حقوق جزا و جرم شناسی
سینا رستمی؛ حمید بهرهمند
چکیده
افشاگری فساد یکی از ابزارهای مهم در مبارزه با فساد و تقویت شفافیت و عدالت در جوامع است. با توجه به محدودیتها و کاستیهای نظارت رسمی، لزوم کشف فسادهای سازمانیافته و سیستماتیک، تسهیل فرایند تحقیق و تعقیب، ارتقای شفافیت و اعتماد عمومی، ترغیب به پیشگیری و مبارزه با فساد، توجه و تمرکز بر سیاستهای جنایی مشارکتی به عنوان یک ابزار قانونی ...
بیشتر
افشاگری فساد یکی از ابزارهای مهم در مبارزه با فساد و تقویت شفافیت و عدالت در جوامع است. با توجه به محدودیتها و کاستیهای نظارت رسمی، لزوم کشف فسادهای سازمانیافته و سیستماتیک، تسهیل فرایند تحقیق و تعقیب، ارتقای شفافیت و اعتماد عمومی، ترغیب به پیشگیری و مبارزه با فساد، توجه و تمرکز بر سیاستهای جنایی مشارکتی به عنوان یک ابزار قانونی برای تشویق و حمایت از افشاگران و تقویت افشاگری افزایش یافته است. نظام حقوقی ایران در این زمینه با طرح حمایت مالی از گزارشگران اولین قدم خویش را برداشت ولی اقدام وی صرفاً ناظر بر بُعد حمایتی است. از اینرو، به نحو کارآمد و نظاممند نتواسته از کارکردها و ظرفیتهای سیاست جنایی مشارکتی در قبال افشاگری فساد آنچنان که بایسته و شایسته بهره ببرد؛ چراکه به کارگیری ظرفیتهای سیاست جنایی مشارکتی نیازمند تدابیر و بسترهای قانونی کارآمد و نظاممند دیگری نیز است. بدین منظور پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانهای نتیجهگیری مینماید که به کارگیری ظرفیتهای سیاست جنایی مشارکتی با چالش بنیادین و اساسی فقدان تدابیر و معیارهای ناظر بر تعیین محدوده شخص افشاگر، محدوده افشاگری، شیوه افشاگری، حمایت از افشاگر مواجه است که در طرح مذکور مورد غفلت واقع شده است. در این راستا، پژوهش حاضر ضمن تبیین و تحلیل چالشهای پیشروی مقنن، در پرتوی راهکارهایی که سایر کشورهای پیشرو و پیشگام در این زمینه اتخاذ کردهاند، در جهت برونرفت از چالشهای مطروحه تدابیر و معیارهایی را ارائه میدهد تا مسیر قانونمندسازی افشاگری فساد در نظام حقوقی ایران را تسهیل ببخشد.
حقوق عمومی
فرید محسنی
چکیده
یافتن راهکار برای مقابله و پیشگیری از فساد اداری و جرایمی که در سازمانها و نهادهای دولتی و عمومی رخ میدهد و بهنحوی منافع عامه را مورد آسیب قرار میدهد همواره مورد اهتمام نظامهای مختلف حقوقی بوده است. فساد در دولت، به اندازۀ خود دولت قدمت دارد و معضلی جدّی است و اهمیت مقابله با آن کمتر از حفظ امنیت و بقای حکومت نیست. امروزه «افشاگری» ...
بیشتر
یافتن راهکار برای مقابله و پیشگیری از فساد اداری و جرایمی که در سازمانها و نهادهای دولتی و عمومی رخ میدهد و بهنحوی منافع عامه را مورد آسیب قرار میدهد همواره مورد اهتمام نظامهای مختلف حقوقی بوده است. فساد در دولت، به اندازۀ خود دولت قدمت دارد و معضلی جدّی است و اهمیت مقابله با آن کمتر از حفظ امنیت و بقای حکومت نیست. امروزه «افشاگری» بهعنوان یکی از راهکارهای پیشگیری و مبارزه با فساد اداری و جرایم در دولت و سازمانها و نهادهای عمومی بهشمار میرود. اگرچه استفادۀ وسیع از افشاگری در قالب ایجاد انگیزه و حمایت از افشاگران راهکار قطعی از میان برداشتن فساد نیست، اما یکی از ابزارهای توسعه، بهبود حاکمیت و ایجاد دولتها و سازمانهای دارای سلامت اخلاقی و حقوقی است. به همین دلیل، کارکردهای افشاگری برای مبارزه با فساد و پیشگیری از آن بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه قرار دارد. اگرچه برخی، افشاگری را نوعی خبرچینی و جاسوسی تلقی مینمایند، این عمل، در بسیاری از کشورها ناشی از شهامت، تعهد و پایبندی به اخلاق قلمداد شده و از افشاگران با عنوان قهرمانان آشکارسازی فساد و تقلب یاد میشود و برای حمایت از آنان قوانینی تصویب گردیده است. دمکراسیهای قوی، از خدمات افشاگران قوی بهرهمند شده و البته آنان نیز پاداش میگیرند. افشاگران، مهمترین عامل پیشگیری از منجر شدن اشتباهات بالقوه خطرناک به فاجعه تلقی میگردند. حتی معروف و موفقترین افشاگران، همگی مسیری بسیار سخت، طولانی و پرمخاطره را پشت سر گذاشته و با واکنشهای بسیار شدیدی مواجه شدهاند. بهرغم تأکید روزافزون بر افشاگری و تلاش در راستای ارائۀ حمایت قانونی از افشاگران، تحقق این پدیده، همچنان با موانع عدیدهای روبهروست. توجه به این موانع و تحلیل آنها میتواند مبنایی برای تدوین قوانین و ارائۀ حمایتهای کیفری کارآمد در راستای تسهیل افشاگری باشد. البته توجه به مرزهای آزادی اطلاعات و بیان، حریم خصوصی اطلاعات، شفافیت و افشاگری و نیز استفاده از تجربیات سایر نظامهای حقوقی و نیز منابع حقوق ایران، از نکات کلیدی فرایند مذکور میباشند. مقالۀ حاضر، به بررسی پدیدۀ افشاگری و رویکرد حمایتی از افشاگران بهعنوان راهکاری برای پیشگیری از فساد اداری و جرم در سازمان اختصاص دارد.
عادل ساریخانی؛ روح الله اکرمی سراب
چکیده
"شفافیت"، در ساختار اداری و بین کارگزاران حکومت از تدابیر بسیار مؤثر سیاست جنایی برای پیشگیری از بزهکاری به شمار میرود. نهاد مذکور، از طریق رؤیتپذیر ساختن فرآیندهای جاری در امور دولتی و عملکرد مجریان، سبب میگردد که ریسک ارتکاب فساد و سوءاستفاده از موقعیت در تشکیلات ذیربط افزایش یابد و بالتبع میزان بزهکاری تقلیل پیدا کند. بهعلاوه ...
بیشتر
"شفافیت"، در ساختار اداری و بین کارگزاران حکومت از تدابیر بسیار مؤثر سیاست جنایی برای پیشگیری از بزهکاری به شمار میرود. نهاد مذکور، از طریق رؤیتپذیر ساختن فرآیندهای جاری در امور دولتی و عملکرد مجریان، سبب میگردد که ریسک ارتکاب فساد و سوءاستفاده از موقعیت در تشکیلات ذیربط افزایش یابد و بالتبع میزان بزهکاری تقلیل پیدا کند. بهعلاوه با شفافسازی میتوان ضمن کسب اعتماد عمومی، از رسوخ شبهههای خلاف واقع که میتواند زمینة کژروی شهروندان را فراهم سازد، جلوگیری نمود.
در نوشتار حاضر، تلاش شده به ابعاد این مسئله پرداخته شود و با ملاحظة آموزههای اسلامی اهمیت این موضوع بر اساس مبانی دینی تبیین گردد.