نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا

2 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی،کارشناس حقوقی پلیس فتا

چکیده

حریم خصوصی محدوده معقولی است که فرد انتظار دارد از دسترس دیگری مصون بماند. این دیگری می‌تواند هم دولت باشد و هم سایر اشخاص حقیقی و حقوقی، لذا حریم خصوصی در فضای مجازی نیز تعریفی مشابه دارد. اما این فضا باعث شده تهدیدها و​ فرصت‌های جدیدی درحریم خصوصی افراد ایجادشده و حریم خصوصی در فضای مجازی با سئوالات، ابهامات و چالش‌هایی مواجه شده است. ابتدا باید به ریشه‌ شکل‌گیری مفهوم حریم خصوصی و فضای مجازی بپردازیم، حریم خصوصی از زمانی اهمیت پیدا می‌کند که فرد اهمیت دارد و بدون فرد، حریم او هم وجود نخواهد داشت. از این ‌روست که حریم خصوصی یک مفهوم مدرن است. حال با توجه به این نکته که همین فرد، تأثیرگذارترین عنصر در فضای مجازی است و فرد است، که به اینترنت به‌ مثابه کاربر آن هویت می‌بخشد، بررسی مفهوم و گستره‌ حریم خصوصی در فضای مجازی اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. حال که معلوم شد چرا و چگونه موضوع حریم خصوصی با فضای مجازی و شبکه اجتماعی گره‌ خورده است، مهم‌ترین سئوال این مقاله شکل می‌گیرد که مفهوم، گستره و قلمرو حریم خصوصی در فضای مجازی چیست. طبیعتاً با روشن شدن این مسأله باید به دنبال پیدا کردن بسترهای نقض حریم خصوصی در فضای مجازی بوده و به این موضوع پرداخت که چه کسانی و با چه اهدافی اقدام به نقض حریم خصوصی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌کنند، تا راهکارهایی را برای جلوگیری از این نقض پیدا کرد. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به دنبال تبیین این موضوعات رفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Scope and the Territory of Privacy in Virtual Space

نویسندگان [English]

  • Yunes Fathi 1
  • Kheyrollah Shahmoradi 2

چکیده [English]

Privacy is a reasonable range in which an individual expects to be safe from others accessibility. The others referred here, could be the government or other real or legal persons, therefore, privacy has a same definition in virtual space. This space has caused new threats and opportunities be created and the privacy in virtual space has encountered questions, uncertainties and challenges. We should primarily go to the root of privacy concept formation. Privacy gets importance when the individual get important and without that individual, there is privacy for him/her. Thus, privacy is a modern concept. Now regarding to the fact that this individual is the most effective element in virtual space and also this is the person who gives identity to the internet, reviewing the concept and area of privacy in virtual place gets double importance. Now, as it has been obvious that why and how the issue of privacy is tied to virtual space and social network, the most important question of this article forms that what is the concept, area and territory of privacy in virtual space? Naturally, as this issue gets clarified, we should find the grounds for privacy violation in virtual space and should go to the issue that who try to violate privacy in virtual space and social networks and why they do that, in order to find solutions to prevent this violation. This article is seeking to clarify these issues by the descriptive and analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Privacy
  • Cyber Space
  • Public Order
  • Cyber Police
  • Confidentiality Violation
-      اردبیلی، محمد، حقوق جزای عمومی، جلد اول، چاپ چهل و هفتم، نشر میزان، تهران، 1395.
-      آشوری، محمد؛ و همکاران، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، 1383.
-      اصلانی، حمیدرضا، حقوق فناوری اطلاعات، تهران، انتشارات میزان، 1389.
-      انصاری، باقر، حقوق حریم خصوصی، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت، 1393.
-      انصاری، باقر، حقوق ارتباط‌ جمعی، چاپ هفتم، تهران، انتشارات سمت،1393.
-      انصاری، باقر، «حریم خصوصی و حمایت از آن در حقوق اسلامی تطبیقی و ایران»، مجله دانشکده‌ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 66، 1383.
-      باستانی، برومند، جرایم کامپیوتری و اینترنتی، جلوه‌ای نوین از بزهکاری، چاپ سوم، تهران، انتشارات بهنامی، 1386.
-      بروجردی، مهدخت، حریم خصوصی در جامعه اطلاعاتی، تهران، انتشارات دادگستر، 1382.
-      بهمنی قاجار، محمدعلی، «دادرسی عادلانه بر پایه قانون احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی»، مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 239، 1386.
-      پور قهرمانی، بابک؛ و علی صابرنژاد، حریم خصوصی در فضای سایبر از منظر حقوق بین‌الملل، چاپ اول، تهران، انتشارات مجد، 1394.
-      حبیب‌زاده، طاهر، حقوق فناوری اطلاعات مقدمه‌ای بر حقوق تجارت الکترونیک (مطالعه تطبیقی)، جلد اول، تهران، انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی،1390.
-      خلخالی، سیدفرید، آزادی و نظم عمومی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، 1379.
-      رحمدل، منصور، «حق انسان بر حریم خصوصی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 70، شماره 10، 1384.
-      شاه‌قلی، احمدرضا، «اخلاق رسانه و حریم خصوصی: رویکردی اسلامی»، فصلنامه‌ رسانه، شماره 80، 1388.
-      صانعی، پرویز، حقوق و اجتماع، جلد اول، چاپ اول، انتشارات طرح نو، تهران،1389.
-      طه، فریده؛ و لیلا اشراقی، دادرسی عادلانه، تهران، انتشارات میزان، 1386.
-      عالی‌پور، حسن، حقوق کیفری فناوری اطلاعات (جرایم رایانه‌ای)، تهران، انتشارات خرسندی، 1390.
-      عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، جلد دوم، چاپ دهم، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1374.
-      کوشکی، غلام‌حسین، «حمایت از حریم خصوصی در مکان خصوصی در مقررات دادرسی کیفری ایران»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 58، 1386.
-      گرجی ارزندریانی، علی‌اکبر، در تکاپوی حقوق اساسی، تهران، انتشارات جنگل، 1388.
-      گرجی ارزندریانی، علی‌اکبر، حقوقی‌سازی سیاست تحلیل عملکرد دولت و وقایع سیاسی روز از دیدگاه حقوق عمومی، تهران، انتشارات خرسندی، 1395.
-      م نیس بام، هلن، «حمایت از حق خلوت آدمیان در عصر اطلاعات»، ترجمه‌ عباس ایمانی، مجله پژوهش‌ها، شماره 2، 1381.
-      محسنی، فرید؛ و فریدون قاسم‌زاده، «حریم شخصی در فضای مجازی با تکیه بر حقوق ایران»، فصلنامه علمی و پژوهشی شریف، شماره 34، 1385.
-      محسنی، فرید، حریم خصوصی، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، 1394.
-      معین، محمد، فرهنگ فارسی، جلد اول، چاپ دوم، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1386.