیار بهرهبرداری انحصاری از شهرت، تصویر تجاری و هویت خود را دارد و میتواند به دیگران نیز مجوز بهرهبرداری از آن را اعطا کند و از سویی مانع استفادۀ غیرمجاز دیگران از این حق گردد. این مقاله میکوشد تا با روشی توصیفی و تحلیلی، با مطالعه در موازین بنیادین و رهیافتهای سایر نظامهای حقوقی، ضمن بررسی روند شکلگیری و به رسمیت شناختهشدن این حق برای ورزشکاران، دلایل وجودی و توجیهی آن و راهکارهای حمایت از آن در مقابل ناقضان این نهاد حقوقی را تحلیل نماید. در برخی نظامها حق بر تصویر بهعنوان یک حق مستقل به رسمیت شناخته شده و ارزش تجاری منضم به هویت ورزشکاران، با وجود برخی استثنائات، بهلحاظ حقوقی تحت حمایت است. ثبت تصاویر بهعنوان علامت تجاری، استفاده از ظرفیتهای دعاوی پسینگآف، بهرهگیری از نظام اسرار تجاری و دعاوی تضعیف شهرت تجاری، به مدد ورزشکاران آمدهاند تا حقوق خود در این حیطه را تضمین کنند. در حقوق ایران اگرچه وجود برخی مقررات پرابهام و ناقص در کنار قواعد عام، از جمله لزوم حمایت از حقوق ناظر به شخصیت افراد و موازین کلی مسئولیت مدنی تا حدود کمی میتوانند راهگشا باشند، نتایج این نوشتار حاکی از معضلات جدی و ناکارآمدی و نامشخصبودن مقررات و ادبیات حقوقی ایران درخصوص حمایت کارآمد از حقوق ورزشکاران نسبت به شهرت و تصاویر خود است که ضرورت بهرهگیری از قواعد تثبیتشده در این زمینه برای جبران خلأهای موجود و برطرفساختن کاستیها را عیان میسازد.
حقوق خصوصی
محسن اسماعیلی؛ مهدی عباسی سرمدی
چکیده
قواعد حل تعارض مربوط به تعیین قانون قابل اعمال بر موضوعات حقوق مالکیت فکری، از جمله کپیرایت با ورود اینترنت به صحنه با مسئلهای جدی مواجه شدهاند. این امر بدان خاطر است که با گسترش استفاده از اینترنت امکان سوءاستفاده از آثار کپیرایتی و نقض حقوق پدیدآورنده در اقصانقاط جهان هر چه بیشتر افزایش مییابد. ماهیت خاص مالکیت فکری ...
بیشتر
قواعد حل تعارض مربوط به تعیین قانون قابل اعمال بر موضوعات حقوق مالکیت فکری، از جمله کپیرایت با ورود اینترنت به صحنه با مسئلهای جدی مواجه شدهاند. این امر بدان خاطر است که با گسترش استفاده از اینترنت امکان سوءاستفاده از آثار کپیرایتی و نقض حقوق پدیدآورنده در اقصانقاط جهان هر چه بیشتر افزایش مییابد. ماهیت خاص مالکیت فکری و سلطۀ اصل قلمروگرایی و همچنین تنوع این حقوق و فقدان قواعد حل تعارض پذیرفتهشده در سطح بینالمللی و مختص حقوق مالکیت فکری موجب بروز مشکلات متعدد و مختلفی برای دادگاهها در تعیین قانون حاکم در هر یک از کشورهای جهان میشود. ازاینرو، بهمنظور دستیابی به کارآمدترین قواعد حل تعارض در این زمینه و بهویژه در رابطه با حل مشکلات ناشی از اینترنت و با استفاده از روش اسنادی به مطالعۀ قوانین و مقررات موجود پرداخته شد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که قاعدۀ نزدیکترین ارتباط که از سوی رویکردهای آکادمیک نوین همچون نظام طراحیشده توسط مؤسسۀ حقوق آمریکا مطرح شده و پشتیبانی میشود، میتواند هم از جنبۀ نظری و هم از جنبۀ عملی در مواجهه با مسائل و محدودیتهای حقوق مالکیت فکری مفید و مؤثر باشد.
محسن برهانی؛ مهرنوش ابوذری
چکیده
در دهه های اخیر، بحث دسترسی همه کشورها به داروها به عنوان یک چالش اخلاقی مطرح شده است که علت اصلی آن اعطای حق مالکیت فکری به نتایج و فرآورده های دارویی و عدم دسترسی کشورهای در حال توسعه به این محصولات میباشد. اگرچه استدلال های اقتصادی و قانونی در حمایت از ابداعات دارویی طرح شده در زمینه فعالیت و توسعه این صنایع بوده است، ...
بیشتر
در دهه های اخیر، بحث دسترسی همه کشورها به داروها به عنوان یک چالش اخلاقی مطرح شده است که علت اصلی آن اعطای حق مالکیت فکری به نتایج و فرآورده های دارویی و عدم دسترسی کشورهای در حال توسعه به این محصولات میباشد. اگرچه استدلال های اقتصادی و قانونی در حمایت از ابداعات دارویی طرح شده در زمینه فعالیت و توسعه این صنایع بوده است، اما نتیجه آن ایجاد یک شکاف ارتباطی بین صنایع مذکور و کشورهای کم درآمد شده است. بنایراین، بحث بر این مسأله است که آیا اساساً مالکیت فکری در مورد داروهای اساسی قابل اعمال است و آیا نباید این مالکیت را در پرتو مفهوم مداوا و نیاز بشر به معالجه تعریف و تحدید کرد. مبنای توجیهی این بحث چیست؟ آیا حق بر سلامت و دسترسی به داروها بر مبانی اخلاقی مبتنی است یا مبانی حقوقی نیز از این امر حمایت میکند؟ دیگر آنکه این حق، جواز دسترسی به همه داروها را در بر خواهد گرفت یا صرفاً داروهای اساسی در این قلمرو، حق بر ابداعات دارویی را تخصیص میزنند؟ به نظر میرسد که مبانی حقوقی و اخلاقی لازم در زمینه حمایت از سلامت افراد در دسترسی به داروهای اساسی برای تخصیص حق ابداعات دارویی وجود دارد. این مقاله در دو بخش توجیه حقوقی و اخلاقی بحث، سعی دارد با بیان تعارض بین حق بر سلامت و حق مالکیت فکری بر اختراعات، استدلال هایی را در دو جنبه ارائه کرده و با ترجیح مسئولیت اخلاقی حق بر سلامت، توجیه اخلاقی در این ترجیح را تبیین نماید.
محمد حسین ساکت
دوره 69، شماره 51-50 ، فروردین 1384، ، صفحه 71-112
چکیده
گسترش تکاپوهای بازرگانی و اقتصادی در جهان امروز ، اهمیت ، کارایی و نقش مالکیت فکری را دو چندان ساخته است . امروزه این شاخه از حقوق بالندگی ویژه ای یافته است . در این نوشتار پس از بررسی مفهومهای بنیادی و سرشت حقوق فکری ، به کوتاهی از پیشینه آن در تمدنهای گذشته سخن به میان آمده است اما در باره حقوق اسلام و حقوق مالکیت فکری دراز دامن تر گفت ...
بیشتر
گسترش تکاپوهای بازرگانی و اقتصادی در جهان امروز ، اهمیت ، کارایی و نقش مالکیت فکری را دو چندان ساخته است . امروزه این شاخه از حقوق بالندگی ویژه ای یافته است . در این نوشتار پس از بررسی مفهومهای بنیادی و سرشت حقوق فکری ، به کوتاهی از پیشینه آن در تمدنهای گذشته سخن به میان آمده است اما در باره حقوق اسلام و حقوق مالکیت فکری دراز دامن تر گفت و گو شده است . در پایان ، سیاه های از اصطلاحات و واژگان مهم کاربردی در حقوق مالکیت فکری ( فارسی / انگلیسی ) آمده است .
ابوالفضل نصرآبادی
دوره 69، شماره 51-50 ، فروردین 1384، ، صفحه 383-410
چکیده
حمایت از اختراعات و شناسایی حق اختراع به عنوان یکی از مصادیق حقوق مالکیتهای فکری به ویژه در حوزه مالکیتهای صنعتی و تجاری نیازمند بررسی شرایط مقرر قانونی به منظور توصیف ایده طرح و ابتکاری نو با عنوان اختراع است. از عمده ترین مباحث مطرح شده در این زمینه بررسی این امر است که در چه شرایطی می توان ادعای یک نفر در مورد ارائه اختراع را محرز ...
بیشتر
حمایت از اختراعات و شناسایی حق اختراع به عنوان یکی از مصادیق حقوق مالکیتهای فکری به ویژه در حوزه مالکیتهای صنعتی و تجاری نیازمند بررسی شرایط مقرر قانونی به منظور توصیف ایده طرح و ابتکاری نو با عنوان اختراع است. از عمده ترین مباحث مطرح شده در این زمینه بررسی این امر است که در چه شرایطی می توان ادعای یک نفر در مورد ارائه اختراع را محرز دانست و به شناسایی و احترام حق وی نظر داد. معمولا شرایط و معیارهایی که قانون گذار برای شناسایی حق اختراع تدوین کرده است با معیارهای عرفی شناسایی حق مزبور متفاوت است و از عمده ترین شرایط مقرر...